"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Usulden Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki konkordatonun tasdiki davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince; asıl davada davacı ...'nin konkordato talebinin reddine, asıl davada davacılar ... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş., ile ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin ve birleşen davada davacıların konkordato projesinin tasdik talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Kararın bir kısım alacaklılar vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle asıl davada istemci ... ile ...'nin konkordato talebinin reddine, Asıl davada istemciler ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret AŞ ile birleşen davada davacıların konkordato projesinin tasdik talebinin kabulüne, karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili ve asıl davada davacı ... Tekstil San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I-DAVA
Asıl davada davacı şirketler vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketlerin örme, hazır giyim, dokuma üretim satış ve pazarlama alanlarında faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirketlerin ekonomik güçlük içinde bulunduğunu, sunulan konkordato projesinin tasdiki ile borçlarını ödeyebileceğini ileri sürerek, konkordato projelerinin tasdikini talep etmiştir
Birleşen davada davacılar vekili dava dilekçesinde; müvekkili gerçek kişilerin ... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin ortağı olduklarını, ve asıl davada davacı şirketlerin bankalara olan borçlarına müteselsil kefil oldukların, sunulan konkordato projesinin tasdiki ile borçlarını ödeyebileceğini ileri sürerek, konkordato projelerinin tasdikini talep etmiştir
II-CEVAP
Bir kısım alacaklılar vekilleri müdahale dilekçelerinde; asıl ve birleşen davada davcıların borca batık olmadığını, borçlarını ödeyebilecek durumda olduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
III- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; asıl davada davacı ...' dışında asıl ve birleşen davada davacıların projesinin yapılan alacaklılar toplantısında ve iltihak süresi içerisinde İ.İ.K.'nın 302/2. maddesinde aranan nisabın üzerinde adi alacaklılar tarafından kabul edildiği, konkordato projesinin gerçekleşmesi için İ.İ.K.'nun 305.maddesindeki konkordato tasdik şartlarının oluştuğu, rehinli alacaklılara yönelik teklifinin alacaklılar tarafından kabul edilmediği, böylece şartların oluşmadığı gerekçesiyle asıl davada davacı ...'nin konkordato talebinin İİK'nun 305/c ve 308. maddeleri gereğince reddine, ... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş., ile ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve birleşen davada davacıların konkordato projesinin tasdik talebinin adi alacaklar yönünden kabulü ile; konkordato projesine göre, adi alacaklıların alacaklarının, tasdik kararını müteakip 6 ay ödemesiz ve ödemesiz dönemden sonra gelmek üzere 60 ay taksitle ödenmesine, davacıların rehinli alacaklılara ilişkin konkordato projesinin tasdik talebinin reddine karar verilmiştir.
IV- İSTİNAF
İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde Alacaklı ... AG vekili, Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili, Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili, Alacaklı SGK Başkanlığı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B.İstinaf Sebepleri
1. Alacaklı ... AG vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin istemcilerden Karsaklar Gayrimenkul Yatırım İşletme AŞ’ye kredi kullandırdığını, diğer istemcilerin bu kredi sözleşmesine kefil olduklarını ve ilk derece mahkemesince satışı engellenen fabrika binasının bulunduğu taşınmaz üzerine müvekkili lehine ipotek tesis edildiğini, birikmiş faiz alacaklarının bulunduğunu ve satışın bu koşulda ertelenmesinin yasaya aykırı olduğunu bildirerek ilk derece mahkemesi kararının bu yönden düzeltilmesi gerektiğini istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
2. Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili istinaf dilekçesinde; davacı ...’ın projesinin gerçekçi ve uygulanabilir olmadığını, Komiserler kurulu raporunun bu istemciye ilişkin kısmının objektif ve denetlenebilir olmadığını ileri sürerek ilk derece mahkemesi kararının bu istemci yönünden kaldırılmasını istemi ile istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
3. Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili istinaf dilekçesinde: davacı şirketlerin borca batık olmadıklarını, borçlarını konkordato olmaksızın da ödeyebileceklerini, davacı ... Tekstil San. ve Tic. AŞ’nin varlıklarının borçlarının iki buçuk katından fazla olduğunu, faizsiz olarak kabul edilen konkordatonun müvekkilinin zararına olduğunu, alacaklarının eksik kabul edildiğini istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
