"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/304 E., 2022/29 K.
ASIL DAVADA DAVACI : ... vekili Av. ...
BİRLEŞTİRİLEN DAVADA
BİRLEŞTİRİLEN DAVADA
ASIL VE BİRLEŞTİRİLEN DAVADA
DAVALILAR : T.İş Bankası A.Ş. vd. vekili Av. ... vd.
DAVA TARİHİ : 27.10.2017
Vergi Dairesi Başkanlığı vekili
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen mirasın hükmen reddi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; asıl davada davanın SGK yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, asıl ve birleşen davalarda davanın diğer davalılar yönünden kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; muris ...'ın 2016 yılında vefat ettiğini, davacının murisin borçlarını ödeyecek durumunun bulunmadığını ve borcu kabul etmediğini, murisin herhangi bir malı ve gayrimenkulünün de bulunmadığını ileri sürerek muris ...'tan kendisine intikal edecek mirasçılık ... ve mirasın reddine ve kendisinden kesilen paraların da kendisine ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar vekili, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Zonguldak 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 31.01.2019 tarihli ve 2017/328 Esas, 2019/39 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulüne, mirasın hükmen reddine, 8500,00 TL'nin davalı bankadan alınarak, davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Zonguldak 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 22.05.2019 tarihli ve 2019/430 Esas, 2019/424 Karar sayılı kararıyla; davalılar T. İş Bankası ve Zonguldak Karaelmas Vergi Dairesi vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilmek suretiyle yeniden hüküm tesisi ile, davanın, davalılar T. İş Bankası, Zonguldak Karaelmas Vergi Dairesi ve Enerjisa Başkant Elektrik Dağıtım A.Ş. yönünden kabulü ile, mirasın hükmen reddedildiğinin tesciline, 8.500,00 TL'nin davalı bankadan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar T. İş Bankası A.Ş. vekili ve Zonguldak Karaelmas Vergi Dairesi Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 27.09.2021 tarihli ve 2021/285 Esas, 2021/1099 Karar sayılı kararıyla; “...Somut olayda, mirasın reddi davası ile davacıların borçlu sıfatı ile ödediklerinin istirdadı davasının niteliği gereği birlikte görülme olanağı bulunmamaktadır. Bu nedenle davalı ... tarafından fazladan alınan paranın iadesine ilişkin dosyanın ayrılarak, mirasın hükmen reddi davasının kesinleşmesi beklenmeli, daha sonra işin esasına yönelik inceleme ve araştırma yapılarak sonucuna göre karar verilmelidir.” gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
B.İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; asıl davada; davanın SGK yönünden husumet yokluğu nedeniyle reddine, asıl ve birleşen davalarda davanın diğer davalılar yönünden kabulü ile murisin terekesinin borca batık olduğunun tespitine, davacıların bu sebeple mirası hükmen reddettiklerinin tesciline karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı ... Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde; davanın 3 aylık süre içerisinde açılmadığını, mirasın hükmen reddine ilişkin araştırmaların eksik yapıldığını, murisin vergi broçlarından mirasçılarının sorumlu olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, mirasın hükmen reddi istemi ile ilgilidir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/2’inci ve 3 üncü maddeleri.
(Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 31.05.2023 tarihli ve 2021/1-492-563 sayılı kararı)
3. Değerlendirme
Bilindiği üzere, HMK'nın 373/2 nci maddesi hükmü uyarınca, bölge adliye mahkemesinin düzelterek veya yeniden esas hakkında verdiği karar Yargıtayca tamamen veya kısmen bozulduğu takdirde dosya, kararı veren bölge adliye mahkemesi veya uygun görülen diğer bir bölge adliye mahkemesine gönderilir.
Yukarıda açıklandığı üzere, İlk Derece Mahkemesinin 31.01.2019 tarihli kararına karşı davalılar T. İş Bankası A.Ş., Karaelmas Vergi Dairesi Müdürlüğü ve SGK vekilleri tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş, istinaf dairesince davalı ... vekilinin istinaf başvurusu kabul edilerek İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılmış, yeniden hüküm kurularak, davanın, davalılar T. İş Bankası, Zonguldak Karaelmas Vergi Dairesi ve Enerjisa Başkant Elektrik Dağıtım A.Ş. yönünden kabulü ile, mirasın hükmen reddedildiğinin tesciline, 8500,00 TL'nin davalı bankadan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, anılan kararın davalılar T. İş Bankası A.Ş. vekili ve Zonguldak Karaelmas Vergi Dairesi Müdürlüğü vekilinin temyizi üzerine, Dairemizce bozma kararı verilmiştir.
Dairemizce bozulan karar, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 22.05.2019 tarihli ve 2019/430 Esas, 2019/424 Karar sayılı kararı olup bozma ilamının sonuç kısmında, dosyanın bölge adliye mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken maddi hataya dayalı olarak İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak işbu temyize konu karar verilmiş ise de; dosyanın maddi hata sonucu İlk Derece Mahkemesine gönderilmiş olması yasal olarak yetkisiz olan İlk Derece Mahkemesini yetkili hale getirmez. HMK'nın 373/2 nci ve 3 üncü maddesi hükümleri uyarınca, bozmaya uyulup uyulmayacağı konusunda ve sonucuna göre işin esası hakkında karar verme yetkisi Bölge Adliye Mahkemesine ait olup İlk Derece Mahkemesince bu husus gözetilmeden yargılamaya devamla verilen karar yok hükmündedir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Tarafların değinilen yönden yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile; Zonguldak 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 08.02.2022 tarihli kararın ORTADAN KALDIRILMASINA,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 22.05.2019 tarihli ve 2019/430 Esas, 2019/424 Karar sayılı kararı Dairenin 27.09.2021 tarihli ve 2021/285 Esas, 2021/1099 Karar sayılı ilamı ile bozulduğundan HMK’nın 373/2 nci maddesi gereğince dosyanın kararı veren Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,
04.12.2024 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.