"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/204 E., 2024/356 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 25.03.2024 gün ve 2024/355 Esas, 2024/1742 Karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmişti. Maddi hata sonucu dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderildiği, İlk Derece Mahkemesince davanın esasının karar verilmeksizin kapatılmasına karar verildiği anlaşılmakla dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, müvekkili ...'nın 28.04.2004 tarihinden 30.03.2009 tarihine kadar ... Belediye Başkanı olarak görev yaptığını, müvekkilinin görevinin hassasiyeti nedeni ile paralarını ihbar edilen ...'un hesabına yatırdığını, gerçekte parasının müvekkili tarafından ödenmesine rağmen davaya konu 488 ada 3 numaralı parseldeki 1490/2400 payın müvekkilinin tanıdığı ... adına satın alınarak tescil edildiğini, inançlı işleme ilişkin ... ile ... arasında 01.11.2004 tarihli protokolün imzalandığını, sonradan müvekkilinin ...'a vekaletname verdiğini, yine inançlı işleme ilişkin müvekkili ile ... ve ... arasında 04.07.2007 tarihli protokol düzenlediğini, davalı ...'un ihbar edilen ...'un kardeşi olduğunu, inançlı işlem gereği bu payın ...'a vekaleten ... tarafından 18.04.2008 tarihinde davalı ...'a tapuda satış sureti ile devredildiğini, bu devrin bedelsiz olduğunu ve inançlı işlem olduğunu, müvekkilinin Belediye Başkanlığı görevi bittikten sonra tapudaki payın kendisine devrini talep ettiği; ancak davalı tarafından devrin yapılmadığını ve taşınmazın satılığa çıkarıldığını, davalının taşınmazda hiçbir hakkının bulunmadığını belirterek; davalı adına olan payın iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini, bu talepleri kabul görmez ise taşınmazdaki payın dava tarihinden itibaren değerinin davalıdan yasal faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu taşınmazın müvekkili tarafından satın alındığını, davacının iddialarının doğru olmadığını beyan ederek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 19.02.2021 tarihli ve 2018/255 Esas, 2021/83 Karar sayılı kararı ile inançlı işlemin ispatlandığı belirtilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin 19.02.2021 tarihli kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 08.02.2022 tarihli ve 2021/1284 Esas, 2022/185 Karar sayılı kararı ile; davacının iddiasına ilişkin davalının elinden sadır olmuş bir belgenin olmadığı, dosyada yazılı delil başlangıcı da bulunmadığı, dolayısıyla her ne kadar davacı tanıkları davacının iddiası yönünde beyanda bulunmuş ise de, yazılı delil başlangıcı bulunmadığından davacı tanıklarının dinlenmesi ve bu beyanlara itibar edilerek davacının iddialarının ispatlandığından bahisle davanın kabulüne karar verilmesinin usule ve hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle, davalı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 08.02.2022 tarihli kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 25.03.2024 tarihli ve 2024/355 Esas, 2024/1742 Karar sayılı kararıyla; Gebze 4. Asliye Hukuk Mahkemesince 2023/247 Esas sayılı dosyasında davalıların muvazaalı işlem yaptığının ispatlanması eldeki davayı etkileyeceğinden, adı geçen davanın 6100 sayılı Kanun'un 165. maddesi uyarınca bekletici mesele yapılarak neticesine göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararın oy çokluğu ile bozulmasına karar verilmiştir.
B.İlk Derece Mahkemesince Verilen Karar
İlk Derece Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; esasın karar verilmeksizin kapatılmasına karar verilmiştir.
C.Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, inançlı işleme dayalı tapu iptali ve tescil, ikinci kademede tazminat istemine ilişkindir.
Bilindiği üzere, HMK'nın 373/2. maddesi hükmü uyarınca, Bölge Adliye Mahkemesinin düzelterek veya yeniden esas hakkında verdiği karar Yargıtayca tamamen veya kısmen bozulduğu takdirde dosya, kararı veren Bölge Adliye Mahkemesi veya uygun görülen diğer bir Bölge Adliye Mahkemesine gönderilir.
Yukarıda açıklandığı üzere, İlk Derece Mahkemesinin 19.02.2021 tarihli kararına karşı davalı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş, istinaf dairesince davalı vekilinin istinaf başvurusu kabul edilerek İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılmış, yeniden hüküm kurularak, davanın reddine karar verilmiş, anılan kararın davacı vekilinin temyizi üzerine, Dairemizce bozma kararı verilmiştir.
Dairemizce bozulan karar, Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 08.02.2022 tarihli ve 2021/1284 Esas, 2022/185 Karar sayılı kararı olup bozma ilamının sonuç kısmında, dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken maddi hataya dayalı olarak İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği anlaşılmıştır.
İlk Derece Mahkemesince esasın karar verilmeksizin kapatılmasına karar verilmiştir. Dosyanın maddi hata sonucu İlk Derece Mahkemesine gönderilmiş olması, yasal olarak yetkisiz olan İlk Derece Mahkemesini yetkili hale getirmez. HMK'nın 373/2. ve 3. maddesi hükümleri uyarınca, bozmaya uyulup uyulmayacağı konusunda ve sonucuna göre işin esası hakkında karar verme yetkisi Bölge Adliye Mahkemesine ait olduğundan, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken maddi hata sonucu yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Dairemizin 25.03.2024 gün ve 2024/355 Esas, 2024/1742 Karar sayılı ilamının “VI. KARAR” başlıklı bölümünün tamamının çıkarılmasına yerine;
"VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz itirazlarının kabulüyle temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,
17.100,00 TL Yargıtay duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
25.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.” kısmının yazılarak maddi hatanın düzeltilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 371/1-a maddesi uyarınca Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 08.02.2022 tarihli ve 2021/1284 Esas, 2022/185 Karar sayılı kararı Dairemizin 25.03.2024 gün ve 2024/355 Esas, 2024/1742 Karar sayılı ilamı ile bozulduğundan HMK’nın 373/2. maddesi gereğince dosyanın kararı veren Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE,
11.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.