"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/221 E., 2022/100 K.
Gıda San. Tic. Ltd. Şti. vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 01.08.2016
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2018/487 E., 2019/1115 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 20.06.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davalı vekili Avukat ... geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığından onun yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında 31.12.2013 tarihinde ... Enerji Santrali ...Şantiyesi tesislerinin temel yapılarının yapımı konusunda mail yoluyla bir anlaşma yapıldığını, müvekkilinin anlaşmaya uygun olarak şantiye tesislerinin temel yapılarını yaptığını, işin son kısmını ise 15.04.2014 tarihinde davalıya teslim ettiğini, temeller üzerine prefabrik yapıların da davalı şirket tarafından yapılarak esas işin sahibine (... A.Ş.) teslim edildiğini, sözleşmeye uygun olarak prefabrik yapı temelleri ile anbar yapı temellerine ek olarak 90 m²’lik mescit temelinin yön değişikliği nedeni ile ikinci defa yaptırıldığını, projede olmamasına rağmen kapı eşiklerinin betonlarının demirli olarak döküldüğünü, dökülmesi gerekenden daha fazla yani 108,49 m³ fazladan beton döküldüğünü, site ofis building binasının 35 cm olarak anlaşılan çevre kiriş yüksekliklerinin 50 cm’ye yükseltildiğini, yine yapının muhtelif yerlerinde anlaşılandan daha yüksek yapılan kirişlerin mevcut olduğunu, müvekkili şirketin ek işleri de kapsayacak şekilde düzenlediği 4 no.lu hakedişi tanzim ederek davalı şirkete ödenmek üzere 01.05.2014 tarihinde gönderdiğini, taraflar arasında mail yoluyla yapılan anlaşmadan doğan 4 no.lu hakediş bedeli olan 38.354,40 USD alacağın 04.09.2014 tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı ile dava dışı ... A.Ş. arasında Erbil’de bulunan ... Enerji Santrali Gama Şantiyesinin yapım işi için anlaşma yapıldığını, davalı şirketin aldığı bu işe ait temel yapılarının yapım işini davacıya verdiğini, davalının yapacağı işin bedelinin 500.000,00 USD olarak belirlendiğini, davacı şirketin sözleşme dışı yaptığını ileri sürdüğü imalat için 4 numaralı hak ediş düzenleyerek belirlenen 500.000,00 USD dışında 41.294,00 USD talebinde bulunduğunu, davacı tarafın yapıp yapmadığı belli olmayan sözleşme dışı imalat iddiasında bulunmasının ve alacak talebinde bulunmasının mümkün olamayacağını, davacının yaptığı imalatın eksik ve hatalı olmasına rağmen davalı tarafından davacıya 25.348,05 USD fazla ödeme yapıldığını belirtilerek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile her iki tarafın 2014 yılı defterlerinin incelendiğini, alacak iddiasına dayanak oluşturan davacı tarafından düzenlenen 4 faturanın her iki tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olmadığını, bunun nedeni faturaların yurt dışında düzenlenmiş olmasından kaynaklandığını, yurt dışında düzenlenen faturaların bulunduğu ülkenin kanunlarına tabi olduğundan defterlere işlenmediğini, davacı şirket tarafından sunulan hesap ekstresine göre yapılan iş karşılığında davalı tarafından davacıya toplam 500.423,00 USD ödeme yapıldığını, her iki tarafın mutabakatını içeren hak ediş raporlarına göre yapılan iş tutarı 500.702,71 USD olduğunu, davacı tarafın davalının onayını içermeyen 4 numaralı hak ediş adı altında 38.354,40 USD alacak iddiasında bulunduğunu, davacı tarafın fazladan yapılan imalatla ilgili hiçbir belge sunmadığını, işin sözleşmeye göre tamamlanmış olması da dikkate alındığında fazladan imalat yapıldığı hususunun sabit olmadığını, davacı tarafından düzenlenen faturalar ve yapılan ödemelere göre davacının bakiye 279,51 USD alacağının kaldığının belirtildiğini, dava dışı ... A.Ş.’nin kayıtlarının incelenmesi için Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesine istinabe yazısı yazıldığını, alınan rapora göre; davacı tarafın davaya dayanak yaptığı 04 no.lu hak edişle ilgili ... A.Ş.’nin kayıtları üzerinde 09.05.2019 tarihinde şirketin merkez ofisinde inceleme yapıldığını, ... A.Ş. kayıtlarına göre " ... Extra İşler Listesi başlığı altında 90 m²’lik mescit temeli yön değişikliği nedeniyle yeniden yapılmıştır, işin sahibi tarafından 27 m³ beton bedeli ödeneceği belirtilerek dışarı dökülmüştür,18 no.lu Piping Workshop binasının sözleşmeye esas projesi değiştirilmiştir" bilgisinin olduğunu, ... A.Ş.'nin kayıtları üzerinde yapılan inceleme sonucunda davacı tarafın 04 numaralı hak ediş listesinde belirtilen işlerden toplam tutarı 5.962 $ olan; 90 m²’lik mescit temeli yön değişikliği ve 27 m³ beton dökümü işinin iş sahibi ... A.