"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/112 E., 2024/78 K.
DAVACILAR :... Köyü Tüzel Kişiliği vd. vekili Avukat ...
DAVALILAR : ... vd. vekili Avukat ...
BİRLEŞTİRİLEN... ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNİN 2008/3 E. 2008/20 K. SAYILI DOSYASI YÖNÜNDEN
DAVALILAR :... Köyü Tüzel Kişiliği vd. vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 07.09.2006
KARAR : Davanın Kısmen Kabulüne
TEMYİZ EDENLER : Davalı vekilleri
Taraflar arasında görülen asıl ve birleştirilen davada, mera aidiyetinin tespiti ve meraya el atmanın önlenmesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü.
I. DAVA
1. Davacılar dava dilekçelerinde özetle;... ilçesi, Tepe ve... Köylerine ait meraya, davalılar Çamlımülk Köyü, Söğütlü Köyü ve ... köyünün müdahale ettiklerini, ancak müdahale edilen meranın 12.08.1926 tarih ve 1232/232 numaralı idare heyetince köylerine verilen mera olduğunu, bu nedenle 128 ada 1 parsel ve 103 ada 1 parsellere yapılan müdahalenin önlenmesini talep etmişlerdir.
2. Davacılar vekili 01.06.2007 havale tarihli ıslah dilekçesinde özetle; her ne kadar müvekkilleri tarafından müdahalenin men-i talepli dava açılmış ise de; davalarını kadim kullanım hakkına dayalı aidiyet tespiti olarak ıslah ettiğini belirtmiş ve kadastro çalışmalarında Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel ve ... köyü 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazların Heyet-i İdare kararında belirtilen kısımlarının kadim kullanım hakkına dayalı olarak müvekkillerine aidiyetinin tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Birleştirilen mahkememizin 2008/3 Esas, 2008/20 Karar sayılı dosyasında davacı/davalı ... vekili dilekçesinde özetle; dava konusu 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazın müstakilen köylerine ait iken, davalı köyler ile müstakilen sınırlandırıldığını belirterek, sınırlandırmanın iptali ile belirtilen taşınmazın köyleri adına sınırlandırılarak özel siciline kaydını, meraya el atmanın önlenmesini, 28.09.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile de, 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki meranın yalnızca yayla zamanı, Tepe,... ve Söğütlü köyü hayvanlarının müşterek kullanımında olduğuna yönelik karar verilmesi talep edilmiştir.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; belirtilen meraların köylerinin sınırları içinde ve kadim meraları olduğunu bu nedenle davanın reddini savunmuştur.
3. Davalı ... Tüzel Kişiliği muhtarı; köyler arasındaki sınıra saygılı olduklarını ve müdahalelerinin bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 18.12.2012 tarih ve 2006/81 Esas, 2012/205 Karar sayılı kararında özetle; “Asıl dava ile birleşen mahkememizin 2008/3 Esas sayılı dosyası yönünden açılan davaların kısmen kabulü ile; Erzincan ili,... ilçesi, Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 05/09/2012 tarihli teknik bilirkişiler Fatih Keskin ve Hami Işık'ın raporunda eflatun ile boyalı ve (B) harfi ile gösterilen 230.078,85 metrekarelik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına, Erzincan ili,... ilçesi, ... köyü 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 05.09.2012 teknik tarihli bilirkişiler Fatih Keskin ve Hami Işık'ın raporunda kırmızı ile boyalı ve (D) harfi ile gösterilen 101908,96 metrekarelik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına, geri kalan kısmının ... Tüzel Kişiliğinin yayla ve merası olarak aidiyetinin tespitine ve özel siciline yazılmasına, fazlaya ilişkin taleplerin reddine, davalı ... Tüzel Kişiliği bakımından açılan davanın reddine," karar verilmiştir
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen 18.12.2012 tarih ve 2006/81 Esas, 2012/205 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davalı ..., davalı/birleştirilen dava davacısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesi 18.04.2013 tarih ve 2013/2422 E., 2013/6033 K. sayılı kararı ile; “Birleştiren davadaki el atmanın önlenmesi ve çekişmenin giderilmesi talebi hakkında olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemesi doğru görülmemiş.” gerekçesiyle kararı bozmuştur.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece bozmaya uyularak verilen 09.10.2013 tarih 2013/62 Esas, 2013/299 Karar sayılı kararda özetle; asıl dava ile birleştirilen 2008/3 Esas sayılı dosya yönünden açılan davaların kısmen kabulü ile,
1. Erzincan ili,... ilçesi, Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 05/09/2012 teknik bilirkişiler Fatih Keskin ve Hami Işık'ın raporunda eflatun ile boyalı ve (B) harfi ile gösterilen 230.078,85 metrekarelik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına,
2. Erzincan ili,... ilçesi, ... köyü 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 05/09/2012 teknik bilirkişiler Fatih Keskin ve Hami Işık'ın raporunda kırmızı ile boyalı ve (D) harfi ile gösterilen 101908,96 metrekarelik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına, geri kalan kısmının ... Tüzel Kişiliğinin yayla ve merası olarak aidiyetinin tespitine ve özel siciline yazılmasına,
3. Mahkemenin birleştirilen 2008/3 Esas sayılı dosyası ile davalı-karşı davacı ... köyünün davacı-karşı davalılar... ve Tepe Köylerine karşı meraya el atmanın önlenmesi davasının reddine karar verilmiştir.
