Logo

6. Hukuk Dairesi2023/301 E. 2023/2333 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme maddesinin iptali, paylaşımın uyarlanması, tapu iptal tescil ve tazminat istemleri.

Gerekçe ve Sonuç: İlk Derece Mahkemesi kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmaması gözetilerek, temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirmediğinden, İlk Derece Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

...

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

SAYISI : 2016/175 E., 2022/346 K.

...

...

...

DAVA TARİHİ : 27/08/2010

Birleşen Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/485 Esas Sayılı Dosyası

...

Birleşen Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/195 Esas Sayılı Dosyası

DAVACILAR

KARŞI D

Karşı Dava Tarihi : 17/05/2011

Birleşen Ankara 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/67 Esas Sayılı Dosyası

...

.

HÜKÜM : Asıl Davanın Reddin,e Birleşen 2014/485 Esas Sayılı Davanın Kabulüne, Birleşen 2011/195 Esas Sayılı Davanın Asıl Davanın Reddine, Karşı Davanın İse ... Yönünden Kaublüne, ... Yönünden Kısmen Kabulüne, Birleşen 2012/67 Esas Sayılı Davanın Reddine, Birleşen 2014/33 Esas Sayılı Davanın Kabulüne

Taraflar arasında görülen sözleşme maddesinin uyarlanması, sözleşme maddesinin geçersizliği, tazminat ve tapu iptal tescil davalarında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay(Kapatılan) 23. Hukuk Dairesince İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın reddine, birleşen 2014/485 esas sayılı davanın kabulüne, birleşen 2011/195 esas sayılı davada asıl davanın asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulüne, birleşen 2012/167 esas sayılı davanın reddine, birleşen 2014/33 esas sayılı davanın kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı ... ve ... vekili ve asıl dava davalıları yüklenicinin mirasçıları vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA

1.Asıl davada davacı arsa sahipleri ... ve ... vekili dava dilekçesinde özetle; ... ilçesinde bulunan 21275 ada 6 parsel sayılı taşınmazın müvekkilleri ve dahili davalı ...'e ait olduğunu, arsa sahiplerinin davalı yüklenici ile inşaat sözleşmesi yaptıklarını, bağımsız bölümlerin paylaşımına ilişkin şemanın sözleşmeye eklenmediğini, taraflara düşecek bağımsız bölümlerin yöne göre belirlendiğini, sözleşmenin 6. maddesi ile müvekkillerinin iradelerinin sakatlandığını ileri sürerek, taraflar arasındaki 30/03/2009 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 6. maddesinin geçersizliğinin tespitini, sözleşme ve paylaşım şemasına aykırı inşaat yapılıp yapılmadığının, aykırılık varsa uğradıkları zararın tespitini, davacılara verilecek dükkanın yönünün değiştirilmesi, inşaatın kat ve hacminin artırılması nedeniyle yüklenicinin elde ettiği kazanç sonucu davacıların uğradığı zararın tespitini, sözleşmenin davacıların iradesine, hakkaniyete ve paylaşım şemasına göre paylaşılacak daire ve dükkanlardan davacılara düşen taşınmazların tescilini talep ve dava etmiştir.

2.Birleşen 2011/195 Esas sayılı davada davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği kendisine düşen bağımsız bölümlerin arsa sahipleri tarafından zamanında teslim edilmemesi nedeniyle maddi ve manevi tazminat talep etmiş,

3.Birleşen 2014/485 Esas sayılı davada davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereği kendisine düşen bağımsız bölümlerin tapu iptal ve tescilini talep ve dava etmiştir.

4.Birleşen 2014/33 Esas sayılı davada yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; sözleşme gereği teminat dairesi olarak bırakılan son bağımsız bölümün tapu iptal ve tescilini talep ve dava etmiştir.

5.Birleşen 2012/67 Esas sayılı davada arsa sahipleri vekili dava dilekçesinde özetle; sözleşmenin aynen ifasından vazgeçerek müspet zararını talep ve dava etmiştir.

II. CEVAP

1.Asıl davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; 30/03/2009 tarihli sözleşmeye göre projeye uygun inşaat yapıldığını, arsa sahiplerinin onayı ile kat ittifakı kurulduğunu, sözleşmenin taraf iradeleri doğrultusunda yapıldığını, davalının imarın verdiği azami ölçüleri kullanarak, sorumluluk kendisine ait olmak üzere inşaatı yaptığını, kottan çıkabilecek bütün bağımsız bölümlerin davalıya ait olacağının serbestçe kararlaştırıldığını, sözleşmenin feshini gerektirecek sebeplerin mevcut olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

2.Birleşen dava 2011/195 Esas sayılı davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dairelerin teslim edilmeme sebebinin inşaatın yüklenici tarafından tamamlanmaması olduğunu belirterek davanın reddini talep etmişlerdir.

