"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki asıl ve karşı davada alacak istemli davalardan dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince asıl davanın reddine, karşı davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı/karşı davada davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı/karşı davada davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. ASIL DAVA
Davacı/karşı davalı yüklenici vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait yem fabrikasının idari bina ve saha betonu yapım işini 25/03/2011 tarihli sözleşme ile üstlendiğini, geçici kabul itibar tarihi 30/06/2011 olup, 18/08/2011 tarihinde geçici kabul yapıldığını, ... eksiksiz olarak teslim edildiği halde geçici kesinti tutarının ödenmediğini, davalı ... sahibinin 3 no'lu hak ediş bakiyesi 168.864,86 TL, 24/08/2011 tarihli kesin hak ediş bakiyesi 123.250,28 TL ve geçici kesinti tutarı (%3) 18.940,69 TL olmak üzere 311.055,83 TL borcu bulunduğunu ileri sürerek, davanın kabulü ile 3 no'lu hak edişten kaynaklanan 168.864,86 TL'nin 28/06/2011 tarihinden, kesin hak edişten kaynaklanan 123.250,28 TL'nin 24/08/2011 tarihinden ve geçici kesintiden kaynaklı 18.940,69 TL'nin dava tarihinden itibaren ayrı ayrı işleyecek avans faizleriyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
II. ASIL DAVADA CEVAP ve KARŞI DAVA, KARŞI DAVAYA CEVAP
1.Davalı/karşı davacı ... sahibi vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde; taraflar arasında 05/05/2010 tarihli yem fabrikası ve depo yapım sözleşmesi ile 25/03/2011 tarihli fabrika idari bina ve saha betonu yapım işi hakkında sözleşmeler imzalandığını, davacı sadece sonrakinden bahsetse de 2 ayrı sözleşme imzalandığını ve müvekkilinin ilk sözleşme gereğince yükleniciden alacaklı olduğunu, 05/05/2010 tarihli işin kesin hak edişine göre müvekkilinin davacıdan eksik/ayıplı ..., gecikme cezası kesintisi ve fazla ödeme sebebiyle 643.892,79 TL alacaklı olduğunu, 33 günlük gecikme cezası 73.425,00 TL’nin %18 KDV'si 13.216,50 TL ile 10.000 TL’lik nefaset kesintisinin %18 KDV’si 1.800,00 TL ile birlikte toplam KDV dahil 658.909,28.-TL alacaklı olduğunu, 25/03/2011 tarihli fabrika idari bina ve saha betonu yapım işinde geçici kabul itibar tarihi 30/06/2011 olarak belirlenip 18/08/2011 tarihinde geçici kabul yapıldığını, 24/08/2011'de kesin hak ediş raporu düzenlendiği, yüklenicinin kestiği faturalar 745.000,53 TL toplamından 433.944,69 TL ödeme düşüldükten sonra %3 geçici teminat kesintisi dahil 311.055,83 TL yüklenicinin alacaklı olduğunu, ilk işle ilgili olarak KDV dahil 658.909,28.-TL'lik fatura alacağının yüklenici alacağından mahsubu neticesinde müvekkilinin 46.852,38 TL alacağı bulunduğunu, ayrıca sözleşmede vergi, resim, harç, stopaj vb. giderlerin yükleniciye ait olduğu kararlaştırılmasına rağmen ödenmeyen stopaj ve gecikme cezası nedeniyle müvekkilinin vergi dairesine 27.604,32 TL ödediğini ve toplam 74.456,70 TL alacağı bulunduğunu, asıl davanın reddini, mahsup işlemi neticesinde alacaklı olduğundan karşı davasının kabulü ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 74.456,70 TL alacağın avans faiziyle birlikte davacı/karşı davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
