"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2783 E., 2022/2989 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2021/297 E., 2022/643 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince duruşmasız davacı vekilince duruşmalı temyiz edilmişse de 6100 sayılı Kanunun 369 ncu maddenin ikinci fıkrası uyarınca duruşma isteğinin reddine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: taraflar arasında, 25.07.2018 tarihinde Samsun ili Merkez ilçelerinde bina bağlantısı ve parsel bacası yapılması işine ait sözleşme akdedildiğini, işin sözleşme ve eklerine uygun şekilde imal edilip davalıya teslim edildiğini, geçici kabul işlemlerinin tamamlandığını, iş için 6 adet geçici hakediş raporu hazırlandığını ve 7 no.lu kesin hakediş raporu ile 6 no.lu geçici hakediş raporu arasında rakam farkı bulunmadığını, 15.05.2020 tarihli kesin hesap raporunun ve kesin hesap hakediş raporunun onaylandığını, işin sözleşmeye ve fen kurallarına uygun tamamlandığını, sözleşmenin 30.2. maddesi uyarınca davacının hakedişlerinden yapılan %5'lik kesintilerin kesin hesabın onaylanması ile davacıya iade edilmesi gerektiği halde davalının iade etmediğini, başlatılan takibe de itiraz ettiğini öne sürerek itirazın iptali ile takibin devamını ve davalının icra-inkar tazminatına mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; takibe konu alacağın muaccel olduğunu, 15.05.2020 tarihinde imza altına alınan evrakın "kesin hakediş" değil, "kesin hesap" dosyası olduğunu, işin geçici kabulünün davacının muayene bacası testlerini kesin kabul tarihine kadar yapmayı taahhüt etmesi üzerine 22.04.2020 tarihinde tamamlandığını ve 08.05.2020 tarihinde onaylandığını, kapak testlerinin takip tarihinden sonra 12.01.2021 tarihinde yapıldığını ve 14.01.2021 tarihinde idareye bildirildiğini, kesin kabul işlemlerinin 08.02.2021 tarihinde başladığını ve 19.03.2021 tarihinde onaylandığını, 7 no.lu kesin hesaplara bağlı olarak 8 no.lu hakedişin hazırlandığını, davacının müracaat etmemesi üzerine bu hakedişin 16.04.2021 tarihinde davalı tarafından onaylandığını, anahtar personel bulundurmaması sebebiyle davacı hakkında 66.900-TL tutarında ceza uygulandığını ve ayrıca SGK'dan temiz kağıdı getirilmediğinden 139.900-TL'nin teminat olarak tutulduğunu, kesintilerin iadesi şartlarının takip tarihi itibariyle oluşmadığını ve davacının takibe girişmekte kötü niyetli olduğunu ileri sürerek, davanın reddi ile davacının tazminata mahkum edilmesini talep dilemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile 15.05.2020 tarihli hakediş raporunun kesin hesabı da içerdiği, hakediş kesintilerinin bu tarih itibariyle yükleniciye iade edilmesi gerektiği, takip tarihi itibariyle iade edilmesi gerekli tutarın (226.901,97-TL - 10.379,65-TL) 216.522,32-TL olduğu, birikmiş faiz talebinin, davalının takipten önce temerrüte düşürüldüğü ispat edilemediğinden (TBK m. 117) reddedildiği, alacağın rapor ile belirlendiği ve buna göre likit olmadığı, ayrıca davacının reddedilen kısım yönünden takip başlatmakta kötü niyetli kabul edilemeyeceği gerekçeleriyle; davanın kısmen kabulü ile itirazın kısmen iptali ile takibin devamına ve takip tarihinden itibaren avans faizine hükmedilip fazlaya ilişkin istemlerin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taleplerinin davalı tarafından tutulan nakit teminata ilişkin olup miktarının belli yani likit olduğu, teminat bedelinin davalı idare tarafından kesin ve net bir şekilde bilindiği, icra inkar tazminatı talebinin reddedilmiş olmasının haksız olduğu, işlemiş faiz alacağı, işlemiş faiz verilmemesinin de doğru olmadığı, borcun ifa edileceği gün belirlemişse, bu günün geçmesiyle; haksız fiilde fiilin işlendiği, sebepsiz zenginleşmede ise zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte borçlunun temerrüde düşmüş sayılacağı belirtilerek, kararın işlemiş faiz ve icra inkar tazminatı yönünden kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; icra takip tarihinden önce, muayene bacası kapak testlerinin yapılmadığı göz önüne alındığında, geçici kabul muayenesinin onaylanması yüklenici lehine bir sonuç doğurmayacağını, icra takip tarihi itibari ile davacının müvekkilden talep edilebileceği bir alacak bulunmadığı, iade edilmesi gereken bedelin, ihale hükümlerine göre zamanı geldiğinde, davacıya iade edildiğini öne sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları delillere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hakiminin dosyadaki delillerle çelişmeyen tespit ve değerlendirmesine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, HMK’nın 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve re'sen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, ilk derece mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı kanaatine varıldığından; davacı vekili ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/(1)-b-1.madde ve bendi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Taraf vekilleri temyiz dilekçelerinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdükleri sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüşlerdir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan nakti teminat bedelinin iadesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370/2., 370/4, maddesi, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 100. 117. ve 470 vd maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve HMK 355. maddedeki kamu düzenine aykırılık halleri resen gözetilmek üzere istinaf incelemesinin, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı kuralına uygun biçimde inceleme yapılıp karar verilmiş olmasına göre davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bent kapsamında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
3. İtirazın iptâli davalarında borçlunun icra inkâr tazminatı ile sorumlu tutulabilmesi için İİK'nın 67/II. maddesi gereğince borçlunun itirazında haksız ve alacağın likit olması gerekir.
Somut olayda, davacı yüklenici tarafından talep ve dava konusu edilen nakti teminat kesintisi miktarının belirli ve likit olduğu gözetildiğinde, davacı yüklenici yararına icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerekirken şartları oluşmadığı gerekçesi ile tazminat talebinin reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olsa da, yapılan bu yanlışlığın düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden kararın HMK'nın 370/2. maddesi uyarınca hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
VI. KARAR
1. bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bent kapsamında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2. ve 3. bent uyarınca; Davacı vekilinin temyiz istemlerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının "2" numaralı bentteki "Tarafların tazminat talebinin ayrı ayrı reddine" cümlesinin hükümden çıkartılarak yerine asıl alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınıp, davacıya verilmesine” cümlesinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden taraflara iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
13.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi