"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/515 E., 2022/1111 K.
DAVA TARİHİ : 04.09.2009
HÜKÜM/KARAR : Kabul-Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 14. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2009/340 E., 2022/38 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın davalı Nazif Çelikaslan yönünden kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ile davalı ... vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı ... dışındaki davalılar ile müvekkili arasında ... 15. Noterliği'nin 12.09.2001 tarih ve 25282 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi yapılarak ... ilçesi, 26340 Ada 8 parsel sayılı davalıların adına olan arsa üzerine bina yapılmasının kararlaştırıldığını, yapılan anlaşma uyarınca yapılacak binada müvekkiline 2,5,6,7,11 ve 12 numaralı daireler ile 1. bodrum katta oluşacak 15 numaralı dükkanın verileceğini, daha sonra 22.05.2003 tarih ve 27 numaralı tadilat ruhsatı alınarak oluşacak dükkanın 15 numara değil 13 numara olduğunu, söz konusu inşaat devam ederken ve %94 - %95 oranında tamamlanmışken, müvekkilinin dışında diğer davalılara Hazine tarafından yolsuz tescil iddiası ile ... 20. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2008/192 Esas numaralı dosyası ile dava açıldığını ve tüm bağımsız bölümler üzerine ihtiyati tedbir konulduğunu, müvekkilinin tedbir nedeni ile hiçbir iş yapamadığını, davalı ...'ın müvekkilinin vekili olup, 27.09.2007 tarihinde azledildiğini, azilnamenin aynı zamanda ... 4. Bölge Tapu Sicil Müdürlüğü'ne 26340 ada 7 ve 8 parsel sayılı dosyalarına işlenmek üzere bildirildiğini, davalı ...'in yargılama sırasında, dava konusu 13 no.lu dükkan üzerinden ihtiyati tedbir kaldırıldıktan sonra, diğer davalılar ile anlaşarak müvekkilinin alması gereken yeri tapudan almış gibi gösterdiklerini, yapılan satışın usulsüz ve kanuna karşı hile ile yapılmış bir satış olduğunu, davalı ...'in önce arsa sahipleri davalılardan kendi adına vekaletname aldığını, bu vekaletname ile kayınbiraderi ...'ı 31.01.2008 tarihli vekaletname ile alt vekil olarak tayin ettiğini ve bu vekaletnameyi kullanarak müvekkilinin alması gereken 13 numaralı dava konusu dükkanı 05.02.2008 tarihinde kendi adına aldığını, vekilin almış olduğu vekaletname ile kendi adına kazandırıcı işlem yapmasının mümkün olmadığını, arsa sahibi davalıların, davalı ...'in müvekkili şirket ile bir ilişkisi kalmadığını bilmelerine rağmen söz konusu gayrimenkulü müvekkili yerine 3. şahsa müvekkilinin bilgisi ve rızası dışında sattıklarını, davalıların sözleşmedeki yükümlülüklerine aykırı davrandıklarını ileri sürerek, davalı ... adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tescilini talep etmiş; yargılama sırasında dava konusu taşınmazın el değiştirmiş olması nedeniyle, davacı vekilince 21.11.2019 tarihli dilekçe ile HMK'nın 125. maddesi uyarınca seçimlik haklarını davaya tazminat davası olarak devam edilmesi yönünde kullandıkları belirtilerek, bağımsız bölümün bedeli kadar dava tarihinden itibaren faizi ile birlikte tazminat talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; resmi kayıtlarda yüklenici olarak davacı firmanın görünmesine karşılık işi kendisinin yaptığını, tarafların sözlü güvenine dayalı olarak 12.09.2001 tarih ve 25281 yevmiye numaralı fesihnamesiyle arsa sahipleri ile ... Mimarlık İnşaat Taahhüt Tic. Turz. Ltd. Şti. arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshedildiğini, hemen ardından arsa sahipleri ile davacı firmaya vekaleten müvekkili arasında ... 15. Noterliği'nin 12.09.2001 tarih ve 25282 yevmiye numaralı arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin düzenlendiğini, sözleşme gereği yapılması gereken tüm işlerin müvekkili tarafından yapıldığını, yükleniciye düşen diğer bağımsız bölümlerin de arsa sahiplerinin müvekkiline verdikleri vekaletnameyle yine müvekkili tarafından satıldığını, davacının müvekkili ile yapılan inançlı işlem nedeniyle dava konusu taşınmazla ilgili hiçbir hak ve alacağının olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
2.Davalılar ..., ..., ..., ... vekili; iş bu davada müvekkillerine husumet yöneltilemeyeceğini, müvekkillerince davalı ...’a yapılmış bir satış olmadığını, ...’ın davacı şirketin yetkili vekili olduğunu, işin başından sonuna kadar olan dönemde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi gereği davacı şirkete verilecek dairelerin satış yetkilerinin bu davalıya vekalet şeklinde verildiğini, satışların bu kişi tarafından gerçekleştirildiğini, vekaletten azle dair bir bildirim de yapılmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davaya konu 26340 ada 8 parsel sayılı taşınmazın mülkiyetine ilişkin kesinleştirme şerhli karar sureti celp edilen ... 20. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2011/104 Esas 2013/417 Karar sayılı kararı ile eldeki davada davalı arsa sahiplerinin tapu kayıtlarının iptali ile asıl malikler adına tescil kararı verildiği ve böylelikle eldeki davaya esas ... 15. Noterliğinin 12.09.2001 tarih 25282 yevmiye sayılı düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin arsa malikleri sözleşmede yer almadığından baştan itibaren geçersiz olduğu, davacı yüklenicinin haksız inşaat, sebepsiz zenginleşme veya haksız fiil nedeniyle tazminat hükümlerine göre her zaman dava ikame edebileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin tapuya güvenerek sözleşme imzaladığından sözleşmenin geçerli olduğunu, sözleşmenin ifasından 10 yıl sonra sözleşmenin geçersiz sayılmasının hatalı olduğunu, yapılan yargılamalarda bu sözleşmenin geçersizliğinden söz edilmediğini, bilakis sözleşmenin geçerli olduğunun kabulü ile hüküm oluşturulduğunu, yolsuz tescil nedeniyle malik olarak belirlenen kişilerin müvekkiline karşı sözleşmenin geçersizliği iddiasında bulunmadığını, dava konusu 13 nolu bağımsız bölüme ilişkin yolsuz tescil kararı verilmediğini, kabul anlamına gelmemek üzere baştan itibaren hükümsüz olduğu düşünülse dahi yeni maliklerin davaya dahil edilmesinin sağlanması gerektiğini belirterek, kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu bağımsız bölümün, davacı yüklenici ile davalı arsa sahibi paydaşlar arasında düzenlenen sözleşme kapsamında, davacı yükleniciye ait olacağının kararlaştırıldığı, yine bu sözleşme kapsamında davacı yüklenici şirket adına tüm işlemlerin, davacı şirket tarafından verilen vekaletname kapsamında davalılardan ... tarafından yapıldığı, davacı tarafça, davalı ...'ın azlinden, bu davalı dışındaki diğer davalıların haberdar edildiğine ilişkin dosyada delil bulunmadığından bu davalılara yönelik davanın reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu , bununla birlikte, dava konusu sözleşme, ... 20. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 18/06/2013 tarih ve 2011/104 Esas-2013/417 Karar sayılı kararı ve bu karardan önce verilen karara ilişkin Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'nin yukarıda açıklanan bozma kararları birlikte değerlendirildiğinde, davacı yüklenicinin davalılardan ...'a yönelik olarak tapu iptali (dava konusu bağımsız bölümün el değiştirmesi nedeniyle tazminat) talep edebileceği, davalı ...’ın sözleşme kapsamındaki tüm işlerin davalı ... tarafından davacıya vekaleten yapıldığı, taraflar arasında vekalet ilişkisi dışında başka bir akdi ilişki olduğunun ispatlanamadığı ve davaya konu bağımsız bölüm, dava dışı 3. kişiye satılmış olup, davacı tarafça bedele yönelik talepte bulunulmakla, davada talep edilen miktar dikkate alınarak davanın davalı ... yönünden kabulüne karar verilmesi gerekirken, bu davalı yönünden de reddinin hatalı olduğu gerekçesiyle davacı vekili istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın davalı ... yönünden kabulü ile, 20.000,00 TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ...'dan alınarak davacıya verilmesine, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davacı vekili ile davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi geçerliliğini koruduğundan arsa sahiplerince taşınmaz devri sırasında vekilin yetkili olup olmadığının araştırılması gerektiğini, azli kolay bir araştırma ile öğrenebileceklerini, 21.11.2019 tarihli dilekçesinde bakiye harcın tamamlanacağının belirtildiğini, mahkemece keşif yapılmadığını, taşınmaz değerinin tespit edilmediğini, dava dilekçesinde belirtilen 20.000 TL’nin taşınmazın dava tarihindeki değeri olmadığını, değerin belirlenip harcın tamamlanması için süre verilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacı ile müvekkili arasında inançlı işlem olduğunu, mahkemece davaya konu taşınmaz maliklerinin yolsuz tescil nedeniyle tapularının iptal edildiğini, sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olduğunu, davacının talep edeceği tek hakkın arsa sahiplerinden inşaat maliyet bedeli istemek olduğunu belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve vekalet görevinin kötüye kullanılmasına dayalı tapu iptal tescil istemine ilişkin olup, yargılama sırasında HMK’nın 125. maddesi uyarınca tazminat talebine dönüşmüştür.
2. İlgili Hukuk
TBK’nın 470 vd.,504 vd., HMK’nın 125. maddesi,
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı ... vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Davacı vekilince, tapu iptal ve tescil istemli dava açılmış ise de yargılama sırasında dava konusu taşınmazın dava dışı 3. kişiye devredilmesi nedeniyle HMK’nın 125. maddesi uyarınca taleplerini tazminat davasına dönüştürdüklerini bildirdikleri 25.11.2019 tarihli dilekçede bağımsız bölümün dava tarihindeki değeri talep edilmiştir.
Bu durumda mahkemece, dava konusu bağımsız bölümün dava tarihindeki değeri tespit ettirilip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış, kararın bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
1. Yukarıda “Değerlendirme” bölümünün “1” inci bendinde açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm, davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. “Değerlendirme” bölümünün “2” inci bendinde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin diğer temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Davacıdan peşin alınan harcın istek halinde iadesine,
Aşağıda yazılı harcın temyiz eden davalı ...'dan alınmasına,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.