"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/88 E., 2022/2099 K.
HÜKÜM/KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ: Patnos 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tic. Mah. Sıf.)
SAYISI : 2017/304 E., 2020/231 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, 21.05.2024 tarihinde duruşma yapılmasına ve duruşma gününün taraflara davetiye ile bildirilmesine karar verilmiştir.
Belli edilen günde davacı şirket yetkilisi ... ve vekili Avukat ... geldi. Tebligata rağmen karşı taraftan gelen olmadığı anlaşılmakla duruşmaya başlanarak hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için uygun görülen saatte Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı yüklenici vekili dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin Patnos Belediyesinin ana hissedarı olduğu bir şirket olduğunu, davalı yanca, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında 2013/4227 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “riskli alan” ilan edilen, Ağrı ili, Patnos ilçesi, Yenimahalle sınırları içinde kalan yaklaşık 40,5 hektarlık riskli alana ilişkin “mevcut durum analizi, hak sahipliği tespiti ve gayrimenkul değerleme raporlarının hazırlanması, matematik finansal dönüşüm modelinin oluşturulması, uzlaşma ve danışmanlık” işlerini kapsayan kentsel dönüşüm projesi hizmet alımı işine ait 20.05.2015 tarihli sözleşme imzalandığını, 27.05.2015 tarihinde yer teslimi yapıldığını, tüm bu sözleşme ve yazışmalarda şirket yetkililerinden ... veya ... (şirket genel müdürü) tek imza ile davalı şirketi temsil etiğini, hak edişlerin ödenmesi, işlere geçilmesi için davalı şirkete 2 kere yazılı olarak başvurduğunu, sonuç alınamaması üzerine 07.06.2016 tarihinde ... 43. Noterliğinin 11542 yevmiye no.lu ihtar gönderildiğini, Patnos İcra Müdürlüğü’nün 2016/286 Esas sayılı dosya ile icra takibi başlatıldığını, davalı şirketin haksız itirazı sonucu takibin durduğunu belirterek, itirazının iptaline, takibin devamına ve icra inkâr tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir
II. CEVAP
Davalı iş sahibi vekili cevap dilekçesinde özetle; icra takibine yapılan itirazda, alacaklı tarafın tek taraflı olarak hakediş raporu düzenlediğini, ilgili faturanın şirkete tevdi edilmediğini, idarenin herhangi bir onayı ve kabulünün olmadığını, alacaklı tarafın bitirmesi gereken işi yarım bırakarak edimini yerine getirmediğini ve uzlaşma görüşmelerinde de bulunmadığının belirtildiğini, söz konusu itiraz şirket menfaatleri gözetilerek yapıldığından anılı işlem acil görülen süreli işlemlerden olduğundan borca itiraz edildiğini, müşterek imza olgusunun ancak borçlandırıcı işlemlerde ileri sürülebileceğini, söz konusu işlem borçlandırıcı işlem olmayıp önleyici statüsü olduğunu, yapılan itiraz önleyici olup imkansız ve telafisi güç zararların doğmasını engellemek niyet ve izahatı ile yapıldığını, şirketi temsile yetkili kişilerden birisi tarafından icra takibine itiraz edilmesinin itirazın geçersizliğini gerektirmeyeceğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Patnos 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2017/3304 Esas, 2020/231 Karar ve 06.10.2020 tarihli kararı ile özetle; takibe ve davaya dayanak teşkil eden sözleşmenin tanzim tarihi itibari ile ... isimli şahıs ile şirketi müştereken temsile ehil şirket müdürü ...'ın müştereken davalı şirketi temsile ve ilzama yeterli bulunduğu, buna göre sözleşme ve kabul tutanağını davalı şirketin kaşesi altında nam ve hesaba imzalayan ...’ın düzenleme tarihi itibarı ile davalı şirketi tek başına temsile yetkisi olmadığı, şirketin menfaatlerini gözetmeyen yetkisiz temsilci tarafından imzalanan 20.05.2015 tarihli sözleşmenin davalı şirketi bağlamayacağı ve yapılan sözleşmenin davalı şirket tarafından sonradan onandığına dair delil bulunmaması karşısında açılan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk derece mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını süresinde davacı vekili istinaf etmiştir.