4. Alacaklı SGK Başkanlığı vekili istinaf dilekçesinde; projenin tasdiki halinde kurum alacaklarının tahsilinin tehlikeye gireceğini, projenin gerçeği yansıtmadığını, uygulanabilir olmadığını, istinaf nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih sayısı belirtilen kararı ile Alacaklı SGK Başkanlığı vekilinin prim alacaklarına dair istinaf istemi yönünden prim alacakları, İcra ve İflas Kanununa göre değil 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanuna göre takip ve tahsil edildiği, bu kanuna tâbi alacaklar konkordato hükmünün dışında kaldığından, alacaklı SGK Başkanlığı vekilinin prim alacakları yönünden istinaf başvurusunda hukuki yararı bulunmadığı, Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili istinaf aşamasında istinaf başvurusundan feragat ettiği, alacaklı T. ... Bankası AŞ vekilinin nisaba dahil edilen alacağın eksik hesaplandığına yönelik istinaf başvuru sebebi yönünden çekişmeli alacakların ayrıca dava konusu edilmesine imkânı bulunduğu, Alacaklılar ... Bank AG ve T. ... Bankası AŞ vekillerinin diğer istinaf başvuru sebepleri yönünde davacı ...'nin varlıklarının, borçlarının yüzde 252,46 oranında karşıladığı refah içindeki bir şirketin konkordatoya başvurması İcra ve İflas Kanunu'nun 285 nci maddesinde aranan temel koşula aykırı olduğu, bu şirketin konkordato tasdik talebinin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilerek Alacaklı SGK Başkanlığı vekilinin istinaf başvurusunun hukuki yarar yokluğundan usulden reddine, Alacaklı ... Bankası AŞ vekilinin istinaf başvurularının feragat nedeniyle reddine, alacaklılar ... AG ve T. ... Bankası vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, Asıl dosyada istemci ... ile ...'nin konkordato talebinin reddine, Asıl dosyada istemciler ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret AŞ ile birleşen davada davacıların konkordato projesinin tasdik talebinin adi alacaklar yönünden kabulüne, ilk taksit 2023 yılı Ocak ayından başlamak üzere her ayın en geç son günü olacak biçimde altmış ay eşit taksitlerle ödenmesine, davacıların rehinli alacaklılara ilişkin konkordato projesinin tasdik talebinin reddine, karar verilmiştir.
VII. TEMYİZ
A.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih sayısı belirtilen kararına karşı süresi içinde Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili ve asıl davada davacı ... Tekstil San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1- Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekili temyiz dilekçesinde; Konkordato projesinin davacılar yönünden alacaklılara nazaran orantılı olmayan şekilde fayda sağlayan, iyiniyet ve samimiyet taşımadığı, birleşen davada davacı gerçek kişilerin borca batık olmadığı, kaynaklarının borçlarını fazlası ile karşılayabilecek durumda olduğu, borçlu şirketler ve borçlu gerçek kişilerin rehinli alacaklarından bir kısmını ödeyerek kapatmış oldukları ve borç yüklerinin azaltmış oldukları birleşen dava davacılar yönünden de konkordato taleplerinin reddi gerektiği, konkordatoda geçirilen süre ve tasdik sonrası 6 ay ödemesiz toplam 66 ay gibi uzun bir vadenin uygulanacak olması hususları göz önüne alındığında, davacıların zaman kazanmak amacı ile konkordato müessesine başvurulmuş olduğu, faizsiz olarak söz konusu uzun vadede borçların ödenmesi tüm alacaklıların zararına olacağı, Yüksek Mahkemece re'sen dikkate alınacak nedenlerle; temyiz talebimizin kabulü ile; konkordato projesi tasdik edilen alacaklılar bakımından da konkordato tasdik kararının kaldırılarak, anılan davacılar yönünden hükmün bozulmasına ve davanın reddine karar verilmesi istemiyle temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
2- Asıl davada davacı ... Tekstil San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde müvekkillerinden ... Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. yönünden davanın reddine karar verilmesi hatalı olduğunu, dava açılırken verilen konkordato projesinde öngörülen borca batıklık oranı olan %168 ile konkordato sürecinin sonunda ulaşılan % 183 oranı karşılaştırıldığında şirketin doğru işler yaptığını, konkordato sürecinde gücünü artırdığı ama istinaf mahkemesinin belirlediği gibi nakit ya da nakde kolaylıkla çevrilebilen varlıklarıyla, bir yıl içinde ödenmesi gereken borçlarını rahatlıkla karşılama kabiliyeti bulunmadığını, refah içinde bir şirket olmadığını, alacaklıların çoğunluğunun yüksek bir kabulle onay verdiği projeyi sadece bir alacaklının soyut istinaf beyanı ile çoğunluk iradesini ortadan kaldıracak şekilde hüküm kurulması hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz kanun yoluna başvurmuştur.
