"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/659 E., 2021/141 K.
ASIL DAVADA DAVACI-BİRLEŞTİRİLEN
DAVADA DAVALI : ... vekili Avukat ...
ASIL DAVADA DAVALILAR-BİRLEŞTİRİLEN
DAVADA DAVACILAR : ... vd. vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 06.12.2006-05.06.2007
KARAR : Asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne
TEMYİZ EDENLER : Asıl davada davacı vekili ile bir kısım davalılar vekili
Taraflar arasındaki asıl dava geçit hakkına el atmanın önlenmesi ve kâl, birleştirilen dava geçit irtifakının kaldırılması davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı asıl davada davacı vekili ile bir kısım davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkiline ait 838 ada 10 parsel sayılı taşınmaz lehine ve tüm davalılara ait parsel ve bağımsız bölümler aleyhine daimi geçit hakkı kurularak tapuya tescil edildiğini, daha sonra 10 parsel sayılı taşınmazın 59 ve 60 sayılı parsellere ifraz edildiğini, 59 parsel sayılı taşınmazın müvekkillerine ait olduğunu, bu parsel üzerinde de 6 katlı kagir apartmanın yer aldığını, davalılar tarafından geçit hakkı üzerine bina yapılarak geçitin kapatıldığını, müvekkillerinin mağdur olduğunu ileri sürerek, davalıların müvekkillerine ait taşınmaz lehine tesis edilen geçit hakkına el atmanın önlenmesine ve geçit üzerinde bulunan binanın yıkılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleştirilen davada davacılar vekili; müvekkillerinin taşınmazı aleyhine 14.08.1964 tarihinde kurulan akdi geçit irtifakının iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Taraf vekilleri cevap dilekçelerinde; müvekkilleri aleyhine açılan davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 01.12.2011 tarihli ve 2006/690 Esas, 2011/671 Karar sayılı kararı ile "...akdi geçit irtifakının iptali ile 59 parsel sayılı taşınmaz yararına 60 parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı kurulmasına..." karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Yargıtay Bozma Kararı
Hükmün taraf vekillerince temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 16.05.2013 tarihli ve 2013/4351 Esas, 2013/7474 Karar sayılı ilamıyla "...asıl davada, davacıların 59 parsel sayılı taşınmazı yararına 64 parsel sayılı taşınmaz üzerinde kurulan akdi geçit irtifakına elatmanın önlenmesi ve kal isteminde bulunmuş olmalarına rağmen, bu konuda olumlu ya da olumsuz bir karar verilmediği; birleştirilen davada ise davacıların geçit hakkının kaldırılmasını talep ettikleri, davacıların geçit hakkı tesisi hakkında bir talep ve davaları olmadığı halde HMK'nın 26. maddesi hükmüne aykırı şekilde 59 parsel sayılı taşınmaz yararına 60 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulmasına karar verilmesinin doğru görülmediği..." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 09.03.2021 tarihli ve 2014/659 Esas, 2021/141 Karar sayılı kararı ile "...bilirkişi raporunda geçit hakkının tesis edildiği kısımda bina taşıyıcı kolonlarının bulunduğu, bu kısımların yıkılması halinde binanın tamamına zarar vereceğinin belirtildiği... davalıların geçit hakkına el atmalarının önlenmesi ve binanın kal'ine karar verilmesi durumunda davalıların taşınmazlarının kullanımının son bulacağı..." gerekçesiyle "...asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulü ile geçit irtifakının terkinine.... tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerinin asıl davada davalılar-birleştirilden davada davacılar üzerinde bırakılmasına..." karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda (IV.B) numaralı bendinde belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacı-birleştirilen davada davalı ... vekili ile asıl davada davalı-birleştirilen davada davacı ... Destan ve diğerleri vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Asıl davada davacı-birleştirilen davada davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; davalıların geçit hakkının yasalara aykırı şekilde ihlal ederek üzerine inşaat yaptığını, gerekli ölçümleri yaptırmayan davalıların kusurlu olduklarını, daha önce aleyhlerine açılan geçit hakkının terkinine yönelik 1995/295 Esas sayılı davanın reddediğini, mahkemece eksik ve yanlış değerlendirme ile karar verildiğini, birleştirilen bir dava olmadığı halde mahkemece hüküm kurulmasının hatalı olduğunu belirterek, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Birleştirilen davada davacı ... Destan ve diğerleri vekili temyiz dilekçesinde özetle; asıl davanın reddine, birleştirilen davanın kabulü ile geçit hakkının terkinine karar verilmesine rağmen mahkemece yargılama giderleri konusunda hatalı şekilde, müvekkiller aleyhe hüküm kurulduğunu ileri sürerek, bu çelişkinin temyizle giderilmesine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme:
Dava, asıl dava yönünden geçit hakkına el atmanın önlenmesi ve yıkım; birleştirilen dava yönünden geçit irtifakının terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 747 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple; asıl davada davacı-birleştirilen davada davalı ... vekili ile asıl davada davalı-birleştirilen davada davacı ... Destan ve diğerleri vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenlere yükletilmesine,
Onama harcı davacıdan peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
04.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.