"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
Taraflar arasında açılan kooperatif üyeliğinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının davalı kooperatif ortaklarından...'dan 1000 pay devraldığını ve kooperatif yönetim kuruluna müracaat ederek devraldığı payların kayıtlara işlenmesini talep ettiğini, üçüncü kişi... ve müvekkili ... arasında imzalanmış 02.07.2015 tarihli pay devir sözleşmesinin davalı kooperatif yönetim kuruluna iletildiği halde yönetim kurulunca bu hususta bir işlem yapılmadığını ve müvekkilinin paylarının kanuna ve ana sözleşmeye aykırı şekilde pay defterine işlenmediğini, davalı ... kooperatifinin 21 Ağustos 2017 tarihli noter ihtarnamesi ile davacının 1 adet paya sahip olduğunu beyan ettiğini, davacının üçüncü kişi ortaktan pay devraldığını ve bu devir işleminin kooperatif kayıtlarına işlenmediğinden bahisle kooperatifte toplam 1001 pay ile ortak olduklarının tespiti ve tanınmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; kooperatif ana sözleşmesinin 13/3. maddesinde yapılan değişiklik ile "Ortakların, kooperatifin düzenlediği poliçenin süresinin dolduğu günü takip eden ilk mesai günü içinde kooperatif ile hiçbir sigorta işlemi yapmaması, kooperatif ortaklığından çıkma iradesinin beyanı sayılır." düzenlemesinin yapıldığı, kapalı kooperatiften açık kooperatife geçildiğini, 1 Temmuz 2016 tarihinden sonra poliçe düzenlemesi yoluyla bir tane dahi ortak kaydı yapılmadığını, bu kapsamda daha önce poliçesi bulunup da süresi içinde poliçesini yenilemeyenlerin üyeliklerinin otomatik olarak son bulduğunu, davacının 15.05.2017 tarihinde ...'nun 1 adet payını bütün hak ve yükümlülükleriyle devraldığından 15.05.2017 tarihi itibariyle 1 adet paya sahip olduğunu, davacının kooperatife kooperatif eski ortağı...'dan 02.07.2015 tarihinde pay devraldığına dair herhangi bir bildirim veya başvurusu bulunmadığını, davacının...'dan 02.07.2015 tarihinde 1000 adet pay devraldığını ilk kez 07.07.2017 tarihinde müvekkili kooperatife bildirdiğini, adi yazılı belgeyle devralınmanın iki yıl sonra kooperatife bildirilmesinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, ... ... ...'nın 24.07.2015 tarihinde kooperatif yönetim kurulu üyeliği ve genel müdürlük görevinden ayrıldığı, kooperatif ortaklığından istifa ettiğini ve ortaklık payının iadesini talep ettiği, ancak kooperatif nezdinde yürürlükte olan sigorta poliçeleri bulunduğundan ortaklığının sona erdirilmediğini, en son poliçe vadesinin 09.02.2016 tarihi olduğu ve... Sigorta Poliçe'sini yenilememesi üzerine ortaklığının otomatik olarak 10.02.2016 tarihinde sona erdiğini, ... ... ...'ya ait 1001 adet pay karşılığı sermayesinin 27.04.2016 tarihli yönetim kurulu kararı gereği geçmiş yıl zararlarına mahsup edildiğini, dolayısıyla 24.04.2016 tarihi itibariyle ... ... ...'nın kooperatifte bulunan paylarının tamamen sıfırlandığını, davacının kooperatifi devirden haberdar ettiği 07.07.2017 tarihi itibariyle ... ... ...'ın kooperatifte herhangi bir ... ve ortaklığı bulunmadığından, dolayısıyla davacının pay defterine işlenmesi gereken bir payı bulunmadığından bahisle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı tarafça 02/07/2015 tarihli hisse devir anlaşmasına göre davalı kooperatif nezdinde 1001 adet paya sahip olduğunun tespiti talep edilmiş ise de, devrin yapıldığı iddia olunan 02/07/2015 tarihinde dava dışı...'nın ana sözleşmenin 13/3 maddesine dayalı olarak ve 27/04/2016 tarih 11 nolu yönetim kurulu kararı ile önce ortaklıktan çıkarılmasına ve ortaklık hisselerinin kooperatifin geçmiş dönem bilanço açığına mahsup edilerek sıfırlanmış olduğu, davacı tarafça da devrin 07/07/2017 tarihinden önce ana sözleşmenin 17.maddesi gereği davalı kooperatife bildirildiğinin ispat olunamadığı, devrin bildirildiği 07/07/2017 tarihinde ise dava dışı...'nın davalı kooperatifte devredebileceği hissesinin kalmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu hükümleri ile Kooperatif ana sözleşmesinden de anlaşılacağı üzere, pay devri halinde yönetim kurulunun ortaklık şartlarını taşıması halinde payı devralan kişiyi ortaklığa kabul etmekle mükellef olup kabulden kaçınamayacağını, 20/07/2018 tarihli bilirkişi raporunun tek yanlı değerlendirmeler yapılarak taraflı olarak düzenlendiğinden bahisle hükmü istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasındaki uyuşmazlık; 02.07.2015 tarihli devir sözleşmesinin kooperatif için hüküm ifade edip etmeyeceği noktasında toplandığını, ana sözleşmenin Ortaklığın Devri başlıklı 17 nci maddesinin "Ortaklık, yazılı olarak Yönetim Kuruluna bildirilmek suretiyle 10 ncu maddedeki ortaklık şartlarını taşıyan kişilere devredilebilir." düzenlemesini getirdiğini, davacının dava dışı...'dan 02.07.2015 tarihli devir sözleşmesiyle pay devraldığını kooperatif yönetim kuruluna bildirdiğini ispat etmek zorunda olup bu iddiasını usulüne uygun şekilde ispat edemediğini, kooperatife bildirimde bulunduğu 07.07.2017 tarihinde de payını devraldığı dava dışı...'nın kooperatifte payı bulunmadığından davanın reddine yönelik ilk derece mahkemesi kararı isabetlidir bulunduğunu belirterek istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir. Ayrıca davacının hiçbir hakkı ve yasal dayanağı olmadığını bile bile, haksız, dayanaksız ve hayali iddialarını sürdürerek istinaf yoluna başvurmuş olmakla HMK m. 329/2 hükmüne göre davacının Beş Bin Türk Lirasına kadar disiplin para cezasının istinaf yoluna başvuran davacıdan tamamen tahsiline karar verilmesini talep etmiş ise de davacının 02.07.2015 tarihli devir sözleşmesine dayanması sebebiyle hiçbir hakkı olmadığı iddiasının dinlenemeyeceği ve davalı vekilinin disiplin para cezası ile vekalet ücreti taleplerinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesi’nin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; yönetimin pay devrinden haberi olmadığı iddiasının TMK'nın 2. maddedeki dürüstlük kuralına aykırı olduğunu, ayrıca istinaf sebepleri ve re'sen dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kooperatif üyeliğinin tespiti davasıdır.
2. İlgili Hukuk
1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 14. maddesi ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanunun 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
06.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.