"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/900 E., 2024/1105 K.
DAVACILAR : ... vd. vekili Avukat ...
DAVALILAR : ... vd. vekili Avukat ..., Hatice Süküt, ..., ...
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kandıra 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/552 E., 2021/272 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Kocaeli ili, Kandıra ilçesi,... Mahallesi, 185 ada 3, 5 ve 7 parsel sayılı taşınmazların davalıların kök murisi ..... adına tapuya kayıtlı olduğunu, davalıların kök murisinin 26.04.1961 tarihinde öldüğünü, dava konusu taşınmazların davalıların kök murisi ..... tarafından müvekkillerinin murisi ... Çağan'a haricen satıldığını, 1984-1985 yıllarında davacıların murisi İbrahim Çağan tarafından ikinci kez davalı tarafa para ödenmesine karşın tapuda halen devir yapılmadığını, kök murisin ölüm tarihinden Anayasa Mahkemesinin iptal kararının verildiği 17.03.2011 tarihine kadar olan sürenin de yasanın aradığı şekilde geçirildiğini ileri sürerek, dava konusu taşınmazların tapu kaydının Türk Medeni Kanunu'nun 713. maddesi gereğince kazandırıcı zamanaşımı nedenine dayalı olarak iptali ile davacılar adına muris İbrahim Çağan'ın mirasçılık belgesindeki miras payları oranında tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II.CEVAP
1.Davalılar ... Çan mirasçıları vekili cevap dilekçesinde özetle; kök murisleri ... Çan'ın 1961 yılında öldüğünü, taşınmazlarla ilgili olarak mirasçılardan ... tarafından Kandıra Sulh Hukuk Hakimliğinin 1966/92 Esas sayılı dosyası ile ortaklığın giderilmesi davası açıldığını, davanın kabulü ile birlikte ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiğini, 1967/3 Satış sayılı dosya ile taşınmazların satışa çıkarıldığını, satışın mirasçılar arasında gerçekleştiğini ve davaya konu taşınmazların ihaleye katılan mirasçılardan ..... tarafından 22.11.1967 tarihinde toplam 5.705,00 TL bedelle satın alındığını, ... Çan'ın 04.11.2012 tarihinde öldüğünü, muris ..... tarafından izalei şüyû satış dosyasından satın alınmış bulunan taşınmazların tapuya tescillerinin bu güne kadar yapılmamış olması nedeniyle, dava konusu parsellere ait tapu kayıtlarının iptali ile müvekilleri adına tescillerinin yapılması için Kandıra Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/194 Esas sayılı dosyası ile tapu iptali ve tescil davasının açıldığını ve davanın halen derdest olduğunu, davacı taleplerinin haksız olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
2.Dahili davalılar ... mirasçıları vekili cevap dilekçesinde özetle; öncelikle mirasçılar olarak müvekkillerinin davaya dahil edilmesini talep ettiklerini, dava konusu taşınmaz hakkında Kandıra Sulh Hukuk Mahkemesinin 1966/92 Esas, 1966/181 Karar sayılı kararıyla ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiğini, bu karara istinaden Kandıra Satış Memurluğunun 1967/3 satış sayılı dosyası ile taşınmazın satılarak satış bedelinin hissedarlar arasında paylaştırıldığını, ancak taşınmazları satın alan ..... taşınmazlar için tescil işlemlerini yapmadığından tapuda halen eski maliklerin isimlerinin göründüğünü, ortaklığın giderilmesi davası sonucu ihaleyle satın alınan taşınmazın mülkiyetinin tescilden önce geçtiğini, bu nedenlerle yolsuz tescile konu bir taşınmazın zilyetlikle iktisabının mümkün olamayacağını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 24.03.2021 tarihli ve 2017/552 Esas, 2021/272 Karar sayılı kararıyla; "... dava konusu taşınmazların yaklaşık 60 yıldır davacıların kullanımında olduğu, bu kullanımın davasız ve aralıksız olarak sürdürüldüğü..." gerekçesiyle "...davanın kabulü ile dava konusu taşınmazların davacılar adına tesciline, mütevaffa davalı ... mirasçıları dahili davalılar ... ile ... yönünden mirası reddetmiş olmaları nedeniyle pasif husumet yokluğundan davanın usulden reddine... " karar verilmiştir.
IV.İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda (III) numaralı bentte belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ..... mirasçıları vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 26.102022 tarihli, 2022/648 Esas, 2022/1483 Karar sayılı kararı ile istinaf talebinin kabulüne, "... İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, gerekçe değiştirilerek yeniden hüküm tesisi ile davanın kısmen kabulüne, bir kısım davalılar yönünden ise pasif husumet yokluğundan davanın reddine..." karar verilmiştir.
V.BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda (IV) numaralı bentte yer alan 26.10.2022 tarihli kararının süresi içinde davalı ..... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 10.02.2024 tarihli, 2023/177 Esas, 2024/744 Karar sayılı kararı ile "...dava konusu taşınmazların kayıt maliki ... Çan'ın 1961 tarihinde öldüğü, ... Çan'dan kalan taşınmazlar için Kandıra Sulh Hukuk Hakimliğinin 1966/92 Esas sayılı dosyası ile ortaklığın giderilmesi davası açıldığı ve taşınmazlardaki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verildiği, 1967/3 Esas sayılı dosya ile satışa çıkarılan taşınmazların mirasçılar arasında gerçekleşen ihale sonucu 22.11.1967 tarihinde mirasçılardan ..... tarafından satın alındığı, böylelikle ..... lehine 4721 sayılı Kanun'un 705 inci maddesinde belirtilen tescilsiz kazanma halinin gerçekleştiği ...böyle bir durumda ... Çan’ın ihale yolu ile tescilsiz kazanmandan ve kesinleşmiş mahkeme kararından dolayı mülkiyet hakları bulunmayan ..... mirasçılarına tapu kaydında intikalin yapılmış olmasının sonuca bir etkisinin bulunmadığı, TMK'nın 713/2. maddesi gereğince olağanüstü zamanaşımı nedeniyle iktisap şartlarının gerçekleştiğinin kabul edilemeyeceği, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığı... " gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
2.Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda yukarıda karar başlığında yer alan 12.09.2024 tarihli kararı ile "...davalı ..... mirasçıları yönünden davanın esastan reddine, diğer davalılar yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine" karar verilmiştir.
VI.TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda (V.2) numaralı bentte belirtilen kararma karşı davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle:
a.Dava dilekçesindeki nedenleri tekrarla, davalıların ortaklığın giderilmesi davası ve ihale sonrası taşınmazlar için tapu kaydı tescil işlemini yaptırmadığını,
b.Kazandırıcı zamanaşımına yönelik ilgili maddenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiği tarihe kadar tescilin yapılmaması ve diğer koşulların da oluşması nedeni ile davanın kabulünün gerektiğini,
c.İntikal yapılmaksızın geçen 20 yıllık süre ile cebri satış sonrasında ihale lehine sonuçlanan kişinin tapuda açıklayıcı tescil işleminin yapılmaması ile taşınmazın eski malik-muris adına bulunması arasında hiçbir fark bulunmadığını, aksinin ileri sürülmesinin hukuk güvenliği ile bağdaşmadığını,
d.Davalıların taşınmazdaki mülkiyet haklarının cebri satışa değil, muris ... Çan'dan gelen intikale dayandığını ileri sürerek kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 4721 saylı Kanun'un 713/2. fıkrasında yer alan "...maliki 20 yıl önce ölmüş... " hukuki sebebine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Onama harcı peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.12.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.