"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/230 E., 2022/932 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 21.05.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davalı vekili Avukat Asli Şimşek geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı ... Bilgisayar A.Ş.'nin "Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatı İçin Yapısal Kablolama ve Kesintisiz Güç Kaynağı Alımı” ve “Orman Genel Müdürlüğü Merkez ve Bölge Müdürlükleri İçin Yapısal Kablolama Hizmet Alımı" işleri ile ilgili olarak dava dışı ... Bilgisayar A.Ş.’ye kullandırılan veya kullandırılacak olan Genel Kredi Sözleşmesi, Finansal Kiralama Sözleşmesi ve sair kredi sözleşmeleri ile krediye ilişkin taahhütname ve sair dokümanlardan, kredi borçlarına ilişkin kefalet ve aval imzalarından kaynaklanan doğmuş ve doğacak, asaleten ve kefaleten her türlü borçları için, davalı taraftan doğmuş ve doğacak alacaklarından 715.117,91 USD + KDV ve 1.475.000,00 TL + KDV'sinin ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarihli ve 277036 yevmiye numaralı ve 06.12.2010 tarihli ve 277035 yevmiye numaralı alacağın temliki sözleşmeleri ile müvekkili bankaya temlik ettiğini, söz konusu temlik sözleşmelerinin 10.12.2010 tarihinde alacaklı şirkete tebliğ edildiğini, ardından ... 48. Noterliği’nin 25.01.2012 tarih ve 21066 yevmiyeli ihtarı ile bundan sonra dava dışı ... Bilgisayar A.Ş.’nin belirtilen meblağa kadarki doğmuş/doğacak alacaklarının bankaya ödenmesinin talep edildiğini, iş bu temlik alacaklarının ödenmemesi üzerine davalıya ... 56. Noterliği'nce düzenlenen 10.02.2014 tarihli ve 00838 yevmiye numaralı ihtarnamenin keşide edilerek 179.387,64 TL +9.424,68 USD'nin ödenmesinin talep edildiğini, ödeme yapılmaması üzerine davalı aleyhine ... Ankara İcra Müdürlüğünün 2014/347 Esas sayılı dosyasında davalı aleyhine icra takibi başlattıklarını, davalının haksız itirazı ile icra takibinin durduğunu belirterek; davalının söz konusu icra takip dosyasındaki itirazının iptali ile %20'den az olmamak üzere icra inkar tazminatı takdirini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; talep miktarları farklı olmakla birlikte, konusu ve dayanakları aynı olan ve davacı tarafça müvekkili aleyhine Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/417 Esas sayılı dosyasında yapılan yargılamada davacının feragati ile davanın reddine karar verildiğini, davacı bankaya gönderilen 25.01.2012 tarih ve 699 yazılı yazıda da temliknamelerin kabul edilmediğinin ve bu duruma ilişkin ... firmasına gerekli bildirimlerin yapıldığının belirtildiğini, temlik sözleşmesinin, sözleşmenin düzenlendiği 06.12.2010 tarihinden önceki bir tarihte davacı banka ile ... Bilgisayar A.Ş. firması arasında düzenlenen Genel Kredi Sözleşmesi’ne dayandığını, ancak söz konusu kredinin ... Bilgisayar A.Ş. tarafından kullanılmadığını, dolayısı ile kredinin teminatı niteliğinde olan temlik sözleşmesinin geçerliliğinin de ortadan kalktığını, temlik sözleşmesinin müvekkiline ibraz edildiği 10.12.2010 tarihinden sonra da davacı bankaca şirketten ödeme talebinde bulunulmadığını, temlik işlemine dayanak olan kredinin ... firması tarafından kullanılmamış olması ve davacının herhangi bir ödeme talebinde bulunmaması nedeniyle ... firması ile Türksat arasında akdedilen sözleşmelerden kaynaklanan bir kısım alacakların, temlik sözleşmesinin müvekkiline ibraz edilmesinden önceki bir tarihte ödendiğini, davacı bankanın ... firmasının alacakları üzerine mahkemece tedbir konulmasından sonra tedbir kararına takılmamak için kötüniyetli olarak ödeme talebinde bulunduğunu, ... Bilgisayar A.Ş.’nin firmadan olan tüm alacaklarının kayyım heyeti denetimindeki banka hesaplarına ödendiğini, talep edilen faiz oranlarının da hukuki olmadığını belirterek davanın reddini ve %20’den az olmamak üzere kötüniyet tazminatı takdirini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 30.03.2018 tarihli ve 2014/687 Esas, 2018/253 Karar sayılı kararı ile temliklerin davacı tarafça dava dışı ... A.