3.Birleşen 2014/485 Esas sayılı davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; yüklenicinin sözleşme gereği edimlerini yerine getirmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.

4.Birleşen 2014/33 Esas sayılı davada davalı ... ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle; yüklenici iskanı almadığını belirterek davanın reddini istemiştir.

Dahili davalı ... cevap dilekçesinde özetle, arsa sahipleri olarak sonuçlarını ve kottan daire çıkacağını bilerek ve isteyerek sözleşmeyi imzaladıklarını, kottan çıkacak dairelerde arsa sahipleri olarak bir haklarının bulunmadığınI, davacıya ait zemindeki dairenin 2+1 yapılacağını davacıların bildiğini, dükkanların değişikliğini de arsa sahibi olarak kendilerinin talep ettiğini belirtmiştir.

Dahili davalı ... cevap dilekçesinde özetle, arsa sahipleri olarak sonuçlarını ve kottan daire çıkacağını bilerek ve isteyerek sözleşmeyi imzaladıklarını, kottan çıkacak dairelerde arsa sahipleri olarak bir haklarının bulunmadığın, davacıya ait zemindeki dairenin 2+1 yapılacağını davacıların bildiğini, dükkanların değişikliğini de arsa sahibi olarak kendilerinin talep ettiğini belirtmiştir.

5.Birleşen 2012/67 Esas sayılı davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; sözleşmenin aynen ifasının mümkün olduğunu ve yerine getirildiğini belirterek zararın tazmini talebinin reddini istemiştir.

III. KARŞI DAVA

Birleşen 2011/195 Esas sayılı davanın karşı dava dilekçesinde özetle; arsa sahipleri yükleniciye karşı bağımsız bölümlerin geç tesliminden kaynaklanan kira kaybını ve manevi tazminat talep ve dava etmiştir.

IV.KARŞI DAVAYA CEVAP

Karşı davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; bağımsız bölümlerin geç teslim edilmediğini belirterek şartları oluşmayan davanın reddini talep etmiştir.

V. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesinin 24.10.2011 tarihli ve 2010/370 Esas, 2011/321 Karar sayılı kararıyla; asıl dava için ret verilmiştir.

VI. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay(Kapatılan) 15.Hukuk Dairesi 06.12.2012 tarih 2012/964 Esas ve 2012/7672 karar sayılı ilamında "mahkemece öncelikle, davada taraf olmayan sözleşmenin tarafı ve arsa sahibi ...’in TMK’nın 692. maddesi uyarınca davaya muvafakatını sağlamak, mümkün olmazsa zorunlu dava arkadaşlığı bulunan bu şahsı davaya dahil ettirmek üzere davacılara süre verilmesi, bu şekilde taraf teşkili tamamlandıktan sonra işin esasına girilip sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken bu husus üzerinde durulmadan davanın sonuçlandırılması doğru olmamış," gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak arsa sahibi ... davaya dahil edilerek davanın reddine karar verilmiştir.

VII. 2. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ

A. Bozma Kararı

1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekilince temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Yargıtay(Kapatılan) 23.Hukuk Dairesi 19.01.2016 tarih 2015/1621 Esas ve 2016/231 karar sayılı ilamında " Davada, davacı arsa sahipleri ,taraflar arasındaki 30.03.2009 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 6. maddesinin geçersizliğinin tespiti yanında, sözleşme ve paylaşım şemasına aykırı inşaat yapılıp yapılmadığının, aykırılık varsa uğradıkları zararın tespitini, davacılara verilecek dükkanın yönünün değiştirilmesi, inşaatın kat ve hacminin artırılması nedeniyle yüklenicinin elde ettiği kazanç sonucu davacıların uğradığı zararın tespitini,sözleşmenin davacıların iradesine, hakkaniyete ve paylaşım şemasına göre paylaşılacak daire ve dükkanlardan davacılara düşen taşınmazların tescilini talep etmişlerdir. Mahkemece, bu taleplerden sadece sözleşmenin 6. maddesine yönelik talep hakkında inceleme yapılarak, hüküm kurulduğu halde, diğer istem kalemleri hakkında inceleme ve değerlendirme yapılmamış, olumlu olumsuz bir karar verilmemiştir.

