"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 08/04/2013 tarihli "Belediye Hizmet Binası İşine Ait Sözleşme" imzalandığını, sözleşmenin 7.597.000,00 TL götürü bedelli olduğunu, davacı şirket işe başladıktan sonra daha temel, zemin kat ve 1. katın inşaatı aşamasında pursantajda gösterilen toplam demir miktarını kullanıldığını farkettiğini, ihale dosyası incelendiğinde 3 kalem malzeme ve işçiliğin maliyete katılmadığının ortaya çıktığını, maliyet tablosununun yanlış hazırladığını, kullanılacak malzemeleri eksik gösterdiğini, belediye ile yapılan görüşmelerde yapılan hatanın kabul edilip, telafi edileceğinin, inşaatın tamamlanması gerektiğini söylediklerini, müvekkilinin de buna güvenerek inşaatı tamamladığını, ancak bir türlü ödeme yapılmadığını, davalı idarenin bedelini ödemediği bir işin yapılması sonucu 756.500,00 TL sebepsiz ve haksız olarak zenginleştiğini, şimdilik 10.000,00-TL'nin malzemenin kullanıldığı tarihten itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, dava konusu sözleşmenin eki olan yapım işleri genel şartnamesinde gereğince yüklenicinin anlaşmazlıkların çözümü için öngörülen süre ve usule riayet edilmediğini, müvekkili belediye hizmet binasının projesi yapılarak, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden ihaleye çıkarıldığını, ihalenin davacı şirket üzerinde kaldığı, yapım işine başlamadan önce onaylı projelerin davacı yüklenici firmaya teslim edildiği ve davacı tarafından herhangi bir itiraz olmadığından inşaata başlandığını, yine davacı şirketin müvekkili idareden proje ve dökümanları aldığında iddia ettiği eksiklikler için ihalenin iptali veya eksikliğin giderilmesi için herhangi bir başvurusunun da bulunmadığını, pursantaj tablosunda olsun veya olmasın proje, detay ve mahal listesinde belirilen işlerin fen ve sanat kurallarına uygun bir şekilde yüklenici tarafından yapılmasının zorunlu olduğunu, davacı ile müvekkili idare arasında imzalanan sözleşmenin her iki tarafı da bağlayıcı nitelikte olup, davacının sözleşme dışı taleplerinin kabul edilmesinin mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile işveren Belediye Başkanlığı'nca teslim alınan Belediye Hizmet Binası İnşaatında yapılacak ödemelerin anahtar teslimi 7.597.000,00 TL götürü bedel üzerinden yapılması zorunlu olduğundan, 7.597.000,00 TL sözleşme bedeli haricinde herhangi bir ödeme yapılmasının 4734-4735 sayılı Yasalar ve ikincil mevzuatlarına aykırı olacağı, sözleşme bedeli dışında ayrıca ilave bir bedelin ödenmesinin mümkün olamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; maliyet hesap tablosunun hatalı olduğunu, davacının fazladan işler yaptığını, yapım işleri genel şartnamesi gereği davacının yapmış olduğu ilave işler için ödeme alması gerektiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunun eksik olduğunu, davanın eksik inceleme sonucu reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu sebeplerini ileri sürerek istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının yüklenici, davalı ... Belediyesi'nin ... sahibi olduğu taraflar arasında imzalanan 2012/175649 İKN 08/04/2013 tarihli Sarıçam Belediye Hizmet Binası yapım işi sözleşmesinin “Anahtar Teslimi Götürü Bedel” olduğu, 7.597.000,00 TL toplam bedel üzerinden akdedildiği anlaşılmakla, TBK'nun 480. Maddesi kapsamında yüklenici olan davacının eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlü olması, yine yükleniciyi sözleşmenin uygulanması sırasında yapılacak işler bakımından -sözleşme ve ekleri gibi- bağlayıcı bir yönü bulunmayan yaklaşık maliyete ait hesap cetveli ve eklerinin ihale dokümanı ve sözleşme eki olmayıp ihale öncesi idaresi tarafından hazırlanan ve gizliliği olan belgeler niteliğinde olması hususları hep birlikte değerlendirildiğinde davacının geçici ve kesin kabulü yapılan işte imza altına alınan götürü bedel dışında davalı idareden talepte bulunamayacağı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf mahkemesi kararının yasaya aykırı olduğu, bilirkişi raporunun hukuki değerlendirme kısmının kabul edilemeyeceği, işe teklif verirken işin yaklaşık maaliyetini bilmek, uygun olup olmadığını değerlendirmek gerektiğini, hatalı maaliyet tablosuna göre teklif veren müvekkilinin yanıltıldığını, bu hususun tartışılmadığını, ... 20. madde gereği ilave işlerin ödenmesi gerektiğini, teklifte olmayan işlerin rica ile yapıldığı, yapılan işlerin bedelinin vekaletsiz ... görme hükümlerince ödenmesi gerektiği, aksinin davalının sebepsiz zenginleşmesine sebep olacağı, yaklaşık maaliyette olmayan ancak proje ve mahal listesindeki imalatların bedellerinin ödenmesi gerektiği yönünde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu kararı olduğu ve idare tarafından ödenmemesinin dürüstlük kuralı ile bağdaşmayacağı ve eksik bilirkişi raporuna göre hüküm kurulduğu gerekçeleri ile kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri, 6098 sayılı TBK 470-486 maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Taraflar arasında 08/04/2013 tarihli Sarıçam Belediye Hizmet Binası yapım işi konulu 7.597.000,00 TL anahtar teslim götürü bedelli sözleşme imzalanmıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesi, uygulama projeleri, mahal listesi sözleşme eki olarak sayılmıştır.
2.1 Türk Borçlar Kanununun 480. maddesi hükmü gereğince, bedel götürü olarak belirlenmişse yüklenici, eseri o bedelle meydana getirmekle yükümlüdür. ..., öngörülenden fazla emek ve masrafı gerektirmiş olsa bile yüklenici, belirlenen bedelin artırılmasını isteyemez.
2.2.Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiş ise de, ilk derece mahkemesi ve istinaf mahkemesince yapılan değerlendirmelerin usul ve yasaya uygun olduğu, yapılacak işler bakımından bağlayıcı bir yönü bulunmayan yaklaşık maliyete ait hesap cetveli ve eklerinin ihale dokümanı ve sözleşme eki olmayıp ihale öncesi idaresi tarafından hazırlanan ve gizliliği olan belgeler niteliğinde olması değerlendirildiğinde davacının geçici ve kesin kabulü yapılan işte imza altına alınan götürü bedel dışında davalı idareden talepte bulunamayacağı belirtilerek davacının itirazlarını karşıladığı anlaşıldığından davacı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.01.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.