Ş.'ye sağlanan kredilerin teminatı olarak düzenlenmiş olan noter temlikleri olduğu, TBK'nın 183. ve devamı maddelerine göre temlik sözleşmelerinin yapılmasında borçlunun rızası veya muavafakatını gerek bulunmadığı, temliklerin hukuka uygun olarak akdedildiği, davacı tarafın takip tarihi itibarıyla 137.268,93 TL asıl alacak ve 761,65 TL kâr payı ile 9.424,68 USD ve 26,45 USD kar payı talep edebileceği anlaşılmakla, davanın kısmen kabulü ile davalının dava konusu .../Ankara İcra Müdürlüğü'nün 2014/347 sayılı icra takip dosyasında itirazının 137.268,93 TL asıl alacak ve 761,65-TL kar payı ile 9.424,68-USD asıl alacak ile 26,45 USD kâr payı toplamı 9.451,13 USD’nin TL karşılığı (1 USD= 2,1945) karşılığı 20.740,50 TL yönünden iptali ile icra takibinin belirtilen miktarlar üzerinden, takip talebindeki koşullarla devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, alacağın likit olması nedeniyle hükmolunan toplam 158.771,08 TL’nin %20’si oranındaki 31.754,21 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davacı bankanın bir güven kuruluşu olması ve şirketin niteliği gereğince alacağını net miktar üzerinden bilmesi gerektiğinden red edilen miktar olan 43.184,68 TL’nin %20’si oranındaki 8.636,93 TL kötü niyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde taraflar vekillerince istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 27.01.2021 tarih, 2018/1966 Esas, 2021/58 Karar sayılı kararıyla; davacı ile dava dışı ihbar olunan ... Bilgisayar A.Ş. arasında düzenlenen 18.10.2010 tarihli "Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Taşra Teşkilatı İçin Yapısal Kablolama ve Kesintisiz Güç Kaynağı Alımı” ve 20.10.2010 tarihli “Orman Genel Müdürlüğü Merkez ve Bölge Müdürlükleri İçin Yapısal Kablolama Hizmet Alımı" sözleşmeleri, dava tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesi olduğu, dava dışı ... Bilgisayar A.Ş.'nin yüklenici, davalı Türksat Uydu Haberleşme..A.Ş.'nin iş sahibi olduğu, sözleşmelerin incelenmesinde, iş bedelinin temlik edilemeyeceğine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, dava dışı yüklenicinin de tüm iş bedeli alacağını KDV'si ile birlikte ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277035 ve 277036 yevmiyeli temlik sözleşmeleri ile davacı Türkiye ... Bankası A.Ş.'ye temlik ettiği, temlik sözleşmelerinin davalı iş sahibine usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, temliğin, temlik borçlusuna bildirildiği tarihten itibaren dava dışı yüklenici ... Bilgisayar A.Ş.'nin iş bedeli alacağının temlik alan davalıya ödenmesi gerekirken, yükleniciye ödenmiş olmasının davalı iş sahibi yönünden TBK'nın 186. maddesi kapsamında iyiniyetli ödeme olarak kabul edilemeyeceği, mahkemece alınan bilirkişi raporu da, dosya kapsamına uygun ve denetlenebilir olduğundan taraflar vekillerinin istinaf başvurularının HMK'nın 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde taraflar vekillerince temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 13.03.2017 tarih, 2021/2986 Esas, 2022/427 Karar sayılı ilamı ile davacı vekilinin tüm; davalı vekilinin diğer temyiz itirazları reddedilerek feragatin, 6100 sayılı HMK’nın 307. maddesinde davaya son veren taraf işlemleri olarak düzenlendiği, feragatin, davacının, talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi olduğu, feragatin tek taraflı ve kesin hüküm doğurucu nitelikte bulunduğu, mahkemece yapılacak işin; feragat nedeniyle ret kararı verilen Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/417 Esas sayılı itirazın iptali dosyasına konu icra takibi dosyasının getirtilerek, bu dava dosyası ile aynı belgelere dayanıp dayanmadığının incelenmesi, eğer her iki takip konusu alacak aynı belgelere dayanıyorsa kesin hüküm nedeniyle ret kararı verilmesi; farklı belgelere dayanıyorsa verilen kısmen kabul kararı gibi karar verilmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ... İcra Müdürlüğü'nün 2014/347 sayılı dosyasında takibe dayanak gösterilen ... 