"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/525 E., 2024/1261 K.
ASIL VE BİRLEŞEN DAVADA
DAVACILAR : 1-... 2-... 3- ... (müteveffa)
Mirasçıları: 1-... 2-... 3-...
ASIL VE BİRLEŞEN DAVADA
Kooperatifi vekili Avukat ...
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2018/491 E., 2020/413 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili asıl dava dilekçesinde; 25/03/2018 tarihli genel kurulun 9. maddesinde kararlaştırılan yıllık bütçe ödemelerinin iptali ile görevi kötüye kullanan yöneticiler ile bunlara göz yuman denetçilerin sorumluluklarının tespiti, suç unsurlarının tespitiyle görevi ihmal ve kötüye kullanmaları nedeniyle suç duyurusu yapılmasını, Kanun'a, ana sözleşmeye ve iyi niyete aykırı olarak muhalefet şerhleri doğrultusunda gündemin iptali davasını açtıklarını, 25/03/2018 tarihli Genel Kurulu'nun 9. maddesinde kararlaştırılan "yıllık bütçenin Nisan 2018'den başlamak üzere aylık 100,00 TL, yıllık 800,00 TL ödenmesi" şeklindeki oy çokluğuyla alınan kararın iptalini, ilgili genel kurulda davacıların "Gündemin 3. maddesinde ibra bulunmadığından ibra için oylama yapılamaz" şeklinde muhalefet şerhi sunduklarını, genel kurulda ibraların oylanmadığını, dolayısıyla yönetici ile kooperatifin bilanço mali hesaplarının ibra edilmediğini, Kooperatifler Kanunu ve Ana Sözleşme gereğince yöneticiler ile kooperatif bilanço mali hesaplarının ibraları görüşülmediği ve ibra da edilmediklerinden ödemelere ilişkin alınan kararın iptali gerektiğini, ana sözleşmeye aykırı olarak kararlaştırılan gündemin 9. maddesindeki her üyeden 800,00 TL yıllık ödemeye ilişkin kararın iptali gerektiğini, defalarca 2009 yılından bu yana noterden ihtarnameler ile tebligatlarına rağmen kooperatif yöneticileri ile 2011 yılından bu yana görev yapan denetçilerin kooperatif bilanço mali hesaplarının gerçeği yansıtmasını sağlamamaları, denetçilerin dönem içi 3’er aylık periyodik kontrolleri yapma görevlerini ihmal ettiklerini, görevlerini kötüye kullanmaları nedeniyle yöneticiler ile birlikte yargılanmaları için mahkeme tarafından suç duyurusu yapılması gerektiğini, 2009 yılından bu güne kooperatif genel kurullarının eksik tutarlı (örtülü bilanço) olması nedeniyle yöneticiler ile kooperatif mali tablolarının 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu gereği ibrasız sayılacağı ve mali tablolar ibra edilmeden ve inşaat birim maliyeti çıkarılmadan ortaklara ödeme planı tahakkuk ettirilmeyeceğinden 25.03.2018 tarihli son genel kurul kararlarındaki gündemin 9. maddesindeki ortaklardan talep edilen ödemelerin iptalini, yöneticiler ile denetçiler ve kooperatif mali tablolarının ibrasız olmasından yeni seçilen yönetici ve denetçilerin seçimine ilişkin gündem maddesinin de iptalini, gerçeği yansıtmayan kooperatifin eksik tutarlı örtülü bilançosunun ve belgesiz harcamaların tespit edilerek defter kayıtlarına göre bilanço mali tablolarının düzelttirilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili birleşen dava dilekçesinde; defter kayıtlarının 2008'den bu yana geçerli belgelere dayalı olmadığından kooperatifin 10 yıl öncesinden bu yana 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 81. ve 86. maddesine göre kooperatiflerden sorumlu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Rehberlik ve Gözetim Müdürlüğü'ne yönetimin faaliyetlerinin denetlenmesiyle belgesiz harcamaların, eksikliklerin vb. tespiti için rapor istenmesini, bilançonun defter kayıtlarından 511.591,13 TL eksik tutarlı (örtülü) olmasından kooparatifin mali tablolarını doğrulanmadığı, bilanço hesaplarının devamlılık arz etmesi zorunluluğu nedeniyle hatalı bilanço mali hesaplarına göre hüküm verilemeyeceğinden YMM yetkisine haiz bilirkişiden rapor istenilerek mali tabloların düzelttirilmesini, Genel Kurul Toplantı Tutanağı'nın 3. maddesinde müteahhitten olan alacağın 1.455.000,00 TL'sının ne olduğu sorusunun hesaben açıklamasının yapılmaması, genel kurulda müteahhitten kalan avans alacağı ile ilgili bilançonun dürüst olarak görüşülmemesi nedeniyle örtülü (eksik tutarlı) bilanço ve hesap tabloları ile yöneticiler ve denetçiler ibra edilemeyeceklerinden 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 141/98'inci maddesi yollaması ile TTK'nın 424. ve 555. maddelerine atfen alınan ibra kararlarının iptallerine karar verilmesini, 2008 yılından bu güne eksik tutarlı (örtülü bilanço) nedeniyle 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu 98. maddesi yollamasıyla ve TTK'nın 426. ve 555. maddelerine atfen kooperatif mali tabloları, yöneticiler ile denetim kurullarının ibrasız sayılacağı, dolayısıyla bunlardan sorumluların tespitini, 2017 yılının ibra iptallerini bir sonraki genel kurulda aklama kararı almalarının Kanun hükümlerine aykırılığından, aynı konularda olan davaların 9. