"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 08.03.2021
SAYISI : 2022/1589 E., 2022/1588 K.
DAVACILAR ...mirasçıları: a- ... b- ...
c- ... vekilleri Avukat ...
...Endüstriyel Taahhüt İnşaat Turizm Ticaret Sanayi Limited
Şirketi vekili Avukat ...
BİRLEŞEN 2019/287 ESAS SAYILI DAVADA
...Endüstriyel Taahhüt İnşaat Turizm Ticaret Sanayi Limited
Şirketi vekili Avukat ...
DAVALILAR ...mirasçıları: a- ... b- ...
c- ... vekilleri Avukat ...
DAVA TARİHİ : 19.01.2018
HÜKÜM/KARAR : Kabul-Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kocaeli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/203 E., 2022/434 K.
Davacı-birleşen dosyada davalı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasında Düzenleme Şeklinde Gayrımenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalandığını, taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca Kocaeli ili İzmit ilçesi Hatipköy 4972 ada 1 parsel ve 4972 ada 7 parsel üzerine ifraz ve tevhid edilmesini müteakip A, B, C ve D adlı dört bloktan ve her blokta 6 adet bağımsız bölümden toplam 24 bağımsız bölüm bulunan bina yapımı kararlaştırıldığını, kesin vade olan 31.03.2015 tarihi geçmiş olduğu ve imalatın tümümün tamamlanmadığı gibi vekil edeni arsa sahibine kalacak toplam 6 bağımsız bölüm sözleşmeye göre tamamlanıp teslim edilmediğini, arsa malikinin dava tarihi itibariyle kira kaybı vb zararın tespit edilmesi, eksik ve kusurlu işlerin ikmal edilmesi ve yapı kullanma izin belgesinin tedarik edilebilmesi bağlamında yapılması gereken bir cümle masraf tutarının tespit edilmesi, halihazırda vekil eden arsa sahibinin uhdesinde olmakla davalı yükleniciye isabet eden bağımsız bölümün dava tarihi itibariyle değerinin tespit edilmesi ile akabinde tasfiye yapılarak bağımsız bölümün değeri vekil edeninin tazminat alacağından fazla olması halinde farkın mahkeme veznesine depo ettirilmesi suretiyle taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin haklı nedenlerle ileriye etkili şekilde feshedildiğinin tespitine, davalı yüklenicinin işten el çektirilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı-birleşen dosyada davacı vekili cevap ve dava dilekçesinde özetle; davacı tarafın üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediğini, noter onayı ile taahhüt ettiği edimleri yapmadığını, A Blok 2. giriş 1 numaralı daire ile B Blok 1. giriş 1 numaralı daire arsa sahibi davacı tarafından vekil edenine teslim edilmediğini ileri sürerek asıl davanın reddine, A Blok 2. Giriş 1 numaralı daire ile B Blok 1. Giriş 1 numaralı taşınmazların davalı ... adına olan tapu kayıtlarını iptali ile vekil edeni adına tapuya tesciline, mümkün olmaması durumunda fazlaya ilişkin talep hakkı saklı kalmak kaydı ile şimdilik 8.000,00 TL bedelin hak edildiği tarihten itibaren işleyecek faiziyle davalıdan tahsiline, 2.000,00 TL kira kaybının hak edildiği tarihten itibaren işleyecek faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
İlk Derece Mahkemesince, aldırılan rapora göre yapının tamamlanma oranının % 90'dan fazla olduğu, eksik işler bedeli, yapı kullanma izin belgesi masrafları ve geç teslimden kaynaklı kira alacağı toplamının 225.218,00-TL olduğu, taraflar arasındaki sözleşmeye göre yüklenici şirkete bırakılan A Blok 2. Giriş 1 numaralı bağımsız bölümün dava tarihi itibariyle değerinin 275.400,00 TL olduğu, yüklenicinin hak etmediği arsa payları ve bağımsız bölümlerin arsa sahibinde kalacak şekilde davacıların 81,78/100 pay oranında hak sahibi oldukları gerekçesiyle, asıl dava yönünden, davacıların davasının kabulüne; taraflar arasındaki sözleşmenin ileriye etkili olacak şekilde feshine, davacıların kira yoksunluk bedeli, yapı kullanım (iskan) belgesinin alınma bedeli, imalattaki eksik ve kusurlar bedeli talebi açısından Kocaeli ili İzmit ilçesi Hatipköy 4972 ada 1 parsel ve 4972 ada 7 parsel sayılı taşınmazın tevhidinden oluşan 4972 ada 8 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan A Blok 2. Giriş 1 numaralı bağımsız bölümün davacılar mirasbırakanı İbrahim Eker adına olan tapu kaydının iptali ile 81,78/100 pay olarak davacılar adına eşit oranda (her birine 1/3 pay olacak şekilde); 18,22/100 payın davalı yüklenici ...End