56. Noterliği'nin 10.02.2014 tarih, 00838 yevmiye no.lu ihtarnamesinde özetle her iki temlik sözleşmesinin 10.12.2010 tarihinde davalı şirkete tebliğ edildiği, ödeme yapılmaması üzerine fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 04.05.2012 tarihinde 90.514,00 TL asıl alacak miktarı üzerinden takip yapıldığını, davalı şirket tarafından itiraz edildiğini bilahare itirazdan vazgeçilerek ödeme yapıldığı ve dosyanın infazen işlemden kaldırıldığı, davalının söz konusu temlik sözleşmelerine konu hakedişten/alacaktan şimdilik 179.837,64 TL + 9424,68 USD 'nin faizleri ile birlikte ihtarın tebliğinden itibaren 7 gün içinde ödenmesinin talep edildiği, her iki icra dosyasında da takibe konu temliknameler ayni temliknameler olup, bu temliknamelerden kaynaklanan alacak talep edildiğinden ve ... İcra Müdürlüğü'nün 2012/512 sayılı dosyasında takibe konu alacak yönünden açılan itirazın iptali davası Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/417- 2013/590 sayılı sayılı kararı ile feragat nedeni ile reddedilmiş olup, bu kararın bu dosya yönünden kesin hüküm oluşturduğu anlaşıldığından, davanın kesin hüküm nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; icra takibi belgelere yönelik eksik inceleme yapıldığı, takip dayanaklarının farklı olduğu, takip dayanağı belgeler içerisinde aynı sözleşmeler bulunmakla birlikte, birbirinden farklı ihtarnameler olduğu, bir diğer deyişle takip dayanağı belgelerin birbirleri ile tamamen aynı olmadığı, takipte talep edilen alacakların aynı olmadığı belirtilerek, kararın bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan bakiye alacağın tahsili için başlatılan takibe yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 3030., 311., 369/1. ile 371. maddesi,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 470 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Hem kişiler hem de devlet açısından hukuki istikrarın sağlanması ve adalete güvenin tesisi açısından, mahkemelerce verilen kararların bir noktada kesinleşmesi gerekmektedir. İlk derece mahkemelerinin verdiği kararın yasa yolları tüketilerek kesinleşmesi halinde kesin hükümden bahsetmemiz mümkündür. Kesin hüküm de kendi içerisinde şekli anlamda kesin hüküm ve maddi anlamda kesin hüküm olarak ikiye ayrılmaktadır. Şekli anlamda kesin hüküm, kararın şekli anlamda kesinleşmesi ile, yani o karara karşı belirli bir aşamadan sonra olağan kanun yollarına başvurulamayacağı, diğer bir deyişle olağan kanun yollarının tüketilmesi ile ortaya çıkar. Şekli anlamda kesinlik ile taraflar arasındaki uyuşmazlıktan ziyade görünmekte olan davanın sona erdiği anlaşılır. Artık taraflar arasında bu uyuşmazlığa ilişkin görülmekte olan bu davanın kapandığını şekli anlamda kesinlikle söylenebilir. Uyuşmazlığın tümden ortadan kaldırılması için ayrı bir müesseseye ihtiyaç bulunmaktadır. Buna da maddi anlamda kesin hüküm denilmektedir. Maddi anlamda kesin hüküm ile, yargısal kararlara, kanun koyucu tarafından bir gerçeklik tanınması sözkonusudur (Ramazan Arslan, Ejder Yılmaz, Sema Taşpınar Ayvaz, Emel Hanağası; Medeni Usul Hukuku, yetkin yayınları 5. baskı Ankara 2019, S. 688). Maddi anlamda kesin hüküm ile taraflar arasındaki uyuşmazlık tümden sona ermektedir. Artık bu uyuşmazlık, taraflar arasında bir dava konusu yapılamayacak demektir. HMK’nın 303. maddesine göre bir davaya ait şekli anlamda kesinleşmiş olan hükmün diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekmektedir. Madde hükmünden de anlaşıldığı üzere, bir hükmün maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için bu dava ile yeni açılan davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekmektedir. Üç koşulun birlikte bulunması halinde, artık kesin hüküm bulunduğunun kabulü gerekecek, açılan yeni dava kesin hüküm nedeni ile dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesi gerekecek olup, HMK'nın 311. maddesi uyarınca da feragat, kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur.
