"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2373 E., 2022/1332 K.
DAVA TARİHİ : 04.06.2018
HÜKÜM/KARAR : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2018/518 E., 2021/407 K.
Taraflar arasındaki asıl ve birleşen davada itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince asıl davaya yönelik başvurunun reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 17.10.2023 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili Avukat Gürsel Yılmaz geldi Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığı anlaşılmakla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı tarafça davalı borçlu hakkında İstanbul 7. İcra Müdürlüğünün 2018/15697 Esas sayılı dosyası ile yapılan takipte borca faiz oranına ve ferilerine itiraz ettiğini, davacı alacağının Temmuz, Ağustos ve Eylül 2016 aylarında davalı ile ortaklaşa gerçekleştirilen uçuşlar nedeniyle, aralarında yapılan 12.04.2017 tarihli protokole dayalı olarak, davalıya Turizm Bakanlığınca ödenen teşvik tutarının yarısının davacı şirkete ödenmemesinden kaynaklandığını, davalı tarafından protokol kapsamındaki uçuşlara ilişkin uçak başı 6.000 USD teşvik tahsil edilmesine rağmen protokol gereği davacıya ödenmesi gereken miktarın ödenmediğini ileri sürerek, icra takibine vaki itirazın iptali ile %20 icra inkar tazminatının tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; protokolden kaynaklanan borcun ödendiğini savunarak, asıl davanın reddini istemiş, birleşen davasında ise davalıdan olan cari hesap alacağının tahsili amacıyla başlatılan takibin davalının haksız itirazı üzerine durduğunu, asıl davada alacak tespit edilir ise işbu alacakları takas talepleri olduğunu ileri sürerek, icra takibine vaki itirazın iptali ile %20 icra inkar tazminatının tahsilini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile asıl davada tarafların defterleri, Turizm Bakanlığından alınan teşvik tutarları ve yapılan ödemeler değerlendirilerek hazırlanan kök bilirkişi raporunun hükme esas alındığı, taraflar arasında uçak başı 6.000 USD teşvik tutarının Turizm Bakanlığı tarafından ödenen miktarının yarısının karşı tarafa ödeneceğinin kararlaştırıldığı ve kök raporda da taraf defter ve kayıtlarına göre Bakanlıktan ne kadar ödeme alındığı, karşı tarafa ne tutarda ödeme yapıldığı, hak edişlerin kaç uçuş üzerinden ne kadar olduğunun detaylarıyla hesaplandığı, buna göre asıl davanın 3.816,14 USD asıl alacak yönünden kısmen kabulü gerektiği, davalı takipten önce temerrüde düşürülmediğinden işlemiş faize hükmedilemeyeceği, birleşen davada ise tarafların cari hesaplarının incelendiği ve birbirini doğrulayacak şekilde davacının davalıdan 24.742,80 TL alacaklı olduğunun belirlendiği, taraflarca da itiraz edilmeyen bilirkişi raporundaki hesaplama doğrultusunda birleşen davanın kabulü gerektiği, ayrıca taraflar alacaklarını ayrı ayrı davalara konu ettiğinden takas usulünün işletilmediği gerekçesiyle, asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın ise kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Asıl davada davacı vekili; Kültür ve Turizm Bakanlığından dosyaya gelen cevabi yazıda davalı firmanın dava konusu uçuşlar karşılığı uçak başına 6.000 USD teşvik aldığının belirtildiğini, mahkemenin hatalı hesaplamaya dayalı ve hüküm kurmaya elverişli olmayan kök bilirkişi raporu doğrultusunda asıl davada davalının uçak başına 3.658,33 USD alındığından bahisle hüküm kurduğunu, asıl davanın bilirkişi ek raporu esas alınarak veya yeniden bir bilirkişiden rapor alınmak suretiyle tümden kabulüne karar verilmesi gerektiğini belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve asıl davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Bakanlık verileri baz alınarak yapılan hesaplamaya ilişkin kök bilirkişi raporundaki tespite göre verilen mahkeme kararının usul ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, asıl davada davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacı vekili asıl davaya yönelik temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl davada davacı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tacir olan taraflar arasındaki işbirliği sözleşmesine dayalı alacağın tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 189 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
6100 sayılı HMK'nın 266/1. (1086 sayılı HUMK'un 275.) maddesi, "Mahkeme, çözümü özel veya teknik bir bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir" hükmünü içermektedir. Aynı Kanun'un 282. (1086 sayılı HUMK’un 286.) maddesinde belirtilen bilirkişinin oy ve görüşünün hakimi bağlamayacağı ve hakimin bilirkişi raporunu serbestçe takdir edeceği hükmü, HMK'nın 281. (HUMK'un 283.) madde hükmü uyarınca bilirkişi raporunu yeter derecede kanaat verici bulmazsa bilirkişiden ek rapor ya da sözlü açıklama alabileceği veya yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırabileceği şeklinde anlaşılmalıdır.
Davacı şirket; davalı ile aralarındaki işbirliği sözleşmesi uyarınca, ortaklaşa gerçekleştirdikleri uçuşlar nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından davalıya yapılan hakediş ödemelerinden payına düşen tutarın ödenmediğini iddia etmiştir.
Dosyaya ibraz edilen kök bilirkişi raporu ile sözleşme dönemi içerisindeki ortak uçuşlar nedeniyle Bakanlıkça davalıya uçuş başı 3.658,33 USD ödendiği, davacı payının 19 uçuş için toplam 34.754,14 USD olduğu ve davalının önceki ödemesi düşünce bakiye 3.816,14 USD davacı alacağı kaldığı bildirilmiştir. İtirazlar üzerine tanzim edilen ek raporda ise; Kültür ve Turizm Bakanlığınca gönderilen döküman ve belgeler üzerinde yapılan inceleme neticesinde, her ortak uçuş için 6.000 USD hak edişe hak kazanıldığının tespit edildiği, 19 uçuş nedeniyle davacı alacağının 57.000 USD olduğu ve davalı ödemesi düşüldüğünde davacının bakiye 26.062 USD alacağı kaldığı bildirilmiştir.
Kültür ve Turizm Bakanlığınca davalı adına tanzim edilen hak ediş belgelerinin heyetçe yapılan incelemesinde, sözleşme döneminde davalıya ödenmiş olan uçuş başı teşvik tutarının, ek bilirkişi raporundaki tespitlere uygun olarak ve davacı iddialarını destekler şekilde, en az 6.000 USD olduğu anlaşılmıştır. Bu durumda mahkemece; ek rapordaki tespitler doğrultusunda hüküm kurulması gerekirken, yanılgılı gerekçelerle kök rapora itibar edilerek karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1-Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin asıl davada davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekil ile temsil olunan asıl davada davacıya verilmesine,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.