"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/97 E., 2023/197 K.
KARAR : Kısmen Kabul-Kabul
Davacı vekili, taraflar arasında ... İlköğretim Okulu İkmal İnşaatına ilişkin 2005 yılında imzalanan sözleşmenin kesin teminatı olmak üzere davalı idareye sunulan 18.000,00 TL tutarlı kesin teminat mektubunun idarece nakde çevrilerek irad kaydedildiğini, yapılan işlemin hukuka aykırı olduğunun Tavşanlı 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin Yargıtay'ca onanarak kesinleşen 02.10.2012 tarihli ve 2011/490 Esas sayılı davasıyla tespit edildiğini ileri sürerek idarenin haksız işlemi nedeniyle uğradığı zarar nedeniyle 50.000,00 TL maddi ve 5.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, yetki, zamanaşımı, husumet, görev, hukuki yarar itirazlarında bulunduklarını, açılan davanın haksız ve hukuka aykırı olduğunu savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak icra dosyası ile davacıdan tahsil edilen bedel oranında illiyet rabıtası bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararına karşı davacı vekilince temyiz yoluna başvurulması üzerine, Dairemizin 20.10.2021 tarihli, 2021/1010 Esas, 2021/1012 Karar sayılı ilamıyla söz konusu kararın onamasına karar verilmiş, bu kez onama kararına karşı davacı vekilince karar düzeltme yoluna başvurulması üzerine Dairemizin 15.02.2022 tarihli, 2022/293 Esas, 2022/793 Karar sayılı ilamıyla, dava dışı banka ile davacı arasında dava konusu teminat mektupları için gayrı nakti kredi sözleşmesi imzalandığı, kredi sözleşmesinin taksitleri ödenmediği için hesabın kat edildiği, gayrı nakti kredi bedellerinin depo edilmesinin 10.12.2009 tarihli ihtarname ile davacıya bildirildiği, 08.02.2010 tarihinde ise ... 3. İcra Müdürlüğünün 2010/... sayılı dosyası ile ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile takip başlatıldığı ve ödeme emrinde 29.550,00 TL gayrınakdi kredi borcunun, borçlunun alacaklı bankadaki faizsiz hesabına depo edilmesi, nakte dönüşmesi halinde o tarihten itibaren yıllık %45 gecikme cezası, %5 BSMV ve diğer masraf ve ferileri ile birlikte tahsilinin talep edileceği bildirilmiş olup 10.08.2010 tarihinde de depo edilen bedelin davalının isteği üzerine nakte çevrildiği, bu durumda zarar ile fiil arasında illiyet bağı bulunduğu, bu nedenle mahkemece ilgili bankaya müzekkere yazılarak kredi ve teminat mektupları ile ilgili bilgi ve belgelerin temin edilerek yeniden seçilecek konusunda uzman bilirkişiden idarenin haksız olarak nakte çevrilen teminat mektubu nedeniyle uğranılan zarar olup olmadığı varsa miktarı konusunda rapor alınıp sonucuna uygun karar verilmesi gerekçesiyle kararın bozulması gerekirken onandığı anlaşıldığından karar düzeltme talebinin kabulü onama ilamının kaldırılarak söz konusu kararın davacı yararına bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda maddi tazminat talebi yönünden; bozma ilamı doğrultusunda alınan bilirkişi raporunda davacı şirketin teminat mektubunun haksız olarak nakte çevrilmesi nedeniyle uğradığı zararın 45.164,34 TL olduğu, bilirkişi raporunun dosya kapsamı ile uyumlu ve hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesiyle bu tutar üzerinden maddi tazminat talebinin kısmen kabulüne, manevi tazminat talebi yönünden; teminat mektubunun paraya çevrilmesi nedeniyle dava dışı banka tarafından davacı aleyhine icra takibi başlatıldığı ve haciz işlemleri gerçekleştirildiği, bu hususun davacının ticari itibarını zedeleyici nitelikte olduğu, davalının eylemi ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunduğu gerekçesiyle manevi tazminat talebinin kabulüne dair karara karşı taraf vekillerince süresinde temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
1-Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı gözetilerek davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Dava, eser sözleşmesi kapsamında sunulan kesin teminat mektubunun haksız olarak nakde çevrilmesi nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararların tazmini istemine ilişkindir. Mahkemece, maddi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 45.164,34 TL'nin, manevi tazminat isteminin kabulü ile 5.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmişse de;
2.a- Mahkemece davacının aleyhine başlatılan icra takipleri nedeniyle ticari itibarının zedelendiği gerekçesiyle manevi tazminat talebinin kabulüne karar verilmişse de; 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 58. maddesi gereğince kişilik hakları zarara uğrayanların manevi tazminat isteme hakları vardır. Ancak bunun talep edilebilmesi için, kişilik haklarına zarar veren eylemin karşı tarafın hukuka aykırı ve kusurlu bir eylemiyle gerçekleştirilmiş olması gerekir. Somut olayda, gayrinakdi kredi sözleşmesinin taksitlerinin ödenmemesi nedeniyle dava dışı banka tarafından davacının hesapları kat edilerek davacı ve ipotek borçlusu 3. kişi aleyhine ipoteğin paraya çevrilmesi yoluyla takip başlatıldığı anlaşılmakla manevi tazminat isteminin yasal koşulları somut olayda gerçekleşmediğinden manevi tazminat isteminin reddine karar verilmesi gerekirken, kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2.b- Maddi tazminat yönünden ise; Tavşanlı 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/490 Esas sayılı dosyasında kesinleşen teminat mektubun nakde çevrilmesi ile tahsiline karar verilen 9.559,48 TL bedelin davacı alacağından mahsup edilerek davacının zararının hesaplanması gerekirken, bu husus gözetilmeden yazılı şekilde bedele hükmedilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz istemlerinin reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz istemlerinin kabulüyle Tavşanlı 1. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen karar usul ve yasaya aykırı olduğundan kararın BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz eden taraflara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15.01.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.