"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/388 Esas, 2023/1749
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 4. Tüketici Mahkemesi
SAYISI : 2013/3894 Esas - 2020/368 Karar
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl dava dilekçesinde ve Birleşen Ankara 15. Tüketici Mahkemesi'nin 2014/3290 E. dosyasında davacı ... vekili özetle; davacı ile davalılardan ...İnşaat Emlak Turizm Oto Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti arasında düzenlenmiş olan 14.11.2009 tarihli sözleşme ile "...inşaat Ltd. Şti. Ankara 2 Prestij Konutları daire satış sözleşmesine göre; davalı yükleniciye düşen "Ankara ili, ........... İlçesi, ...Köyü. 43021 ada 7 parsel, B blok, 11 numaralı bağımız bölümün, 125.000,00 TL'ye satışının yapıldığını, dairenin 30.12.2010 tarihinde teslim edileceğini, aksi takdirde daire için belirlenecek rayiç kira bedelinin her ay ödeneceğini, halihazırda inşaatta davalı .......Konut Yapı Kooperatifi'nin iş yapmakta olduğunu, bu durumun muvazaalı olduğunu değerlendirdiklerini, davalı kooperatif yöneticileri ve davalı şirket sorumlusunun davalı kooperatifin muhataplık sıfatının devam ettiğini, davalı şirketin ekonomik durumunun kötüleşmesi neticesi, inşaatı devam eden A ve B bloklardan bazı dairelerin üçüncü kişilere mükerrer olarak satışlarının yapıldığını tespit ettiklerini beyan ederek; davacıya satılan, ancak tapuda devir işlemleri yapılmayan taşınmazın tapu kaydının iptali ve davacı adına kayıt ve tesciline, veya mahkeme tarafından belirlenen bedelinin avans faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2.Birleşen Ankara 4. Tüketici Mahkemesi'nin 2016/24 E. dosyasında ve birleşen Ankara 3. Tüketici Mahkemesinin 2017/78 E. dosyasında davacı ... vekili özetle; müvekkilinin dava konusu olan Ankara ili,............ ilçesi, 43021 ada, 7 parselde B blok, 11 numaralı bağımsız bölümün satışı için dava dışı ...İnşaat ile 22.08.2011 tarihili 164.000,00 TL bedelli sözleşme akdettiğini, sözleşmeye istinaden anılan bağımsız bölüm için 150.000,00 TL bedeli dava dışı ...İnşaat'a ödediğini, bu durumun satış sözleşmesi ile tespit edildiğini, ayrıca müvekkilinin uzun bir süredir anılan bağımsız bölümde ikamet ettiğini, muhtarda nüfus idaresinde adres olarak dava konusu dairenin adresinin kayıtlı olduğunu, müvekkilinin daire bedelini ödemiş olmasına rağmen tapusunun davalı kooperatif tarafından müvekkiline devredilmediğini, anılan bağımsız bölümün tapu kayıtlarından da anlaşılacağı üzere davalı kooperatifin bağımsız bölümü davalı ...'ye sattığını ve tapuyu devrettiğini beyan ederek; fazlaya ilişkin haklan saklı kalmak kaydı ile müvekkiline satılan ancak tapuda devir işlemleri yapılmayan dairenin tapu kaydının iptali ve müvekkili adına kayıt ve tescilini, Mahkemenin aksi kanaatte olması halinde mahkeme tarafından belirlenen bedelinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte müvekkiline ödenmesini, yargılama harç ve giderleri ile vekalet ücretinin davalı yan üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın husumet yönünden reddindi talep etmiştir.
2. Davalı Nuvit Günay vekili cevap dilekçesinde özetle; mahkmenin görevsiz olduğunu, usule dair itirazı olduğunu, yüklenicinin taşınmazı kooperatife iskan ruhsatı alınmış şekilde, tam ve eksiksiz olarak teslim etmeyi kabul ve taahhüt ettiğini ancak taahhüdünü yerine getirmediğini, dava konusunun gerçek değerinin tespiti ile eksik harcın davacı yanca tamamlanması gerektiğini beyan ederek; davanın reddine, yargılama giderleri ve vekillik ücretinin de karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
3. Birleşen Ankara 4. Tüketici Mahkemesinin 2016/24 E. dosyasında davalı ... dilekçesinde özetle; davacının iddiaları ile tarafının bir alakası olamadığını, iddia edilen daire satışlarının kendisi tarafından yapılmadığını, alım satım akitlerinde imzasının ve iştirakinin olmadığını davacının talebinin de dava tarihi itibariyle zamanaşıma uğradığını beyan ederek; davanın reddini talep etmiştir.