Ayrıca, itirazın iptâli davası müddeabihi, takip konusu yapılmış ve borçlunun itiraz etmiş olduğu alacak olan bir eda davasıdır. Bu davanın takip hukuku içinde ve takip talebiyle sıkı sıkıya bağlantılı olarak ele alınması gerekir ve sonucu itibarıyla takibin devamına etkili bir davadır. Bu nedenle takip talepnamesinde dayanılan borç ve borcun sebebi ile bağlılık asıldır.
Tüm bu anlatılanlar çerçevesinde somut olay incelendiğinde; ... İcra Müdürlüğü'nün 2012/512 sayılı dosyasındaki takibe konu alacak yönünden açılan Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/417 Esas, 2013/590 Karar sayılı dosyasında açılan itirazın iptali davasının feragat nedeni ile reddine karar verilmiştir. Takipte fazlaya ilişkin bakiye alacak saklı tutularak ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277035 yevmiye no.lu 1.475.000,00 TL+KDV bedelli ve ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277036 yeymiye no.lu 715.117,91 USD+KDV bedelli temlik sözleşmeleri ile ... 48. Noterliği'nin 25.01.2012 tarih ve 21066 yevmiye no.lu ihtarnamesi dayanak olarak gösterilip 90.514,00 TL asıl alacak, 4.137,61 TL MKKP üzerinden takip başlatılmıştır.
Dava konusu takip olan ... İcra Müdürlüğünün 2014/347 sayılı takip dosyası incelendiğinde ise; ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277035 yevmiye nolu 1.475.000,00 TL+KDV bedelli ve ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277036 yeymiye nolu 715.117, 91 USD+KDV bedelli temlik sözleşmeleri ile ... 48. Noterliği'nin 25.01.2012 tarih ve 21066 yevmiye no.lu ve ... 56. Noterliği'nin 10.02.2014 tarih, 00838 yevmiye no.lu ihtarnameleri dayanak gösterilerek 179.837,64 TL asıl alacak, 1.273,64 TL MKKP, 9.464,28 USD asıl alacak, 34,23 USD MKKP üzerinden takip başlatılmıştır.
Bu durumda, ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277035 yevmiye no.lu 1.475.000,00 TL+KDV bedelli ve ... 48. Noterliği'nin 06.12.2010 tarih ve 277036 yeymiye no.lu 715.117,91 USD+KDV bedelli temlik sözleşmeleri dikkate alındığında; ... İcra Müdürlüğünün 2012/512 sayılı takip dosyasında tüm temlik bedellerinin talep edilmediği, temlik sözleşmelerinin bedelinin talep edilen kısımdan yüksek olduğu, ayrıca takip talebinde fazlaya ilişkin hakların da saklı tutulduğunun belirtildiği ve itirazın iptali davalarının takip talebiyle sıkı sıkıya bağlantılı olarak ele alınması gerektiğinden feragat nedeni ile reddine karar verilen Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/417 Esas sayılı dosyasında feragat edilen kısmın 90.514,00 TL asıl alacak, 4.137,61 TL MKKP olduğu, temlik sözleşmelerindeki bedellerin ... İcra Müdürlüğü'nün 2014/347 sayılı takip dosyasında talep ve feragat edilen kısım ile aynı olmadığı, daha az bir bedel için takip başlatıldığı ve takipte aynı belgenin farklı kısımlarına dayanıldığı anlaşılmakla Ankara 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/417 Esas sayılı dosyasında feragat nedeni ile verilen hükmün incelenen dosyadaki talep yönünden kesin hüküm oluşturmadığı anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılacak iş; Dairemizin 13.03.2017 tarih, 2021/2986 Esas, 2022/427 Karar sayılı ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulü ile davalının dava konusu .../Ankara İcra Müdürlüğü'nün 2014/347 sayılı icra takip dosyasında itirazının 137.268,93 TL asıl alacak ve 761,65 TL kâr payı ile 9.424,68 USD asıl alacak ile 26,45 USD kâr payı toplamı 9.451,13 USD’nin TL karşılığı (1 USD= 2,1945) karşılığı 20.740,50 TL yönünden iptali ile icra takibinin belirtilen miktarlar üzerinden, takip talebindeki koşullarla devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, alacağın likit olması nedeniyle hükmolunan toplam 158.771,08 TL’nin %20’si oranındaki 31.754,21 TL icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, reddedilen miktar olan 43.184,68 TL’nin %20’si oranındaki 8.636,93 TL kötü niyet tazminatının davacıdan alınarak davalıya verilmesine karar verilmesinden ibarettir.
Hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
VII. KARAR
Açıklanan nedenle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunmadığından davacı lehine vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
21.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.