Bununla birlikte, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, taraflar arasında görülen Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/74 Esas sayılı dava ile birleşen 2012/67 Esas sayılı dava dosyasında, arsa sahiplerinin, eldeki dava dosyasındaki bir kısım taleplerle benzer istemlerde bulunduğu ve davaların sonucunun birbirlerini etkiler nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Bu durumda mahkemece, eldeki dava dosyası ile 2011/74 Esas sayılı dava dosyasının birleştirildikten sonra, davadaki diğer talepler hakkında da inceleme ve değerlendirme yapılarak, sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olmuştur.Davada, davacı arsa sahipleri ,taraflar arasındaki 30.03.2009 günlü arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin 6. maddesinin geçersizliğinin tespiti yanında, sözleşme ve paylaşım şemasına aykırı inşaat yapılıp yapılmadığının, aykırılık varsa uğradıkları zararın tespitini, davacılara verilecek dükkanın yönünün değiştirilmesi, inşaatın kat ve hacminin artırılması nedeniyle yüklenicinin elde ettiği kazanç sonucu davacıların uğradığı zararın tespitini,sözleşmenin davacıların iradesine, hakkaniyete ve paylaşım şemasına göre paylaşılacak daire ve dükkanlardan davacılara düşen taşınmazların tescilini talep etmişlerdir. Mahkemece, bu taleplerden sadece sözleşmenin 6. maddesine yönelik talep hakkında inceleme yapılarak, hüküm kurulduğu halde, diğer istem kalemleri hakkında inceleme ve değerlendirme yapılmamış, olumlu olumsuz bir karar verilmemiştir.

Bununla birlikte, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden, taraflar arasında görülen Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2011/74 Esas sayılı dava ile birleşen 2012/67 Esas sayılı dava dosyasında, arsa sahiplerinin, eldeki dava dosyasındaki bir kısım taleplerle benzer istemlerde bulunduğu ve davaların sonucunun birbirlerini etkiler nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Bu durumda mahkemece, eldeki dava dosyası ile 2011/74 Esas sayılı dava dosyasının birleştirildikten sonra, davadaki diğer talepler hakkında da inceleme ve değerlendirme yapılarak, sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olmuştur." gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak bozma ilamında belirtilen davalar birleştirilmiştir.

1.Mahkemece asıl davanın ...,... mahalleleri gecekondu ıslah imar planında cephe hatlarının koyu çizgi ile belirtilmediği, plan notlarının 13. maddesinde "parselin cephe aldığı yoldan kotlandırılması zorunludur" şeklinde hüküm bulunduğu, Ankara İmar Yönetmeliği'nin tanımlar bölümü madde 17/2-c'de "köşebaşı parsellerde dar kenar parsel cephesidir" denildiği, söz konusu imar planı notlarının 12. maddesinde "0 kotunun altında kalan ve kottan kazanılan katlar ile binalarda yapılacak açık ve kapalı çıkmalar inşaat emsaline dahil değildir" denildiği, bunlara dayanılarak arsa paydaşları ile davalı yüklenici arasındaki 30/03/2009 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin konusunu teşkil eden 21275 ada 6 parsel sayılı köşebaşı taşınmaz üzerindeki binanın kottan bağımsız bölümler kazanmış olduğunun görüldüğü, taraflar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin davacılar tarafından iptali istenen 6. maddesinde "plan ve projelerin elvermesi halinde kottan çıkabilecek bilumum bağımsız bölümler müteahhide ait olacaktır. Arsa sahipleri hiçbir hak talebinde bulunmayacaklardır" denildiği, söz konusu 6. maddenin taşınmazın 0 kotunun yüksekteki dar cephesinden alınabilmesi ihtimalinin de mevcut olduğunun taraflarca bilinerek konulduğu anlaşıldığı, taraflar serbest iradeleri ile noterde söz konusu sözleşmeyi yaptıklarını, buna göre yapılan inşaatta kat irtifakı kurulup adlarına tescil edildiği, davacıların iradelerinin fesada uğratıldığı iddiası da kanıtlanamadığı, davaya sonradan dahil edilen arsa ortağı ... tarafından da beyan edildiği gerekçesiyle asıl davanın reddine karar verilmiştir.