4. Davalı ... Tüzel Kişiliği bakımından açılan davanın reddine,
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemece verilen 09.10.2013 tarih ve 2013/62 Esas, 2013/299 Karar sayılı karara karşı süresi içinde davalı ..., davalı/birleştirilen dava davacısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 28.10.2014 tarih ve 2014/11484 E. 2014/11944 K. sayılı kararı ile; “Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş,” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece bozmaya uyularak verilen 18.11.2019 tarih ve 2018/68 Esas, 2019/265 Karar sayılı kararda özetle; asıl dava ile birleşen mahkemenin 2008/3 Esas sayılı dosyası yönünden açılan davaların kısmen kabulü ile,
1. Erzincan ili,... ilçesi, Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 08/05/2019 tarihli teknik bilirkişiler Yusuf Altay ve Niyazi Köroğlu'nun raporunda (K) harfi ile gösterilen kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasanın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına,
2. Erzincan ili,... ilçesi, ... köyü 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 08/05/2019 tarihli teknik bilirkişiler Yusuf Altay ve Niyazi Köroğlu'nun raporunda (H) harfi ile gösterilen kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasanın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına, geri kalan kısmının ... Tüzel Kişiliğinin yayla ve merası olarak aidiyetinin tespitine ve özel siciline yazılmasına,
3. Mahkemenin birleşen 2008/3 Esas sayılı dosyası ile davalı-karşı davacı ...'nün davacı-karşı davalılar... ve Tepe köylerine karşı meraya el atmanın önlenmesi davasının reddine,
4-Davalı ... Tüzel Kişiliği bakımından açılan davanın reddine,
E. Üçüncü Bozma Kararı
1. Mahkemece verilen 18.11.2019 tarih ve 2018/68 Esas, 2019/265 Karar sayılı karara karşı süresi içinde davalı ..., davalı/birleştirilen dava davacısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 20.01.2021 tarih 2020/2471 E. ve 2021/175 K. sayılı kararı ile; “Mahkemenin 18.12.2012 ve 09.10.2013 tarihli kararlarını davacılar vekili temyiz etmemiş, temyiz eden davalılar lehine Dairemizce verilen 18.04.2013 ve 28.10.2014 tarihli bozma kararlarına mahkemece uyulmuş olmakla, lehine bozma kararı verilen davalı-davacı ve davalı köyler yararına usuli kazanılmış hak oluşmuştur. Davacılar vekili tarafından temyiz edilmeyen, davalı-davacı ve davalı köyler vekili tarafından temyiz edilerek bozulmasına karar verilen 18.12.2012 ve 09.10.2013 tarihli hükümlerde Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazda (B) harfli 230.078,85 m2'lik kısma ilişkin karar verilmiş, bu hükümlerin Dairemizce bozulması sonucu, bozma kararına uyulmuş olmakla temyiz eden davalı köyler yararına usuli kazanılmış hak oluştuğu halde bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazda bilirkişi raporunda (K) harfi ile gösterilen 511.562,80 m2'lik kısma ilişkin davanın kabulüne karar verilmesi, usuli kazanılmış hakka aykırılık oluşturduğundan bu yön gözetilmeden verilen karar doğru görülmemiş,” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar vermiştir.