Ş. tarafından kabul edildiğini ve ödeme yapıldığını, 18 no.lu Piping Workshop binasına ilişkin proje değişikliğinin iş sahibi tarafından kabul edilmediğini, 04 numaralı listedeki diğer işlerle ilgili ... A.Ş. kayıtlarında bilgi bulunmadığını, böylece davacı tarafın 5.962 USD fazladan imalat yaptığının ispatlandığını, fazla imalata ilişkin diğer iddialar konusunda ise soyut iddia dışında hiçbir delil sunulmadığından ispatlanmadığını belirterek davanın kısmen kabulü ile 5.962 USD 'nin 17.09.2014 tarihinden itibaren devlet bankaları tarafından Amerikan Doları ile açılmış 1 yıllık vadeli mevduat hesabına uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanmak suretiyle ödeme günündeki TL karşılığının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; uygulama projesinin taraflar arasındaki yapılan sözleşmenin bedelini ve yapılacak işi kesin ve net bir şekilde ortaya koyabilen tek belge olduğunu, asıl iş veren ... A.Ş. şirketi tarafından yapılan 23.12.2013 tarihli 20-1022-18 numaralı hazırlanan projenin daha sonrasında tadilata giderek değiştirildiğini ve bir takım ek işlerin ortaya çıktığını, projelerin aslının ... A.Ş.’nin elinde olduğunu ancak suretlerini ise dosya kapsamında müvekkili adına dosya içerisine sunduklarını, yerel mahkemenin, Ankara Batı Asliye Ticaret Mahkemesine talimat yazarak bilirkişi marifetiyle ... A.Ş.’nin elindeki projelerin incelenerek rapor alınmasını istediğini, ... A.Ş.'nin ise bilerek veya bilmeyerek hazırlanan ilk proje olan 23.12.2013 tarihli 20-1022-18 numaralı projeyi beyan ederek bu projeye göre rapor tanzim edildiğini, bilirkişilerin tadilat projelerini ve uygulama projelerini incelemeden rapor düzenlediklerini, ancak bu projelerin dosyaya taraflarınca sunulduğunu, bilirkişi raporunun yanlış belge üzerinden hazırlandığını, bilirkişi raporuna itirazlarının mahkemece reddedildiğini ve mahkemece bilirkişi raporuna itibar edilerek kurulan hükmün hatalı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, ilk derece mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına; özellikle Dairemizin 10.04.2018 tarih, 2017/1686 Esas, 2018/450 Karar sayılı kaldırma ilamına uygun olarak yapılan yargılama sırasında talimat yoluyla aldırılan 25.06.2019 tarihli bilirkişi heyeti raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğunun anlaşılması ve raporun 5. sayfasında yazılı olduğu üzere uygulama plan/ proje belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde davacının hüküm altına alınan sözleşme dışı işlerden farklı dava dilekçesinde belirttiği işleri yaptığını yazılı delillerle ispatlayamaması ve dava dilekçesinde de keşif ve yemin delilline dayanılmadığının anlaşılması karşısında ilk derece mahkemesince verilen hükümde usul ve yasaya aykırılık bulunmamış ve davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b,1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; bilirkişinin uygulama projesindeki yani işin yapılmasında esas alınan projenin değiştirilmiş haline uygun olarak ilgili raporunu düzenlemediğini, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi bilirkişinin uygulanan projeye göre rapor düzenlemediğinin farkına varmadığını, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin taleplerinin işin yaptıkları projeye göre olması gerektiğini anlamadığını, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesinin dava dosyasını Adana 3. Asliye Ticaret Mahkemesine geri göndererek, uygulanan projede yapılan işin bedeli konusunda bilirkişiden rapor alınmasını istemesinden ibaret olduğunu, bilirkişinin ilk projeyi inceleyerek talepleri ile ilgili olmayan proje ile ilgili rapor düzenlediğini belirterek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup sözleşme dışı iş bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
TBK’nın 470 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup mahkemece hükme esas alınan raporda "Revizyon" etiketli uygulama projeleri üzerinden inceleme yapıldığı ve davacının hüküm altına alınan sözleşme dışı işlerden farklı dava dilekçesinde belirttiği işleri yaptığını yazılı delillerle ispatlayamadığı anlaşıldığından davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
8.400,00 TL vekalet ücreti davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davalıya verilmesine,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden ilgiliden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.06.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.