"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1533 E., 2022/1565 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 04.07.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı vekilleri Avukat ..., Avukat .... ve şirket yetkilisi ... ile davalılar vekili Avukat Ayşe . ..'nun gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı yüklenici ile davalı ... arasında 27.01.2016 tarihli Arsa Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalandığını, davacının bu sözleşme uyarınca üzerine düşen edimleri yerine getirerek işi teslim ettiğini ve kendi sorumluluğunda olmamasına rağmen ödemek durumunda kaldığı KDV bedelinin tahsili için başlattıkları icra takibinin haksız itiraz neticesinde durduğunu, davalı tarafından ihale sonrasında sözleşme tasarısının bazı maddelerinin davacıdan habersiz ve tek taraflı değiştirilmesi suretiyle gerçekleştirilen hile ile davacıya farklı bir sözleşme imzalatıldığını ileri sürerek, itirazın iptali ile %20 icra inkar tazminatının tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, hazine taşınmazları ile ilgili tasarrufta bulunma yetkisinin Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na devredilmesi ve sözleşme konusu binanın da Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne tahsis edilmiş olması nedenleriyle davanın husumet nedeniyle reddi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı vekilinin cevap dilekçesi sonrası davacı vekilince sunulan 06.03.2019 tarihli talep dilekçesi ile HMK'nın 124. maddesi uyarınca davada husumet Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na yöneltilmiştir.
Davalı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı vekili, taraflar arasında imzalanan sözleşme ve ekleri dikkate alındığında tüm vergi, resim, harç, sigorta vs. giderlerin yükleniciye ait olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin eki Arsa Karşılığı İnşaat İdari Şartnamesinin 34 ve 35. maddeleri, ihale ilanının 8. maddesi ve sözleşmenin 5.1 maddesi uyarınca vergi, resim ve harçlardan davacı yüklenicinin sorumlu olduğu belirlendiğine göre, takip talebine konu edilen KDV tutarından da davacı yüklenicinin sorumlu olacağı, tüzelkişi tacir olan davacı şirketin basiretli iş adamı gibi davranıp yaptığı sözleşmeden haberdar olduğunun kabulünün gerektiği ve işbu davanın itirazın iptali davası olduğu, icra takibinde borçlunun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı olmayıp Maliye Bakanlığı İzmir Deftardarlığı olduğu, davalı olarak gösterilen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı hakkında usulünce başlatılan bir takibin de bulunmadığı, ... hakkında açılan davada ise pasif husumet bulunmadığı gerekçesiyle, davanın davalı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yönünden esastan, davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davalı ... Bakanlığı hakkında kurulan hüküm bakımından davacı aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücreti takdirinin hatalı olduğunu, idarece yapılan ilanda sözleşme bedelinin KDV hariç 7.781.356,80 TL olduğunun belirtildiğini, davacının da buna uygun olarak KDV hariç teklifte bulunduğunu ve bu teklifin idarece kabul edildiğini, basiretli tacir olarak ihale dökümanına uygun şekilde teklif verdiklerini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, Arsa Karşılığı İnşaat İdari Şartnamesinin 34 ve 35. maddeleri, ihale ilanının 8. maddesi ve sözleşmenin 5.1 maddesi uyarınca vergi, resim ve harçlardan davacı yüklenicinin sorumlu olduğu, tüzelkişi tacir olan davacı şirketin basiretli bir iş adamı gibi davranıp yaptığı sözleşmeden haberdar olduğunun kabulü gerektiği, bu nedenle sözleşme hükümlerine göre KDV talep edemeyeceği, ancak davacının husumet değişikliğinde kusuru olmayıp, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Defterdarlık Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlandığından, Maliye Bakanlığı yönünden kurulan hükümde yargılama gideri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmasının doğru olmadığı belirtilerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın davalı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yönünden esastan, davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve istinaf dilekçesinde yer almayan birtakım itirazlar ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesine dayalı olarak başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 18/2. maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle istinaf itirazları arasında ileri sürülmeyen hususların temyiz incelemesine konu edilemeyecek olmasına göre, usul ve kanuna uygun olup davacı vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
8.400,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekil ile temsil olunan davalı Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,04.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.