Taah. İnş. Turz. Tic. San. Ltd. Şti. adına tapuya kayıt ve tesciline, tazminat talepleri tapu iptali ve tescil istemi ile hüküm altına alındığından ayrıca tazminat istemi hususunda bir karar verilmesine yer olmadığına, birleşen dava açısından; davacının A Blok 2. Giriş 1 numaralı bağımsız bölüm için tapu iptali ve tescil istemi hususunda asıl dava dosyasında karar verildiğinden bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, davacının Kocaeli ili İzmit ilçesi Hatipköy 4972 ada 1 parsel ve 4972 ada 7 parsel sayılı taşınmazın tevhidinden oluşan 4972 ada 8 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan B Blok 1. giriş 1 numaralı bağımsız bölüm yönünden ise yüklenicinin sözleşme gereği üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemesi gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İlk derece mahkemesi kararına karşı, davalı-birleşen dosyada davacı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi tarafından, İbrahim Eker'in da dava açılmadan öldüğü anlaşıldığından davanın bu şahıs yönünden husumetten reddine karar verilmesi gerekirken, usul ve yasaya aykırı olarak ölü kişiye karşı açılan dava görülerek davanın esasının incelenip sonuçlandırılması doğru olmadığı gerekçesi ile usul ve yasaya aykırı görülerek istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında davanın asıl dava yönünden davanın kabulü, birleşen dava yönünden ölü kişi hakkında dava açılamayacağından davanın reddine kararı verilmiştir.
Bu karara karşı süresinde davalı-birleşen dosyada davacı vekilince temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
1- İleriye etkili fesih, yüklenicinin yaptığı imalatın oranına göre bedel alması anlamına gelmektedir. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinde kararlaştırılan bedel (arsa tapusu) ve buna karşılık gelen bağımsız bölümler olduğundan, ileriye etkili fesih halinde yüklenici işi tamamen ifa etseydi alabileceği bağımsız bölüm tapusu, işin yüklenici tarafından terk edildiği seviyesine oranlanarak bulunacak fiziki orana denk gelen bağımsız bölüm ve tapusudur. Yani işin eksik bırakıldığı oranda yüklenici tapu almaya hak kazanamayacaktır.
Somut olayda;taraflar arasında düzenlenen sözleşmede A-B-C-D olmak üzere toplam 4 Blok yapılacağı kararlaştırılmış olup ileriye etkili fesih talebi değerlendirilirken tüm bloklar incelenip fiilen gerçekleşen oranın belirlenip bu orana göre yüklenicinin alacağı arsa payının hüküm altına alınması gerekir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise sadece arsa sahibine bırakılan D bloktaki belirlemelere göre hesaplama yapıldığı anlaşıldığından verilen karar doğru olmadığından yapılması gereken iş bilirkişilerden açıklanan ilkelere uygun olarak kat karşılığı inşaat yapım sözleşmesi ile yüklenicinin üstlendiği işlerin tamamının dikkate alınarak belirlenen fiziki orana uygulanmak suretiyle yüklenicinin alabileceği arsa paylarının belirlenmesi suretiyle asıl davadaki talepler hakkında karar verilmesinden ibarettir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı anılan nedenlerle usul ve yasaya aykırı görülmüştür.
2- Diğer taraftan davalı-birleşen davacının istinaf talebi birleşen dosya yönünden kabul edilip yeniden hüküm kurularak, ölü kişi hakkında dava açılıp taraf ehliyeti olmayan kişinin mirasçıları davaya dâhil olmadan mirasçıları temsilen hareket eden vekilin lehine davada vekalet ücretine hükmedilmesi doğru görülmemiş, kararın bu nedenle davalı yararına bozulması gerekmiş ise de; yapılan yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, aşağıda yazılı olduğu şekilde düzeltilerek onanması gerekmiştir.
KARAR:
Açıklanan sebeplerle;
1. bentte açıklanan nedenlerle, asıl davada, davalı ... vekilinin temyiz itirazının kabulü ile; İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının asıl davada davalı ... yararına BOZULMASINA,
2. bentte açıklanan nedenlerle, birleşen dava yönünden davacı ... vekilinin Bölge Adliye Mahkemesi kararına yönelik temyiz itirazının kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının birleşen dava yönünden (4) numaralı bendinin çıkarılması suretiyle kararın DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
11.09.2024 gününde oy birliğiyle karar verildi.