"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1118 E., 2024/1290 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2024/141 E., 2024/527 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ...'nın alacağını tahsil etmek amacı ile davalı ...Konut ve Gayrimenkul Danışmanlığı A.Ş. aleyhine İstanbul 24. İcra Dairesi'nin 2023/524 Esas sayılı dosyası ile kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile takip başlatıldığını, iflas ödeme emrine karşı borçlu tarafça haksız ve mesnetsiz nedenlerle itiraz edilip iflas takibinin durdurulduğunu, davalı tarafça itirazlarını ispatlayacak herhangi bir delil sunulmadığını, borçlu tarafından açılan menfi tespit davasının reddedildiğini belirterek, borçlunun icra dairesine yaptığı itirazın kaldırılmasına, verilecek depo emrinin süresinde yerine getirilmemesi halinde davalı şirketin iflasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafından müvekkili şirket aleyhine İstanbul 24. İcra Dairesi'nin 2023/524 Esas sayılı dosyasına konu senede ilişkin kambiyo senetlerine mahsus takipten doğan itirazın kaldırılması ve iflas talepli İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2023/267 Esas sayılı dosyası nezdinde de dava açıldığını, davaların konularının ve taleplerinin aynı olduğunu, İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2023/267 Esas sayılı dosyasının halen derdest olduğunu belirterek, iş bu davanın derdestlik nedeni ile reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2023/267 Esas sayılı dosyasında davacı ... vekili tarafından ...Konut ve Gayrimenkul Danışmanlığı A.Ş. aleyhine İstanbul 24. İcra Dairesi'nin 2023/524 Esas sayılı dosyasındaki itirazın kaldırılması ve iflas talebi ile 12.04.2023 tarihinde davanın açıldığı, anılan davanın derdest olduğu gerekçesiyle HMK'nın 115/1-2 maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresinde davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; feragatin tek taraflı yenilik doğuran hak olduğunu ve verildiği anda hüküm ifade ettiğinden karşı tarafın kabul veya iznine tabi olmadığını, derdest olduğu mahkemece kabul edilen İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2023/267 Esas sayılı dosyasından verilen davanın usulden reddine dair karara karşı sadece davacı tarafından istinaf yoluna başvurulduğunu, davalı şirketin herhangi bir istinaf ve/veya karşı istinaf talebinin bulunmadığını, 31.01.2024 tarihli dilekçe ile istinaftan feragat ettiklerini, istinaftan feragat talebinin mahkemeye sunulduğu anda hüküm doğuracağından derdest olduğu kabul edilen iflas davası feragat dilekçesinin veerildiği 31.01.2024 tarihi itibariyle kesinleşmiş olduğunu, iş bu davanın ise 29.02.2024 tarihinde açıldığını, istinaftan feragat üzerine İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi'nin 22.02.2024 tarihli, 2024/217 Esas sayılı kararın kesin mahiyette olduğunu, davalı tarafça istinaf edilmesi sonrası İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi kararın kesin olması ve menfaat yokluğu nedeniyle temyiz talebinin reddine yönelik ek karar vermiş ise de, davalının bu karara karşı temyiz talebinde bulunduğunu,
Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 13.05.2024 tarihli, 2024/1397 Esas, 2024/1451 Karar sayılı kararı ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dariesi'nin temyiz talebinin reddine ilişkin ek kararının kesin olarak onanmasına karar verildiğinden, ikinci davanın açıldığı tarihte ilk dava kesin hükümle sonuçlandığından derdestlik şartları oluşmadığını beyan ederek etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, kambiyo senetlerine mahsus iflas yolu ile başlatılan icra takibine karşı itirazın kaldırılması ile şirketin iflası istemine ilişkindir.
Taraflar arasında ilk açılan İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2023/267 Esas sayılı dosyasında davacı alacaklıya iflas avansının yatırılması için süre verildiği, avansın süresinde yatırılmaması sebebiyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verildiği, bu karara karşı davalı tarafça istinaf yoluna başvurulmadığı, davacının da istinaf talebinden feragat ettiği görülmüştür. Bu karar, artık bu tarih itibariyle kesin hüküm niteliğini almıştır. Bu tarihten sonra açılan eldeki ikinci davanın hem yargılama hem de hüküm sırasında derdest bir dava bulunması sebebiyle derdestlikten reddedilmesi doğru görülmemiş, davacının hak arama özgürlüğüne de engel olunabileceği nazara alınarak, kararın bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde davacıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.02.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.