"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi
HÜKÜM : Esastan Red
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Anadolu 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... İlçesi, ... İlköğretim Okulu Onarım, Tamir ve Güçlendirme İşleri İhalesinin davacı şirkete ihale edildiğini, davacı şirketin 2006 yılında ihale ve sözleşme dışı işleri okul yönetimi ve milli eğitim temsilcilerinin talimatı ve muvafakati ile yaptığını, ihale ve sözleşme haricinde, dava dilekçesinin ekinde metraj bilgileri sunulan çeşitli inşaat, sıhhi tesisat ve elektrik tesisatı olmak üzere harcama yapıldığını belirterek sözleşme haricinde yapılmış olan işlerin bedelini talep ve dava etmiştir
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı şirket ile davalı bakanlık veya görevlileri arasında herhangi bir sözleşme yapılmadığını, resmi kurumlarda hiçbir idarecinin tamir, bakım, onarım yaptırmasının mümkün olmadığını, davacının iddia ettiği sözleşmeyi sunmadığını, davacı şirketin, 2006 yılında yaptığım iddia ettiği güçlendirme, bakım, onarım ve tamir işinin 2010 yılında başka firmalara yaptırıldığını, okulda 2006 yılında görev yapan okul müdürünün de böyle bir işlemin yapılmadığını teyit ettiğini, belirtilen meblağda bir işin ihale ve sözleşme dışı olarak idareciler tarafından yaptırılmasının kesinlikle söz konusu olamayacağını, buna kimsenin yetkisi olmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile taraflar arasında sözleşme var ise de davacı tarafından sözleşme dışı bir miktar imalatın yapıldığı ve idarenin yararına olduğunun ( okul binası için yapılan imalatların sabit olduğu) dosya içeriği ile sabit olduğu, davacının yaptığı imalat bedelinin BK. 410 ve devamı maddelerinde yer alan vekaletsiz iş görme hükümlerince talep edebileceği, sözleşme dışı işlerin neler olduğu bilirkişi raporunda kalemler halinde belirlendiği, davanın dayanağını oluşturan BK'nın 410 ve devamı maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümlerine göre, yüklenici zorunlu veya yararlı işlerin yapım bedellerini isteyebileceği, bu nitelikteki işlerin yapım bedellerinin de yapıldığı yıl mahalli serbest piyasa rayiçlerine göre hesaplanması zorunlu olup, hükme elverişli rapor doğrultusunda açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı şirket ile müvekkili arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığını, davanın husumet yönünden de reddi gerektiğini; davacı şirketin yapmadığı bir işin bedelini istediğini, bilirkişi raporuna itirazlarının dikkate alınmadığını, davacı tarafça sunulan yaklaşık maliyet tablolarının ve metraj tablolarının delil niteliğinin bulunmadığını, davacının yaptığını iddia ettiği işleri 2006 yılından önce yapılmış ise alacağının zamanaşımına uğradığını, aradan geçen 10 yıllık sürede okul binasının sürekli değişim geçirdiğini, bu durumun davacı iddialarının ispatı için kullanılamayacağını, kararda hukuki gerekçe bulunmadığını belirterek, yerel mahkeme kararının kaldırılarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "Davada, eser sözleşmesi haricinde fazladan yapıldığı iddia edilen ilave işlerin tutarının talep edildiği gözetildiğinde, vekâletsiz iş görme hükümlerinin uygulanması gerekmektedir. Vekâletsiz iş görmeden kaynaklanan dava TBK’nın 146. (BK 125.) maddesine göre on yıllık genel zamanaşımı süresine tabi olacaktır. Dosya kapsamına göre, taraflar arasında 21.09.2005 tarihli Anahtar Teslimi Götürü Bedel İşler İçin Yapım İşlerine ait Tip Sözleşme düzenlendiği; ... ... İlköğretim Okulu onarım işinin davalı tarafından 24.400,00 TL bedelle yüklenilmiş olduğu; 25/04/2006 tarihli geçici kabul tutanağında işin bitim tarihinin 24/04/2006 olduğu; Geçici kabul tarihi ve sözleşmenin 21. 22. maddesi ile Yapım İşleri Genel Şartnamesinin 42. maddesi uyarınca 12 ay sonra kesin kabul yapılacağından davanın açıldığı 04/02/2016 tarihine kadar on yıllık zamanaşımı süresinin dolmadığı ve davanın zamanaşımı süresi içinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Yargıtayın yerleşik içtihat ve uygulamalarına göre sözleşme kapsamı dışında kalan ilâve işlerle ilgili vekâletsiz iş görme hükümlerinde iş sahibinin yararına olan imalatların işin yapıldığı tarihteki mahalli piyasa rayiçlerine göre bedelinin hesaplanması gerekir.
Tüm dosya kapsamına göre, davacı tarafından sözleşme dışı bir kısım işlerin yapıldığı, bu işlerin bedelinin usul ve yasaya uygun, denetime elverişli bilirkişi raporu ile vekaletsiz iş görme hükümlerine göre iş bedelinin, işin yapıldığı yıl serbest piyasa rayiç fiyatlarına göre belirlendiği anlaşıldığından mahkemece davanın kısmen kabulü ile, 119.669,95 TL'nin dava tarihinden işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesi yerinde olmuştur.
Açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzeni gözetilerek yapılan istinaf incelemesi sonucunda, dosya kapsamına, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenler ve ileri sürülen istinaf sebeplerine göre, mahkeme kararında usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b-1. bendi gereğince esastan reddine" karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü sebepleri temyiz nedeni olarak ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, eser sözleşmesinden kaynaklanan alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 369 ncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 nci maddeleri,
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 470 ilâ 486 ncı maddeleri ve 526 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunun 371 nci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davacı ile davalı arasında sözleşmenin bulunduğu ve sözleşme içeriğindeki işler haricinde davalı yararına davacı tarafından işlerin yapılmış olduğunun bilirkişi tarafından belirlendiği, davalı tarafından her ne kadar yapılan işlerin davacı dışında başka bir şirkete yaptırıldığı iddia edilmiş ise de dosya kapsamında bunun davalı tarafından ispat edilemediği anlaşıldığından, davacının yaptığı tespit edilen işlerin bedelinin vekaletsiz iş görme hükümlerine göre hesaplanması gerektiği ve hükme esas alınan rapordaki hesaplamanın denetime ve hükme esas alınmaya elverişli olduğu anlaşıldığından davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21/03/2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.