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf başvurusunda özetle; davalı şirketin, müvekkili ile yaptığı sözleşmeyi ve müvekkilin yaptığı hizmeti Patnos Belediye Başkanlığına teslim ettiğini, hizmet işlerine dair kabul tutanağı tuttuğunu, kendi kaşe ve imzasıyla aslı gibidir şeklinde onaylayarak ilgili Belediyeye sunduğunu, TBK’nın 46 ncı maddesi uyarınca müvekkile karşı sorumlu olduğunu, davalının 02.09.2016 ve 31.10.2016 tarihlerinde Patnos İcra Müdürlüğüne vermiş olduğu iki ayrı itiraz dilekçesinde " işi yarım bırakarak" ibaresi ile sözleşmenin kabul edildiğini, davalının inhisarında olan bir hareketin (komisyon kurulması) müvekkilin noter ihtarına rağmen yapılmamış olmasının müvekkilinin alacağına kavuşmasına engel bir durum olarak gösterilmesinin kabul edilemeyeceğini belirterek, kararı istinaf etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile özetle; 19.09.2014 tarihli yönetim kurulu kararıyla ...'ın 3 yıllığına davalı şirkete müştereken temsil ve ilzama yetkili müdür olarak atandığı, davalı şirket tarafından yapılacak sözleşmelerin geçerli olabilmesi için şirket unvanı altına konmuş ve şirketi temsil ve ilzama yetkili Patnos Belediye Başkanlığını temsilen ...'ın imzasını taşıması gerektiğinin ticaret siciline 23.09.2014 tarihinde tescil edildiği, taraflar arasındaki sözleşmenin 20.05.2015 tarihinde imzalandığı, 27.10.2015 tarihinde geçici kabul tutanağının düzenlendiği, hakediş raporunun davalı tarafından tek taraflı olarak düzenlendiği, davacı tarafın HİGŞ'in 44. maddesi gereğince kabul işlemlerinin yapılması için davalı idareye başvuruda bulunduğuna dair kayıt olmadığı, yine davalıya yapılan işlerin teslim edildiğine dair kayıt olmadığı davacı tarafından sunulan kabul tutanağının HİGŞ’e aykırı olarak düzenlendiği belirtilerek, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge adliye mahkemesinin yukarıda belirtilen kararını süresinde davacı vekili temyiz etmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf dilekçesinde belirtilen gerekçelerle kararı temyiz etmiştir.
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, iş bedelinin tahsili istemiyle başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali, takibin devamı ve icra inkar tazminatı istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
TBK 40, 46 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kural olarak TBK'nın 40 ıncı maddesine göre, yetkili bir temsilci tarafından bir başkası adına ve hesabına yapılan hukuki işlemin sonuçları, doğrudan doğruya temsil olunanı bağlar, alacak ve borçları temsil olunana intikâl eder. Hukuki muamelede bulunanın yetkili temsilci olmaması halinde, temsil olunanı bağlamayacağından şahsen sorumlu olur. Ancak TBK'nın 46. maddesinde, bir kimsenin yetkisi olmadığı halde temsilci olarak bir hukuki işlem yaptığı ve bu işlemi temsil olunan tarafından onandığı ve icazet verildiği takdirde temsil olunanı bağlayacağı kabul edilmiştir.
Somut olayda, mahkemece yapılan yargılama sonunda sözleşme ve kabul tutanağını davalı şirketin kaşesi altında nam ve hesaba imzalayan şirket genel müdürü ...’ın düzenleme tarihi itibarı ile davalı şirketi tek başına temsile yetkisi olmadığı, şirketin menfaatlerini gözetmeyen yetkisiz temsilci tarafından imzalanan 20.05.2015 tarihli sözleşmenin davalı şirketi bağlamayacağı ve yapılan sözleşmenin davalı şirket tarafından sonradan onandığına dair delil bulunmaması karşısında açılan davanın reddine karar verilmiş ise de; mahkemece yazılan müzekkereye ilişkin olarak davalı tarafça 27.06.2018 tarihli cevap yazısına ek olarak, davacının 10.05.2015 tarihli Teklif Vermeye Davet Yazısı, Götürü Bedel Teklif Mektubu, davalının davacıya 18.05.2015 tarihli Sözleşmeye Davet Yazısı, taraflar arasında imzalanan sözleşme, eki teknik şartname, 27.05.2015 tarihli işyeri teslim tutanağı, taraflar arasındaki kabul ve hakediş ödemesine dair yazışma evrakları, 27.10.2015 tarihli hizmet işleri kabul tutanağının gönderildiği, böylelikle söz konusu belgelerin davalı kayıtlarına intikal ettiği, davacı yüklenici tarafından kısmen yapılan sözleşmeye konu işin davalıya teslim edildiği, yetkisiz temsilci ... tarafından yapılan işlerin davalı tarafça benimsendiği anlaşıldığından, mahkemece işin esasına girilerek uyuşmazlığın çözümlenmesi gerekirken, yanlış hukuki değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
1. “Değerlendirme” bölümünün 2 nci bendinde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA,
2.17.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davacıya verilmesine,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine,
Dosyayı ilk derece mahkemesine, karardan bir örneğinin Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
21.05.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.