D. Mahkemece Üçüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece bozmaya uyularak verilen 09.03.2022 tarih ve 2022/2 Esas, 2022/7 Karar sayılı kararda özetle; asıl dava yönünden davanın kısmen kabulü ile;
1. Erzincan ili,... ilçesi, Söğütlü köyü 128 ada 1 parsel sayılı taşınmaz 05/09/2012 tarihli fen bilirkişisi raporunda Eflatun ile boyalı ve B harfi ile gösterilen 230.078,85 m2lik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile; bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerine mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına,
2. Erzincan ili,... İlçesi, ... köyü 103 ada 1 parsel sayılı taşınmaz yönünden verilen hükmün, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 20/01/2021 tarih ve 2020/2471 Esas 2021/175 Karar sayılı Yargıtay ilamı ile zımnen onandığından; bu parsel yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
3. Birleşen 2008/3 Esas sayılı dosya ile davalı karşı davacı ... Köyünün davacı- karşı davalı... ve Tepe Köylerine karşı meraya el atmasının önlenmesi davası yönünden verilen hükmün, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 20/01/2021 tarih ve 2020/2471 Esas, 2021/175 Karar sayılı Yargıtay ilamı ile zımnen onandığından; bu husus yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
4. Davalı ... Tüzel Kişiliği bakımından verilen hükmün, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesi 20/01/2021 tarih ve 2020/2471 Esas 2021/175 Karar sayılı Yargıtay ilamı ile zımnen onandığından, bu husus yönünden karar verilmesine yer olmadığına,
E. Dördüncü Bozma Kararı
1. Mahkemece bozmaya uyularak verilen 09.03.2022 tarih 2022/2 Esas, 2022/7 Karar sayılı karara karşı süresi içinde davacılar Tepe ve... Köyü Tüzel Kişilikleri vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 18.01.2023 tarih ve 2022/6241 E., 2023/271 K. sayılı kararı ile; “Bozma kararından sonra bozmaya uyularak verilen hüküm yeni bir hükümdür. Bozmaya uyularak tesis edilen hükmün, tüm istekleri karşılar şekilde yeniden yazılması gerekir. Mahkemece bu husus gözetilmeden, hükmün diğer yönlerinin kesinleşmiş olduğundan bahisle aynı konuda yeniden karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulması doğru görülmemiş,” gerekçesiyle mahkeme kararı bozulmuştur.
F. Mahkemece Dördüncü Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkeme başlıkta tarih ve sayısı belirtilen kararında özetle;... Asliye Hukuk Mahkemesince 28.08.2012 tarihli keşifte dinlenen mahalli bilirkişiler, tespit bilirkişileri ve tanık beyanları ile, 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazın keşif mahallinde gösterilen kısmının mera olarak nitelendirildiği ve bu yerlerin öncesi bilinmeyen kadimden beri davacı Tepe ve... köylerine ait olduğu, geri kalan kısımların ise diğer köylere ait olduğunun belirtilmiş olduğunu, daha önce verilen kararların temyiz eden davalı köyler yararına usuli kazanılmış hak oluşturduğunun anlaşıldığı, bu nedenle bozma sonrası alınan 29.02.2024 tarihli teknik bilirkişi raporu doğrultusunda;
1-Asıl dava ile birleşen mahkememiz 2008/3 Esas sayılı dosyası yönünden açılan davaların kısmen kabulü ile,
2- Erzincan ili,... ilçesi, Söğütlü köyü, 128 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 29/02/2024 tarihli teknik bilirkişi raporunda mavi ile boyalı ve (B1) harfi ile gösterilen 230.078,85 metrekarelik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına ve 29/02/2024 tarihli rapor ve krokisinin mahkeme kararının eki sayılmasına,
3-Erzincan ili,... ilçesi, ... köyü, 103 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 29/02/2024 tarihli teknik bilirkişi raporunda turuncu ile boyalı ve (D1) harfi ile gösterilen 101.908,96 metrekarelik kısmının sınırlandırılmasının iptali ile bu kısmın davacılar Tepe ve... köylerinin mera olarak ortak kullanımında olduğunun tespitine, 3402 sayılı Yasa'nın 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına, geri kalan kısmının ... Tüzel Kişiliğinin yayla ve merası olarak aidiyetinin tespitine ve özel siciline yazılmasına,
4-Mahkemenin birleşen 2008/3 Esas sayılı dosyası ile davalı-karşı davacı ... köyünün davacı-karşı davalılar... ve Tepe köylerine karşı açtığı meraya el atmanın önlenmesi davasının reddine,
5-Davalı ... Tüzel Kişiliği bakımından açılan davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Tepe ve... Köyleri vekili ile davalı ..., davalı/birleştirilen dava davacısı ... vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı Tepe ve... köyü vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemenin asıl davada verdiği kısmen ret ile birleşen dava yönünden verdiği kısmen kabul kararının hatalı olduğunu, dosyadaki belgeler, tanıklar ve bilirkişi raporlarından 122 ada 182 parselin müvekkili köylerin kullanım alanında kaldığının tespit edildiğini bu nedenle asıl dava yönünden hükümde belirtilen kısmen ret kararı ile birleşen dava yönünden verilen kısmen kabul kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalılar - birleşen dava davacısı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece verilen kararın Yargıtay tarafından verilen bozma kararına aykırı olduğunu bu nedenle bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, meranın aidiyetinin tespiti ve el atmanın önlenmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası.
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu, 4342 sayılı Mera Kanunu.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Onama harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
06.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.