2.Davacı/karşı davalı yüklenici vekili karşı davaya cevap dilekçesinde; müvekkilinin 05.05.2010 tarihli sözleşme ile üstlendiği işi dava dışı taşerona yaptırdığını, 25.05.2011 tarihinde yer teslimi gerçekleştirildiğini, ... süresinin yer tesliminden itibaren 160 takvim günü olduğunu, ilave işler sebebiyle %52,58 oranında keşif artışı meydana geldiğinden işin süresine 84 gün ilave edilmesi gerektiğini, işin süresinde teslim edildiğini, 11.02.2011 tarihli geçici kabul tutanağı düzenlenip 02.02.2011 tarihinden itibaren geçerli olarak geçici kabulün yapıldığını, 10.000 TL nefaset kesildiğini, 28.02.2011 tarihli kesin hak edişe göre müvekkilin 292.130,35 TL bakiye alacağı bulunduğunu, ... sahibi kesin hak ediş evrakındaki imalat kalemlerinin birim fiyat ve metrajlarında tek taraflı düzeltmeler yaparak kesin hak ediş miktarını düşürüp müvekkilini 643.892,79 TL borçlu gösterdiğini, 28.02.2011 tarihli kesin hak ediş evrakı üzerindeki çizim işleminin kim tarafından yapıldığı belli olmadığı gibi düzeltmeyi yapanın ve müvekkil yetkilisinin parafı bulunmadığını, düzeltmelerin sözleşme eki olan ... İşleri Genel Şartnamesinde yazılı prosedüre aykırı yapıldığını, müvekkili tarafından 16.02.2011 tarihli fatura 806.562,11 TL+ KDVs olarak ... sahibine tebliğ edildiğini, davalı/karşı davacının KDV hariç bedel üzerinden %3 stopajı (806.562,11 x %3=24.196,86 TL) müvekkil hesabından keserek ödemekle yükümlü olduğunu belirterek karşı davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında 05/05/2010 tarihinde yem fabrikası ve depo yapım işi ile 25/03/2011 tarihinde fabrika idari binası ve saha beton işine ait sözleşmeler imzalandığı, davacı/karşı davalı yüklenicinin davalı/karşı davacıdan ikinci sözleşmeye ilişkin olarak 3 no'lu hak ediş bakiyesi 168.864,86 TL, kesin hak ediş bakiyesi 123.250,28 TL, geçici kesintiler 18.940,69 TL olmak üzere toplam 311.055,83 TL talep ettiği, davalı/karşı davacı şirketin cevap dilekçesinde bu talebe itirazı olmadığı dikkate alınarak asıl davanın reddine, karşı dava bakımından da hükme esas alınan bilirkişi raporunda ilk sözleşmeye dair 22.07.2011 tarihli kesin hesap raporuna göre; davacı şirketin 33 günlük gecikme cezasının söz konusu olabileceği kanaatine varıldığı, taraflar arasında akdedilen yapım işi sözleşmelerinde vergi, resim, harç, stopaj gibi giderlerin yükleniciye ait olduğunun kararlaştırıldığı, davacı/karşı davalının vergi dairesine ödemesi gereken stopajı ödediğine dair delil sunmadığı, bu nedenle 59.440,26 TL alacak tutarının içerisinde otuz üç günlük gecikme cezasının karşılığı 73.425,00 TL'nin %18 KDV'si olan 13.216,50 TL'nin geçici kabulde tahsisi mümkün olmayan işler karşılığı 10.00,00 TL'nin %18 KDV'si 1.800,00 TL'nin hesaplanarak davalının alacaklı olduğu hesaba ilave edildiğinde toplam alacağın 74.456,76 TL olduğu gerekçesiyle asıl davanın reddine, karşı davanın kabulü ile 74.456,70 TL alacağın 03/01/2012 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davacı/karşı davada davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı/karşıdavada davalı yüklenici vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı/karşı davalı yüklenici vekili istinaf dilekçesinde; talep edilen hususlara açıklık getirilmeden hüküm tesis edildiğini, bilirkişi raporları arasında çelişkiler bulunduğunu, yaklaşık maliyet cetvelinde gösterilen gecikme cezasının herhangi bir yasal dayanağının bulunmadığını, ilave işler sebebiyle %52,58 oranında keşif artışı meydana geldiğinden ... süresine 84 gün ilave edilmesi gerektiğini, sözleşme konusu işlemlerin tamamlanmasını takiben geçici kabul komisyonu tarafından 11/02/2011 tarihli geçici kabul tutanağının düzenlendiğini ve 02/02/2011 tarihinden itibaren geçici kabul yapıldığını, 28/02/2011 tarihli kesin hak ediş üzerinde yapılan usulsüz çizinti ve düzeltmelerin tarafları bağlamadığını, taraflarınca düzenlenip imzalandıktan sonra ... sahibine gönderilen hak ediş evrakı üzerinde çizim işleminin kimin tarafından yapıldığının belli olmadığını, düzeltmeyi yapanın ve müvekkil yetkilisinin parafının bulunmadığını, hak ediş üzerinde yapılan düzeltmelerin prosedüre aykırı olduğunu ileri sürerek asıl davanın kabulü ile karşı davanın reddine karar verilmesi hususunda kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında 25/03/2011 tarihli idari bina ve saha betonu yapımı hususunda düzenlenen eser sözleşmesi uyarınca işin eksiksiz olarak yerine getirildiği hususunda uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın 05/05/2010 tarihli yem fabrikası ve depo yapımı hususundaki eser sözleşmesi kapsamında yapılan işler yönünden davacının kesin hesapta 548.655,64.