"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1368 E., 2024/1151 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan kabulü ile kararın kaldırılması ve yeniden esas hakkında karar verilmesi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Konya 2. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/361 E., 2023/486 K.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, davalı Kooperatifin 01.11.2008 tarihli yönetim kurulu kararı ile kooperatif inşaatının kalıp işçiliğini yapan ve bunun karşılığında peşin ödemeli üye olan ...'dan bu üyeliği 04.03.2010 tarihinde borçsuz olarak devraldığını, 2008'den 2014 yılına kadar üyelik aidatı talep edilmediğini, 2014 yılında 15.000,00 Türk Lirası talep edildiğini, ancak itiraz ettiğini, 2015 yılında ise mahkeme masrafı adı altında 2.500,00 Türk Lirası ödediğini yine bu tarihten sonra da aidat alınmadığını, ancak 26.08.2018 tarihli genel kurulun 4. maddesi ile kat irtifakı tapularının alınabilmesi için giriş kat daireler için 165.000,00- Türk Lirası ödenmesine karar verildiğini ileri sürerek, anılan kararın iptali ya da yok hükmünde olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı tarafça süresi içerisinde cevap dilekçesi verilmemiş ancak davalı kooperatif temsilcileri verdikleri beyan dilekçeleri ve sözlü beyanlarında, her ne kadar 01.11.2008 tarihli yönetim kurulu kararı ile kalıp işçiliği karşılığı 65.000,00 Türk Lirası bedel biçilen bir dairenin ...' ya anahtar teslimi verilmesine ve başkaca herhangi bir ödeme yaptırılmamasına karar verilmiş ise de, gerek kooperatif ana sözleşmesinde hüküm bulunmaması gerekse 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 42' nci maddesi gereği taşınmaz devirlerinin genel kurulun tekelinde olması ve bu yönde bir genel kurul kararı olmaması nedenleriyle yönetim kurulu kararının hukuken geçersiz olduğunu, Yargıtay bozma ilamı üzerine Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi' nin 2017/426 Esas sırasına kaydedilen dava dosyasında 32 üyelik ve dairelik kooperatife 47 üyenin kaydedildiğini, bunlardan 21 adedinin üyeliğinin hukuken geçerli olmadığının tespiti için açtıkları davanın halen derdest olduğunu, davacı o dosyada taraf değilse de böyle karmaşık bir durumda davacıdan veya benzeri diğer kişilerden aidat istenmesinin kooperatifi içinden çıkılmaz hukuki süreçlere sürükleyeceğinden üyelerden şimdilik aidat istenilmediğini, üyelik tespiti kararları bittikten sonra gerekirse ihraç işlemleri yapılmasının düşünüldüğünü, dava konusu edilen genel kurul kararının bir önceki 03.12.2017 tarihli genel kurul toplantısındaki 3 no.lu kararın tekrarı mahiyetinde olduğunu, davacının genel kurul toplantısına usulüne uygun şekilde davet edildiğini ve eşinin genel kurula vekil olarak katıldığını, dava konusu karara davacının muhalefet şerhinin bulunmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesince iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, özellikle Konya Bölge Adliye Mahkemesi' nin 2019/2321 E., 2022/95 K. sayılı 04.02.2022 tarihli kaldırma kararı sonrasında düzenlenen 17/05/2023 tarihli bilirkişi heyeti raporu bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davacının davalı kooperatifteki üyeliğinin peşin ödemeli sabit üyelik niteliğinde değil, normal üyelik niteliğinde olduğu, dava konusu genel kurulda alınan üyelerden aidat alınmasına yönelik genel kurul kararının kooperatif ana sözleşmesine, kooperatif defter ve kayıtlarına ve kooperatifin mali durumuna uyumlu olduğu, üyeler arasında bulunması gereken eşitlik ilkesine aykırı bir niteliğinin bulunmadığı, kaldırma kararında da işaret edildiği üzere davacının genel kurul kararına muhalif kaldığını gösterir şerhinin toplantı tutanağında yer almadığı, dolayısıyla iptal talebi yönünden davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı, yokluğun tespiti talebi yönünden de yukarıda ifade edilen gerekçeye göre davacının talebinin yerinde olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davacı vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi tarafından istinaf başvurusunun esastan kabulü ile kararın kaldırılmasına ve yeniden esas hakkında karar verilmesine karar verilmiştir.
Bu karara karşı süresinde davalı kooperatif temsilcilerince temyiz yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
İlk Derece Mahkemesince davanın reddine ilişkin karara karşı davacı vekilince yapılan istinaf başvurusu, Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesince, dosya kapsamı, toplanılan deliller ve alınan bilirkişi raporu nazara alındığında, davacının peşin bedelli üye olduğunun kabulü gerektiği kanaatine varıldığı, Yargıtay 23. H.D.' nin 2013/1318 E. - 2066 K., 2015/3830 E. - 5053 K. sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere, peşin bedelli üye olarak kabul edilmesi gereken davacının daha önce oluşan ve uygulanan üyelik statüsünün davacı yararına olan sonuçlarının ortadan kaldırılması anlamına gelen, kazanılmış haklarını bertaraf eder mahiyette bulunan kararın usul ve yasaya uygun olmadığı ve davacı yönünden yok hükmünde olacağı gerekçesi ile usul ve yasaya aykırı görülerek istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında davanın kabulü ile dava konusu genel kurul toplantısında aidat alınmasına dair 4 no.lu kararın davacı yönünden yok hükmünde olduğunun tespitine dair karar verilmiş ise de;
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, yapı kooperatiflerinde sabit ve peşin aidat ödemek suretiyle ortaklığa üye alınabilmesi için genel kurulun bu yönde yönetim kuruluna yetki vermesi gerektiği, genel kurulca açık yetki verilmedikçe ya da benimsenmedikçe 1163 sayılı Kanun'un 23. maddesine aykırı şekilde yönetim kurulunun diğer ortaklardan farklı statüde ortaklığa kabul kararı vermesine veya akçalı konularda bir ortağı farklı statüde konumlandırmasına geçerli hukuki sonuç bağlanamayacağı, somut olayda davacının, kooperatif üyeliğini devraldığı ...'nun 01.11.2018 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile davalı kooperatife yaptığı iş karşılığı, genel kurul tarafından alınmış bir karar olmaksızın, peşin ödemeli üye kabul edilerek üye kaydedildiği, davacının da bu üyeden kooperatif üyeliğini 04.03.2010 tarihinde devraldığı, gerek davacının gerekse davacıya üyelik ve tüm haklarını devreden ...' nun peşin ödemeli kooperatif üyesi olduklarına ilişkin genel kurul tarafından verilmiş bir yetkilendirme mevcut olmadığından ...' nun peşin ödemeli üye olarak değil, normal üye olarak kabul edilmesi gerektiği ve buna göre de davacının, diğer normal üyeler gibi ödemelerinin devam etmesi gerekirken Bölge Adliye Mahkemesinin anılan gerekçeye aykırı olacak şekilde peşin ödemeli üye olarak kabul edilmesiyle davanın kabulü yönünde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılarak yeniden esas hakkında verdiği karar usul ve yasaya aykırı görüldüğünden BOZULMASINA, HMK.' nın 373/2' nci maddesi gereğince dosyanın Konya Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden tarafa iadesine, 23.12.2024 tarihinde kesin olarak oy birliği ile karar verildi.