2.Birleşen 2011/195 Esas sayılı davada; her davanın açıldığı tarihteki hukuki ve maddi olgulara göre sonuçlandırılması gerektiği, dava tarihinin 03/05/2011 olduğu, bu tarihten önce yüklenici tarafından iskan başvurusunun yapıldığı görüldüğü, ancak davaya konu inşaat için 25/11/2011 tarihinde Altındağ Belediye Başkanlığı tarafından projeye aykırılıkların giderilmemesi nedeniyle yapı tadil zaptının düzenlendiği görüldüğü, davacı yüklenicinin projeye aykırılığı gidermesinden önce hakettiğini belirttiği bağımsız bölümlerin ferağını istemeye hakkı olmadığını, buna göre davacı yüklenicinin zarara kendisinin sebebiyet verdiği anlaşıldığından maddi tazminat talebi yerinde olmadığı, ayrıca manevi tazminat talep koşulları da oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Karşı davada ise, inşaatın bitmesi gereken 06/04/2011 tarihi ile 17/05/2011 karşı dava tarihi arasında 1 ay 11 günlük süre için davacı ...'un 9 numaralı bağımsız bölüm, 17 numaralı bağımsız bölüm ve 24 numaralı dükkanın 1/2 hissesi için 1.298,33 TL ve davacı ...'un ise 15 numaralı bağımsız bölüm ve 24 numaralı dükkanın 1/2 hissesi için 956,66 TL kira tazminatı talep edebileceği, ancak manevi tazminat koşulları oluşmadığı gerekçesiyle kira kaybı alacağı yönünden kısmen kabul, manevi tazminat talebi yönünden ise ret kararı verilmiştir.

3.Birleşen 2014/485 Esas sayılı davada; dava konusu binanın bitirilmiş ve içerisinde iskan edilmekte olduğu ve 22/03/2012 tarihinde yapı kullanma izin belgesinin alınmış olması dikkate alındığında yüklenicinin edimini yerine getirdiği, bu durumda halen davalı arsa malikleri üzerinde kayıtlı bulunan söz konusu bağımsız bölümlerin davalılar üzerinde bulunan tapu kayıtlarının iptali ile davacı yüklenici adına tapuya tescili gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

4.Birleşen 2014/33 Esas sayılı davada; iskan ruhsatı alındığından yüklenici adına bağımsız bölümün tapusunun devri gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.

5.Birleşen 2012/67 Esas sayılı davada; davaya konu bina inşaatı ile ilgili olarak 22/03/2013 tarihinde iskan izninin alınmış olduğu sözleşmede aynen ifanın gerçekleşme koşullarının kalkmadığı ve edimin yerine getirildiği, bu nedenle ifa imkansızlığı nedeniyle zararın talep edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

VIII. TEMYİZ

A. Temyiz Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde arsa sahipleri ... ve ... vekili ve yüklenici mirasçılarının vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri

1.... ve ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; inşaatta fazladan çıkan dükkan ve dairelerin tapularının kendisine verilmesi gerektiğini, kottan çıkar dairelerin tamamının yükleniciye verilmesinin MK. 2. Maddesine aykırı olduğunu, kendilerine verilen dairelerin sözleşmede belirtilen özelliklere uymadığını, dükkanın cephesinin farklı verilmiş olması nedeniyle arada oluşan fiyat farkının bedelinin verilmesi gerektiğini, yargılama giderleri ve vekalet ücretleri yönünden kararın bozulmasını talep etmiştir.

2.Yüklenici mirasçılarının vekili temyiz dilekçesinde özetle; bağımsız bölümlerinin kendisine verilmemesi nedeniyle maddi ve manevi tazminat şartlarının oluştuğunu, mevcut binada oturulduğunu geç teslim nedeniyle kira kaybının bulunmadığını ve iskanın geç alınma sebebinin arsa sahipleri olduğunu belirterek mahkeme kararının bozulmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe

1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşme maddesinin iptali, paylaşımın uyarlanması, tapu iptal tescil ve tazminat istemlerine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,

3. Değerlendirme

1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 1086 sayılı Kanunun 437 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı; bozmanın şümulü dışında kalarak kesinleşen cihetlere ait temyiz itirazlarının incelenmesinin artık mümkün olmamasına göre temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

IX. KARAR

Açıklanan sebeple;

Taraflar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Fazla ödenen temyiz peşin harcın istek halinde ... na iadesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine,

Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,

Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,

13/06/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.