4. Davalı .......Konut Yapı Koop. vekili cevap dilekçesinde özetle; ...İnş. Ltd. Şti'ne isabet eden dairelerin ...İnş. Ltd. Şti ile yapılan ibraname doğrultusunda teslim edildiğini, ...İnş. Ltd. Şti'nin kooperatiften alacağı kalmadığını ve davacının da sözleşmesini ...Ltd. Şti' yle yapmış olduğunu ve para ödemesini de ...Ltd. Şti'ne yaptığını, müvekkili kooperatifle davacının hiçbir ticari münasebeti mevcut bulunmadığını, müvekkili kooperatife husumet yöneltilemeyeceğini beyan ederek; haksız ve yersiz davanın esastan reddiyle avukatlık ve yargılama giderlerinin karşı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
5. Davalı T.Vakıflar bankası T.A.O. Gen. Müd. vekili dilekçesinde özetle; davacının haksız ve mesnetsiz iddialarının reddi ile fer'i müdahale talebinin kabulüne karar verilmesini, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmasını, tedbir kararının devamı düşünülüyorsa da, tedbirli olarak cebri satışın yapılmasına muvafakat verilmesini veya kabul anlamına gelmemek kaydıyla müvekkili bankanın müspet zararlarının güvence altına almasını teminen davacıdan, %15 oranında teminat alınmasını, ihtiyati tedbir kararının kaldırılmaması hafinde, usul ve kanuna aykırı davanın reddine karar verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yüklenmesini talep etmiştir.
6.Tüm davalılara usulüne uygun tebligat yapıldığı, diğer davalıların cevap vermediği anlaşılmıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı birinci yüklenici ...Konut Yapı Kooperatifi ile davalı arsa malikleri arasında 16.11.2009 ve 04.03.2010 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmeleri düzenlendiği, 05.07.2010 günlü sözleşme ile davalıların Ankara ..........ilçesi, 43021 ada, 7 parselde davalı ...İnşaat Şirketinin iki blok halinde inşaat yapacağı 34 adet mesken ve iş yerinin 18 daire ve iş yerinin 1/2'sinin ...inşaat şirketine kalacağını, 15 daire ve 1/2 iş merkezinin arsa sahiplerine 1 dairenin de kooperatife kalmasını ve inşaatın 29.11.2010 tarihinde başlayıp 29/11/2012 tarihinde teslim edilmesini kararlaştırdıkları, satıcı yüklenici davalı ...İnşaat Emlak Turizm Oto Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ile alıcı ... arasında 14.11.2009 tarihli satış sözleşmesi imzalanarak, Ankara ili, ...........ilçesi, ...........Mahallesi, 43021 ada, 7 parsel üzerindeki, 2. kat, 11 numaralı dairenin 60.000,00 TL peşin 125.000,00 TL'ye satıldığı, sonrasında aynı dairenin 22.08.2011 tarihli, adi yazılı ...İnşaat Ltd. Şti. .........Konutları daire satış sözleşmesi ile satıcı yüklenici ...İnşaat Emlak Turizm Oto Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti. ile alıcı ... arasında imzalanan 22.08.2011 tarihli satış sözleşmesi ile 150.000,00 TL peşin, 15.000,00 TL daire tesliminde olmak üzere 164.000,00 TL'ye satıldığı, devam eden süreçte 13.06.2012 tarihinde davalı kooperatif tarafından ...İnşaat Şirketine ihtar gönderilerek gelinen seviye itibariyle inşaat bitirilemeyeceğinden sözleşmenin feshedildiğinin bildirildiği ve ibra protokolü düzenlendiği, davalı arsa sahipleri ile birinci yüklenici ...Konut Yapı Koop. arasındaki sözleşmenin yüklenicinin edimlerini yerine getirmemesi nedeniyle 25.09.2014 tarihinde feshedildiği, arsa sahipleri tarafından Gedikoğlu İnş. Ltd. Şti. ile anlaşma yapıldığı, dava konusu olan taşınmazların tamamlanmasının yeni yüklenici Gedikoğlu İnş. Ltd. Şti'ne bırakıldığı, mahkemece yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporunda