"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1896 E., 2024/1750 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2020/149 E., 2021/758 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin yatırım faaliyetleri kapsamında Rüzgar Enerji Santrali Bağlantı Hakkı İhalesine katılarak, 5,12 kr/k Wh teklifi ile ihaleyi kazandığını, ihaleyi kazandıktan sonra taraflar arasında 26.01.2012 tarihinde ''Res Katkı Payı Anlaşması'' başlıklı sözleşme imzalandığını, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan Hasanoba Res projesi için 01.03.2012 tarihli ve 3712-3 sayılı lisans alındığını, sözleşmeye konu Hasanoba Res projesinin Ağustos 2019 tarihinde işletmeye alındığını, sözleşmenin 3. maddesi gereği TEİAŞ tarafından düzenlenen 22.01.2020 tarihli, 5.570.208,67 TL bedelli faturanın müvekkili şirkete gönderildiğini, müvekkilinin sözleşmeye ve yönetmelik'e bağlı yaptırımlara uğramamak için 04.02.2020 tarihinde ödemeyi ihtirazi kayıtla yaptığını, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin Yönetmelik maddesine uygun olarak hazırlandığını, davaya konu fatura hesaplamasının düzenlemelere aykırı olarak hesaplandığını, sözleşme ve mevzuata aykırı olarak hesap yapıldığını, davalı işleminin iyiniyet ilkesine de aykırı olduğunu belirterek Türkiye Elektrik İletim A.Ş'nin 22.01.2020 tarihli, 5.570.208,67 TL bedelli faturası kapsamında fazla ödenen 2.998.381,49 TL'nin ödeme tarihi olan 04.02.2020 tarihinden itibaren değişen oranlarda işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talepve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın öncelikle görev, süre aşımı ve hukuki yarar yokluğu yönünden usulden, mümkün değilse esas yönünden reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi’nin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı TEİAŞ'ın tüzel kişiliğe sahip, özel hukuk hükümlerine tabi faaliyetlerinde özerk ve sorumluluğu sermayesi ile sınırlı bir iktisadi devlet teşekkülü olduğu, kamu hizmeti niteliğindeki elektrik iletim faaliyetini yürüttüğü, davalı ile davacı şirket arasında Rüzgâr Enerjisine Dayalı Üretim Tesisi Kurmak Üzere Yapılan Lisans Başvurularına İlişkin Yarışma Yönetmelik'ine dayanarak düzenlenen katkı payı anlaşmasının idari sözleşme niteliği olduğu, dava konusu katkı payı faturasının anılan sözleşme kapsamında düzenlendiği, verilen yetkinin kullanımı sırasında kamu gücüne dayalı, re’sen ve tek yanlı olarak tesis edilen RES katkı payı faturası bedelinin fazla hesaplandığına ve fazladan ödenen tutarın istirdatına ilişkin davanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde belirtilen idari dava niteliğinde olduğu, davanın görüm ve çözümünde idari yargı yerinin görevli olduğu gerekçesiyle HMK'nın 114.1-b HMK'nın 115. maddeleri uyarınca davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; taraflar arasındaki uyuşmazlığın ana konusunun da sözleşmenin konusunun da "RES Katkı Payı" bedelinin sözleşmeye uygun olarak hesaplanmamasından kaynaklandığını, sözleşmenin özel hukuk sözleşmesi olup davaya konu uyuşmazlığın adli yargının görev alanına girdiğini beyan etmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, taraflar arasında akdedilen rüzgar enerjisi santrali (RES) katkı payı anlaşması uyarınca sözleşme hükümlerine aykırı olarak fazladan tahakkuk-tahsil edildiği belirtilen fatura bedelinin iadesi istemine ilişkindir.
Somut olayda, davalı kurumun anlaşmanın imzalanmasından sonra tanınan imtiyazlı bir yetkiden, sözleşmeyi tek taraflı değiştirme, denetleme, cezai işlem tesis etme ve tek taraflı feshetme gibi üstün bir hukuki gücünden söz etmek mümkün değildir. Anlaşmada tarafların karşılıklı yükümlülüklerinin bulunduğu, taraflarının bununla bağlı olduğu, uyuşmazlığın anlaşma öncesindeki yarışma ihalesi sürecine ilişkin olmadığı ve anlaşma hükümleri çerçevesinde özel hukuk sözleşmesi niteliğindeki RES katkı payı bedelinden kaynaklı davanın adli yargıda görülmesi gerekir.
Uyuşmazlık mahkemesi tarafından benzer konulara ilişkin olarak önüne gelen uyuşmazlıklarda da; sözleşme aşamasına kadar Kanun'a dayanılarak idarece alınan karar ve yapılan işlemlerin iptali istemiyle açılan davaların idari yargı yerinde, sözleşme yapıldıktan sonra sözleşme hükümlerinin uygulanması nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlıkların ise sözleşme ve özel hukuk hükümlerine göre adli yargı yerinde görülmesi gerektiği yolunda pek çok karar verilmiştir (16.06.2003 tarihli ve 2003-47 E. 2003-51 K; 05.02.2017 tarihli, 2006-154 E. 2007-3 K.; 04.06.2013 tarihli ve 2013-394 E. 2013-881 K.; 13.10.2014 tarihli 2014-671 E. 2014-890 K.; 29.12.2014 tarihli 2014-1097 E. 2014-1145 K.; 20.02.2017 tarihli, 2016-91 E. 2017-3 K.; 24.12.2018 tarihli, 2018-865 E. 2018-865 K.; 24.02.2020 tarihli 2019-859 E., 2020-162 K. sayılı kararları).
Bu halde mahkemece esasa girilerek karar verilmesi gerekirken, yargı yolu bakımından görevli olmadığından bahisle yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgilisine iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.03.2025 tarihinde oy birliği ile karar verildi.