"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/31 E., 2022/253 K.
İlk Derece Mahkemesi kararı, davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; 07.11.2014 tarihinde ölen ortak murisleri olan ...’ın 681 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki arsa payı ve 3 katlı evini intifa hakkını kendi üzerine bırakarak davalıya bağışladığını, müvekkillerinin söz konusu işlemi murisin ölümü sonrasında öğrendiğini, öz annelerinin ölümü sonrasında murisin başka bir kadınla gayri resmi ilişkisinin bulunduğunu, bu kişi tarafından murisin çocuklarına karşı kışkırtıldığını, bu nedenle söz konusu bağışın mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek taşınmazın davalı adına kayıtlı olan tapu kaydının iptali ile müvekkillerinin adlarına tescilini aksi halde belirlenecek değer üzerinden saklı pay oranında tenkisini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; iddiaların gerçeği yansıtmadığını, ortada bir muvazaanın olmadığından tapu iptali ve tescil talebinin reddinin gerektiğini, işlemin sağlar arası bir işlem olduğunu ve terditli tenkis talebine yönelik araştırma yapılması gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ VE BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
1. Adana 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.05.2018 tarihli ve 2015/281 Esas, 2018/287 Karar sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuş olup Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 07.12.2018 tarihli ve 2018/1302 Esas, 2018/1355 Karar sayılı kararıyla başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 28.10.2020 tarihli ve 2019/580 Esas, 2020/5535 Karar sayılı kararıyla; "... dava konusu taşınmazın bölünebilir olup olmadığının açıkça belirlenmediği, bu konuda uzman bilirkişiden yasaya uygun olarak rapor alınmadığı, tercih hakkının gerekli zamanda ve usulüne uygun biçimde kullandırılmadığı, dava konusu taşınmazın imar kanunu gereğince sabit tenkis oranında bölünebilir olup olmadığı konusunda uzman bilirkişiden hükme ve denetime elverişli rapor alınarak aynen taksiminin mümkün olup olmadığının ilgili kurumdan da sorulmak suretiyle açıkça belirlenmesinin gerektiği, aynen taksiminin mümkün olmadığı anlaşılır ise bu durumda davalıya tercih hakkının sorulması, tercihin bedel yönünde kulllanılması halinde davacıların saklı payı dışında kalan miktar hesap ettirilerek bu miktarın yatırılması halinde tescil kararı verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olmasının doğru olmadığı..." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Adana 6. Asliye Hukuk Mahkemesi 14.04.2022 tarihli 2021/31 Esas, 2022/253 Karar sayılı kararıyla; "...murisin dava konusu taşınmazı intifa hakkı saklı tutulmak suretiyle bağışladığı, intifa hakkının saklı tutularak çıplak mülkiyetin bağışlanması durumunda bağışlama işleminin iptali mümkün olmadığından tapu iptali ve davacılar adına tescili talebinin reddine karar verildiği, tenkis talebine gelince dinlenen tüm tanıkların beyanları, murisin başkaca kayda değer mal varlğının bulunmaması ve olayın gelişimi göz önüne alındığında TMK'nın 565/2 hükmüne göre tenkisin mümkün olduğu, bağışlama işlemi geçerli olduğundan lehine bağışlama yapılan tarafa seçimlik hakkının sorulduğu, davalı tarafça bedel talebinde bulunulduğu, tenkis bilirkişisi tarafından hesaplanan bedelin yatırılması için davacı tarafa süre verildiği ve bedelin depo edildiği..." gerekçesiyle davanın kabulü ile Adana ili, Seyhan ilçesi, Kurtuluş Mahallesi, 681 ada 5 parsel sayılı taşınmazdaki davalı adına kayıtlı hissenin iptali ile davacılar adına Adana 13. Noterliğinin 18.11.2014 tarihli ve 25089 yevmiye No.lu mirasçılık belgesindeki miras payları oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline; davacı tarafça depo edilen 150.338,88 TL nin işleyecek yasal faizi ile birlikte karar kesinleştiğinde davalı tarafa ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili,
1. Müvekkilinin her türlü harç ve vergiden muaf olduğunu,
2. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda tasarrufun tümünün üzerinden hesaplama yapılırken karar tarihindeki rayice göre değerin belirlenmesinin gerektiğini,
3. Bilirkişi raporunun hatalı olduğunu,
4. Verilen kararın hukuka aykırı olduğunu,
5. Davacı tarafın iddialarını ispatlayamadığını,
6. Bağış işleminin sağlar arası bir tasarruf olduğunu ve tenkise tabi olamayacağını,
7. Müvekkilinin yapılan teberruda iyi niyetli olduğunu,
8. Müvekkilinin kamuya yararlı dernek statüsüne sahip olduğunu,
9. Bu nedenle müvekkiline yapılan kazandırmanın son sırada tenkise tabi tutulması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, muvazaaya dayalı tapu iptali ve tescil, aksi halde tenkis istemine ilişkindir.
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 564. maddesinin 2. fıkrasındaki "Tasarruf konusu malın vasiyet alacaklısında kalması durumunda, malın tenkis sebebiyle vasiyet borçlusuna verilmesi gereken, aksi hâlde tasarruf oranı içinde kalan kısmının karar günündeki değerinin para olarak ödetilmesine karar verilir." şeklindeki düzenlemesine göre dosyada yer alan bilirkişi raporlarında tenkis hesabının hükümde de belirtildiği üzere karar tarihi yerine tercih tarihi esas alınarak yapılmasının doğru olmadığı anlaşıldığından İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.