"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1313 E., 2022/1546 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/24 E., 2022/57 K.
Taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, tapu iptali ve tescil, takyidatın (hacizlerin) terkini davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ve davalı ... vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar SGK Başkanlığı vekili, ... vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve tetkik hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalılardan yüklenici ... arasında düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi akdedildiğini, sözleşmenin imzalanmasına müteakiben inşaatın yapılmasına ilişkin izinler ve belediyeden inşaat ruhsatını alarak davalı müteahhitin en geç 2 yıl içerisinde inşaatı tamamlaması gerektiğini, bu amaçla arsa tapusunun davacı tarafından davalı ... adına tescil ettirildiğini, ancak sürenin bitmesine rağmen davalı müteahhitin sözleşme kapsamında edimini ifa etmemesi sebebi ile, 04.06.2018 tarihli 11952 yevmiye numaralı düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin devamında yarar kalmadığından geriye etkili olarak feshedilmesini, 604 ada 14 parsel numaralı dava konusu taşınmazın tapu kaydının, davalının borçları nedeni ile taşınmaz üzerine konulan hacizlerden ari olarak davacı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili, cevap dilekçesinde özetle, yüklenici ...'in, kurumlarına olan borçlarından dolayı, borçlu şirkete ait gayrimenkullere haciz konulduğunu, 25/02/2021 tarihi itibari ile ... Kocael'in müdürlüklerine 413.720,52 TL borcu bulunduğu ve dava konusu taşınmaz üzerindeki hacizlerin devam ettiğini, davaya konu taşınmazlar üzerindeki hacizlerinin kamu haczi olduğunu ve bu yönü ile takyidatın kaldırılması mümkün olmadığını, müvekkil kuruma olan kamu alacakları ödenmediği gerekçesiyle davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... cevap dilekçesinde özetle; müvekkil idareye ait haciz şerhlerinin kaldırılmasına ilişkin talep ve müvekkil idare aleyhine olan hususlar yönünden davanın reddine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini savunmuştur.
Dahili davalı Tuncer Kavun cevap dilekçesinde özetle; davayı kabul ettiğini, müvekkilin açılan davada herhangi bir kusuru olmadığından yargılama gideri ve vekalet ücretinin müvekkilden alınmaması yönünde karar verilmesini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yapılan keşifte taşınmaz üzerinde sözleşmenin ifası amacına matuf herhangi bir yapı bulunmadığı tespit edildiği, sözleşmede belirlenen teslim süresinin geçtiği ve inşaat mühendisi bilirkişi inşaatın tamamlanma oranını %1 olarak bildirdiği gerekçesiyle davacının açtığı sözleşmenin geriye etkili feshi, tapu iptali ve tescil ve takyidatın terkini davalarının kabulü ile;
1-Davacı ... ile davalı ... arasında imzalanan Sivas .... Noterliğince tanzim edilmiş "Düzenleme Şeklinde Taşınmaz Satış Vaadi ve Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi" başlıklı 04/06/2018 tarihli 11952 yevmiye numaralı sözleşmenin geriye etkili olarak feshine,
2-Sivas ili Merkez ilçesi ... mahallesinde bulunan 604 ada 14 parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile; davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline,
3-Sivas ili Merkez ilçesi ... mahallesinde bulunan 604 ada 14 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydında davalı ... aleyhine konulmuş olan tüm hacizlerin kaldırılmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ve davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı ...'in kuruma olan borçlarından dolayı davaya konu taşınmazlar üzerine haciz konulduğunu, davalılardan ...'in kuruma olan borcu nedeni ile hacizlerin devam ettiğini, dava konusu taşınmazlar üzerindeki haczin kamu haczi olduğunu bu yönü ile takyidatın kaldırılmasının mümkün olmadığını, kuruma olan kamu alacakları ödenmediğini, davacı ile davalı şirket arasında akdedilen sözleşmenin geçersizliğinin 3. kişi konumunda bulunan müvekkil idareyi ilgilendirmediğini beyanla kararın kaldırılarak müvekkil kurum yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkil idare tarafından, dava konusu taşınmaz üzerine konulan hacizler tapu malikinin vergi borcundan doğan kamu alacağı haczi olduğunu, halen ödenmediğini, kaldırılmasının mümkün olmadığını, diğer yandan davacı ile davalılar arasında kararlaştırılan sözleşmenin ve hukuki ilişkinin müvekkil idarece bilinemeyeceği gibi sözleşmenin tarafı olmadığından müvekkil idareyi de bağlamadığını, haczin vergi alacağından doğduğunu, müvekkil vergi dairesi lehine konulan haciz ve takyidatların kaldırılmasına dair kurulan hükmün hukuka aykırı olduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile yükleniciye devredilen pay, avans niteliğinde olduğundan yüklenicinin edimini yerine getirmediği durumlarda ondan pay devralan üçüncü kişilerin hak sahibi olmaları mümkün olmadığı, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalılar vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ve davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... vekili ve davalı ..., istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan fesih, tapu iptali ve tescil ile dava konusu taşınmazdaki haciz, ipotek ve tüm takyidatların kaldırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı TBK 470-486 maddeleri
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Davacı arsa sahibi ile davalı yüklenici ... arasında Sivas .... Noterliğinin 04/06/2018 gün ve 11952 sayılı düzenleme şeklinde taşınmaz satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılmıştır. Sözleşme kapsamında binanın yapı ruhsatının en geç 30.10.2018 tarihine kadar alınması gerekirken alınmadığı, sözleşme uyarınca da binanın ruhsat tarihinden itibaren 2 yıl içinde bitirilerek arsa sahibine teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, bu halde binanın en geç 30.10.2020 tarihinde arsa sahibine teslim edilmesi gerekirken, dava tarihi itibariyle binanın fiziki gerçekleşme oranının %1 olduğunun tespit edildiği davalı yüklenicinin sözleşmede kararlaştırılan süre ve koşulda taşınmazı teslim edemediği, bu durumda mahkemece sözleşmenin geçmişe etkili olarak feshine karar verilmesinde isabetsizlik bulunmadığı, inşaatın bulunduğu seviye ve dava tarihine göre inşaat süresinin geçtiği dikkate alındığında yüklenicinin borcu nedeniyle konulan hacizlerden davacı arsa sahibinin sorumlu tutulamayacağının anlaşılmasına göre mahkemenin taşınmazların haciz ve takyidatlardan ari olarak tapu iptali ve tesciline karar vermesinde de usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından ve davalılar SGK ve Site Vergi Müdürlüğü vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... ve Site Vergi Müdürlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.