her ne kadar inşaatın seviyesinin %99 olduğu belirtilmiş ise de dosya içerisinde bulunan Ankara 2. Tüketici Mahkemesinin 2014/311 esas sayılı dosyasında inşaatın %86-88 oranında yine aynı yerdeki Ankara 6. Tüketici Mahkemesi'nin 2014/89 Esas sayılı dosyasında %82 oranında yüklenici ...Koop. tarafından tamamlandığının ve kalan işlerin yeni yüklenici tarafından yapıldığının anlaşıldığı, temlik sözleşmesinin ifa olanağının sözleşmeye konu inşaatın %95 ve üzeri seviyesinde doğacağı ve somut olayda inşaatın yüklenici tarafından tamamlanma oranına göre davacıların taşınmazın mülkiyetinin naklini isteme haklarının doğmadığı gerekçesiyle davacıların ilk kademedeki tescil istemlerinin reddi ile HMK'nın 111/2 md. uyarınca ikinci kademedeki istemlerinin değerlendirildiği ve davacılar ile davalı ...İnşaat arasında yapılan sözleşmenin BK'nın 183-184 maddeleri hükümlerine göre geçerli olduğu, davacıların davalının edimini yerine getirmemesi karşısında 4077 sayılı Yasa'nın 4/A maddesi ve 30. maddesinin atfıyla TBK'nın 183-184 maddelerine dayanarak verdiklerini geri isteyebileceği, temlik sözleşmesi gereğince akidi olan ...İnşaata ödedikleri bedeller dikkate alınarak talepleri ile de bağlı kalınarak talep haklarının olduğu arsa sahibi davalılara yapılan bir ödeme olmadığından davacıların diğer davalılara yönelik alacak talebinin maddi ve hukuki koşullarının gerçekleşmediği gerekçesiyle asıl dava olan 2013/3894 Esas ve mahkeme dosyası ile birleştirilen Ankara 15. Tüketici Mahkemesinin 2014/3290 Esas sayılı dosyalarda davacı ...'ın davasında ödenen bedelin tahsili talebinin kabulü ile 1.000,00 TL 'nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalı ...İnş. Eml. Turz. Oto. San. Ltd. Şti'den alınarak davacıya verilmesine, davacının fazlaya ilişkin haklarının saklı tutulmasına, davacının diğer davalılar hakkında açtığı davasının reddine, mahkeme dosyası ile birleşen Ankara 4. Tüketici Mahkemesi'nin 2016/24 Esas ve Ankara 3. Tüketici Mahkemesi'nin 2017/78 Esas sayılı dosyasında davacı ...'in terditli davasının ilk talebi olan tapu iptali tescil talebinin reddine, 2. talebi olan ödenen bedelin tahsili talebinin kabulü ile 150.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ...İnş. Eml. Turz. Oto. San. Ltd. Şti'den alınarak davacıya verilmesine, davacının diğer davalılar hakkında açtığı davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayı belirtilen kararı ile yüklenici ve taşınmazı temlik eden taşeronun arsa sahibine karşı olan edimini tam ve gereği gibi ifa ettiğinden söz edilemeyeceği, yüklenicinin halefi olan davacının da bu çerçevede tapu iptali ve tescil isteğinde bulunamayacağı anlaşıldığından davacının tapu iptali ve tescil talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, verilen kararın doğru olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalı ...şirketinin ...........Konut Yapı Kooperatifinin taşeronu olduğunu, davalı .... Konut Yapı Kooperatifi'nin taşeron sözleşmesini muvazaalı fesih yaptığını, arsa maliklerince yapılan feshin geçersiz olduğunu, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geçerli olduğunu, inşaatın %99 seviyesinde olduğunu ve tescil kararı verilmesi gerektiğini beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, yüklenicinin temlikine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının ilgilisine iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.03.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.