C. GEREKÇE
1.Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık İİK 276 ve devamı maddeleri çerçevesinde konkordatonun tasdiki istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369. maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371. maddeleri, İcra ve İflas Kanunu’nun İİK’nın 276, 286 , 302, 305, 308. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre asıl davada davacı ... Tekstil San. ve Tic. A.Ş. vekilinin yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2. Alacaklı T. ... Bankası AŞ vekilinin temyizi bakımından ise;
Konkordato, borçlarını vadesi geldiği halde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlunun, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflastan kurtulmak için başvurabileceği kendine özgü bir cebri icra kurumudur. Konkordatoda amaç, elinde olmayan nedenlerle işleri iyi gitmeyen, mali durumu bozulmuş olan ve borçlarını ödeyip faaliyetlerini devam ettirmek isteyen dürüst borçluyu koruyarak mali durumunun iyileşmesini sağlamak ve alacaklıların, borçlunun muhtemel bir iflasına nazaran, daha fazla ölçüde alacaklarına kavuşma olanağı yaratmaktır.
İİK'nın 305. maddesinde aranan konkordatonun tasdiki şartları kamu düzenine ilişkin olup, mahkeme bunların varlığını re'sen araştırır. Gerekli koşulların bulunmadığını tespit ederse, talebin reddine karar verir. Bu kararın gerekçesinde, şartlardan hangisinin ya da hangilerinin mevcut olmadığını dayanaklarıyla açıklaması gerekir. Konkordatonun feshi sebeplerinden birinin tasdik aşamasında tespit edilmesi durumunda da tasdik talebi reddedilir.
Bahsi geçen maddede sayılan tasdik şartlarından bir tanesi de, konkordato projesinde teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması şartıdır.
Somut olayda; asıl dosyada ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret AŞ borca batık olmadığı, birleşen davada davacı gerçek kişilerin kaynaklarının borçlarını fazlası ile karşılayabilecek durumda olduğu, tasdik edilen proje ile asıl dosyada ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret AŞ ve birleşen davada davacı gerçek kişilerin anapara borçlarını (faizsiz), ilk taksit 2023 yılı Ocak ayından başlamak üzere her ayın en geç son günü olacak biçimde altmış ay eşit taksitlerle ödenmesine, karar verilmiştir. Faaliyetlerine bilfiil devam etmekte olduğu anlaşılan asıl davada ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi ve Ticaret AŞ mali tablolarına bakıldığında borca batık olmadığı, şirketin nakit ya da nakde kolaylıkla çevrilebilen (dönen) varlıklarının, bir yıl içinde ödenmesi gereken (kısa vadeli) borçlarını karşılayabilecek konumda olduğu, özellikle ülke ekonomisindeki enflasyonist ortama rağmen faiz önerilmemesi karşısında ödemesiz sürenin uzun olduğu birleşen davada davacı gerçek kişilerin nakde çevirebileceği değerli gayrimenkullere sahip olduğu 21.02.2021 tarihli komiser raporuna göre gerçek kişilerin süreç icerisinde projede belirttikleri gelirleri elde ettikleri, ...’ın 11 adet taşınmazının, ...’ın 7 adet taşınmazının satılarak komiser denetiminde banka hesabına yatırıldığı, mahkemece tasdikine karar verilen proje, ibraz edilen komiser heyeti raporları dikkate alındığında, borçluların aktifinin değerine göre düşük seviyede kalmış ve ödemeler uzun vadeye yayılmıştır. Bu durumda teklif edilen tutarın borçlunun kaynakları ile orantılı olması şartının gerçekleştiğinin kabulü mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle mahkemece, ekonomik vaziyeti itibariyle konkordatoya ihtiyacı bulunmadığı anlaşılan asıl davada davacı şirket ... Elektronik İnşaat Makine Tekstil Mağazacılık Sanayi A.Ş. nin ve birleşen davada davacı gerçek kişilerin talebinin reddi gerekirken, yazılı gerekçelerle projenin tasdiki doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.
3-Kabule göre de, teklifin tasdikten itibaren tedbirlerden kanunun cevaz verdiği geçici ve kesin mühlet sürelerince yararlanan davacıya 6 ay ödemesiz dönem sunmak ve ödeme takvimini 60 ay gibi uzun sayılacak bir takvime yaymak da kabul edilebilir görülmemiştir.
VI.KARAR
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililere iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.