-TL borçlu olup olmadığı, davacının 33 günlük gecikme cezası, elektrik, izolasyon, çatı dereleri, ... raporu giderleri ve geçici kabulde düzeltilmesi mümkün olmayan işler için KDV dahil toplam 658.909,28.-TL yönünden takas ve mahsup koşullarının oluşup oluşmadığı, takas ve mahsup sonucu davalının alacaklı olup olmadığı hususlarına ilişkin olduğu, mahkemece, teknik incelemeye ilişkin olarak 2 asıl 2 ek bilirkişi raporu alındığı ve tüm bilirkişi raporlarında davalı yüklenicinin borçlu olduğunun belirlendiği, sözleşmenin 10.2'ci maddesinde ihale dokümanını oluşturan ek belgelerdeki öncelik sıralamasında ... Bakanlığı Yapım İşleri Genel Şartnamesi'nin en üstte sıralandığı, 21/02/2011 onay tarihli geçici kabul tutanağında süre tecavüzünün 33 gün olarak belirtildiği, geçici kabul tutanağının ekinde tashihi mümkün olmayan işler için 10.000 TL nesafet kesintisi yapıldığı, geçici kabul tutanağı ve ekindeki tutanağın yüklenici tarafından ihtirazı kayıt konulmaksızın imzalandığı, 22/07/2011 tarihli kesin raporun yüklenici ve kontrol mühendisi tarafından ihtirazı kayıt konulmaksızın imzalandığı, 28/02/2012 tarihli kesin kabul tutanağı üzerinde de tarafların itirazsız imzaları mevcut olup, kesin kabul tutanağında da süre tecavüzü 33 gün olarak belirtilmiş olmasına rağmen yüklenicinin ihtirazı kayıt koymaksızın kesin kabul tutanağını imzaladığı ve Şartname hükümleri gereğince işbu kayıtların kesinleştiği nazara alınarak davacı/karşı davada davalı yüklenici vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı/karşı davada davalı yüklenici vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı/karşı davalı yüklenici vekili temyiz dilekçesinde; talep edilen hususlara açıklık getirilmeden hüküm tesis edildiğini, bilirkişi raporları arasında çelişkiler bulunduğunu, yaklaşık maliyet cetvelinde gösterilen gecikme cezasının herhangi bir yasal dayanağının bulunmadığını, ilave işler sebebiyle %52,58 oranında keşif artışı meydana geldiğinden ... süresine 84 gün ilave edilmesi gerektiğini, sözleşme konusu işlemlerin tamamlanmasını takiben geçici kabul komisyonu tarafından 11/02/2011 tarihli geçici kabul tutanağının düzenlendiğini ve 02/02/2011 tarihinden itibaren geçici kabul yapıldığını, 28/02/2011 tarihli kesin hak ediş üzerinde yapılan usulsüz çizinti ve düzeltmelerin tarafları bağlamadığını, taraflarınca düzenlenip imzalandıktan sonra ... sahibine gönderilen hak ediş evrakı üzerinde çizim işleminin kimin tarafından yapıldığının belli olmadığını, düzeltmeyi yapanın ve müvekkil yetkilisinin parafının bulunmadığını, hak ediş üzerinde yapılan düzeltmelerin prosedüre aykırı olduğunu ileri sürerek asıl davanın kabulü ile karşı davanın reddine karar verilmesi hususunda kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, iki ayrı eser sözleşmesinden kaynaklanmakta olup, asıl dava 25/03/2011 tarihli eser sözleşmesi kapsamında bakiye ... bedeli alacağının tahsili; karşı dava 05/05/2010 tarihli eser sözleşmesi kapsamında ... sahibi alacağının yüklenici alacağından mahsubu ile bakiye alacağın tahsili istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 818 sayılı Borçlar Kanununun 355 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı/karşı davalı yüklenici vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle ;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17/01/2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.