"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/822 E., 2022/667 K.
DAVA TARİHİ : 20.02.2017
HÜKÜM/KARAR : Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2017/171 E., 2018/963 K.
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 10.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davalı vekili Avukat ... ile davacı vekili Avukat ...'ün gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında 23/07/2014 tarihli Ataşehir Belediyesi Kentsel Dönüşüm İşi başlıklı sözleşme imzalandığını, sözleşmede belirlenen sabit hizmet bedelinin yapılacak çalışmalar ve masraflar için davalı tarafından ödenmesi gereken bir bedel olduğunu, ayrıca sözleşmeye göre davalı tarafından hak sahiplerine ödenmek üzere teşvik priminin müvekkili şirkete ödenmesi gerektiğini, davalının sözleşme edimlerinden olan sabit hizmet bedeli olan ödemelerini sözleşmedeki ödeme planına uygun bir şekilde yapmadığını, gecikmeli olarak ödemesine rağmen müvekkilince işe devam edildiğini, teşvik primi ödemelerini ise hiç yapmadığını, müvekkilinin iyi niyetli olarak çalışmalara devam etmesine rağmen davalının proje ofisinin Temmuz 2016 tarihinde kapatıldığını ve proje sahasından çekilerek işi fiilen durdurduğunu, müvekkilince sabit hizmet bedeli kadar teminat mektubunun davalı şirkete teslim edildiğini belirterek verilen teminat mektuplarından dolayı müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve mektupların iadesine karar verilmesini talep etmiş, yargılama sırasında teminat mektupları tazmin edildiğinden bedeli olan 1.447.323,00 TL'nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı iş sahibi vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının üzerine düşen edimlerden olan kentsel dönüşüm alanı başvuru hazırlıkları ve kentsel dönüşüm alan başvurusu ile ilgili 1/5000 imar plan çalışmaları, 1/1000 imar planı çalışmaları ve imar uygulama işlerinin yerine getirilmediğini, sözleşmenin imzalanmasından yaklaşık 32 ay geçmesine rağmen kentsel dönüşüm alanının ilan edilmediğini ve sözleşmede belirtilen imar planlarının yapılıp yürürlüğe girmediğini, sözleşme konusu alanda hiçbir hak sahibiyle müvekkili arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalanmasını da sağlayamadığını, müvekkilince teşvik primi ödemesi yapılmadığı yönündeki davacı iddiasının yerinde olmadığını, zira hak sahiplerine ödeme yapılacağının davacıya açıkça bildirildiğini, proje ofisini kapatanın müvekkili olmayıp davacı şirket olduğunu, davacının uzlaşı sözleşmesi performansını yakalayamadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; teminat mektuplarının avans teminat mektubu niteliğinde olup, davacıya masraf olarak ödenen bedelin teminatı olarak verildiği, ancak bu masraflar sözleşmeye göre davalı tarafından üstlenildiği gibi masraf karşılığı olarak davacıya ödenen bu bedelin proje yürütümüne ilişkin harcamalarda kullanıldığı ve tarafların sözleşmeyi devam ettirme iradelerinin ortadan kalkması nedeniyle sözleşmenin tasfiyesinin gerektiğinin kabul edildiği ve bu doğrultuda tarafların birbirinden aldıklarını iade etmeleri gerektiği ilkesi çerçevesinde davacı tarafından davalıya verilen teminat mektuplarının davalı tarafça iade edilmesinin zorunlu olduğu ancak yargılama sırasında teminat mektuplarının davalı tarafından tazmin edildiği gerekçesiyle davanın kabulüne 1.447.323,00 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
1. Davalı vekili istinaf başvurusunda özetle; davalının sözleşmeye göre belirlenen sabit hizmet bedelinin %60 ını ödemesine rağmen davacının edimlerini yerine getirmediğini belirtilerek istinaf başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; mahkemece sözleşmenin taraflarca feshedildiğinin tespitine karar verilmesi ve feshe dayalı olarak tasfiye işlemi yapılmasının doğru olduğu, davacının davalı tarafından sözleşme uyarınca verilen avansın üzerinde sözleşme konusu iş için harcaması bulunduğu ve verilen avansların eser sözleşmesi kapsamında kullanıldığının bilirkişi raporu ile sabit olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili, istinaf dilekçesinde belirtilen gerekçelerle kararı temyiz etmiştir.
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesi uyarınca verilen teminat mektupları bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 470 vd maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İncelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nin 2019/822 Esas, 2022/667Karar
ve 05.04.2022 tarihli kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca
ONANMASINA,
17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan
davacıya verilmesine,
Aşağıda yazılı onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.