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2018/491 E. davası dosyasında birleştirilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı tarafa asıl ve birleşen davada dava dilekçesi tebliğ edilmiş olup davalı tarafından cevap dilekçesi sunulmamıştır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, asıl davada davacılar davaya konu 25.03.2018 tarihli Genel Kurul Kararlarındaki 9. maddenin iptalini talep ettikleri, aylık 100,00 TL aidat ödemesinin kooperatif iş ve işlemlerinin yürütülmesi için gerekli olduğunun bilirkişi tarafından tespit edildiğinden bu aidatın belirlenmesinde herhangi bir hata veya usulsüzlük bulunmadığı, toplantıya ortaklar listesine kayıtlı 42 ortaktan 17 ortağın asaleten 6 ortağın vekaleten iştiraki ile 23 ortağın katıldığı, buna göre 1163 sayılı Kanun'un 45/2. maddesindeki genel kurul toplantısında kooperatif ortaklarının en az 1/4 ünün şahsen veya temsilen hazır bulunması gerektiği yönündeki şart ile aynı Yasa'nın 51/1. maddesindeki Kanun veya sözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça genel kurul kararlarında ve seçimlerinde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur hükmü uyarınca toplantıda yeterli çoğunluk koşulu ve karar nisabının oluştuğu gerekçesiyle asıl davanın reddine, birleşen İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/224 Esas sayılı davasında ise davacıların 10.02.2019 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararların iptalini talep ettikleri, toplantıya ortak listesine kayıtlı 42 ortaktan 11 ortağın asaleten 7 ortağın vekaleten iştiraki ile 18 ortağın katıldığı, buna göre 1163 sayılı Kanun'un 45/2. ve 51/1. maddelerine uygun olarak toplantı ve karar almak için yeterli nisabın sağlandığı, davaya konu edilen gündem maddelerinden 5. ve 6. maddelerinin Kooperatifler Kanunu'nun 46. maddesinde belirlenen hükme aykırı olduğu gerekçesiyle birleşen davanın kısmen kabulü ile uyuşmazlığa konu davalı kooperatifin 10.02.2019 tarihi 2018 yılına ait olağan genel kurul toplantısında alınan 5. ve 6. maddelerinin iptaline, gerek asıl davada gerekse birleşen davada toplantılarda alınan kararların iptali dışında dile getirilen istemlerin ve davalı kooperatifte yönetim organ boşluğu bulunmadığından kayyım atanmasına ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde;
Birleşen dosya yönünden iptal edilen 5. ve 6. maddenin yönetim kurulu ibrasına yönelik olduğunu, olağan genel kurul gündem listesinde 6 ve 7 numarası ile numaralandırılmış maddelerde bu hususun yer aldığını, bu gündem maddeleri ile toplanacak genel kurula usulüne göre çağrının yapıldığını, genel kurul toplantısında Bakanlık Temsilcisinin de hazır bulunduğunu, yönetim kurulu ibrasına ilişkin maddelerin oylanmasına herhangi bir engel bulunmadığı için oylama yapılarak oy çokluğu ile ibranın gerçekleştiğini, 2017 ve 2018 yılı yönetim kurulunun ibrasını öngören 5. ve 6. maddelerin gündem maddeleri içerisinde olduğunu, gündem dışı görüşme yapılmadığını, Kooperatifler Kanunu'nun Gündem başlıklı 46. maddesinde "Toplantı çağrısına ve ilana gündem yazılır. Ana sözleşmenin değiştirilmesi bahis konusu ise, yapılacak ilanda değiştirilecek maddelerin numaralarının yazılması ile yetinilir." hükmü mevcut olduğundan gündemin toplantı çağrısına yazılarak sırasıyla oylandığını, 51. maddede "Kanun veya ana sözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça Genel Kurul Kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur." hükmü mevcut olmakla ibra oylamasının usulüne uygun yapıldığını, 50. maddede de "Kooperatif işlerinin görülmesine herhangi bir suretle katılmış olanlar Yönetim Kurulu'nun ibrasına ait kararlarda oylamaya katılamazlar." hükmü mevcut olmakla yönetim kurulu üyelerinin oylamaya katılmadıklarının da genel kurul tutanağında yazılı olduğunu, dolayısıyla ibra maddesinin usulüne uygun ilan edilerek alındığını, muhalefet şerhinde de davacılar tarafından gündemde olmayan maddenin görüşüldüğüne dair bir iddianın ileri sürülmediğini, bu nedenle ibraya ilişkin 5. ve 6. maddelerin gündem gereği görüşülerek usulüne göre oylanarak kabul edildiğini, geçersiz olduğuna ve gündem dışı olduğuna dair kararın hatalı olduğunu beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Asıl davada uyuşmazlık, 25.03.2018 tarihli genel kurul toplantısının 9 no.lu kararının iptali, birleşen davada uyuşmazlık, 10.02.2019 tarihli genel kurul toplantısında alınan kararlarının tamamının iptali istemine ilişkindir.
Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370/1. maddesi hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.