"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/1709 E., 2023/99 K.
Mahkeme kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacıların murisi ...'ın 11.01.2000 tarihinde vefat ettiğini, geriye bıraktığı mirasçıların mirası paylaşma konusunda anlaşamadıklarını, taşınmazların mesken işyeri, arsa, tarla gibi cins ve vasıfları olduğunu belirterek, taşınmazların ayni taksimi mümkünse taksim, bunun mümkün olmaması halinde satış yolu ile ortaklığın giderilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Şişik ve ... vekili cevap dilekçesinde özetle, taşınmazların bir kısmı ile ilgili tapu iptali tescil davası açmalarının söz konusu olduğunu, bu davanın beklenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemenin 23.10.2014 tarihli ve 2013/330 Esas, 2014/1410 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar vekili vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 25.10.2016 tarihli ve 2015/4900 Esas 2016/8693 Karar sayılı ilâmında; “...Somut olaya gelince; dava konusu taşınmazlardan 15 ada 160 sayılı parselde ... kızı ..., 15 ada 54 sayılı parselde ... kızı ..., 564 ada 33 sayılı parselde ... Kızı ..., 567 ada 15 sayılı parselde ... oğlu ... ve kızı ..., 567 ada 23 sayılı parselde ..., ... oğlu ...in yani tapu maliklerinin baba ismi ve soy ismi tapu kaydında bulunmamaktadır. Mahkemece bu tapu maliklerinin kim olduğu üzerinde durularak kimlik bilgilerindeki bu eksikliğin idari yoldan tamamlattırılması, mümkün olmadığı takdirde tapuda kayıt düzeltme davası açmak üzere davacıya yetki ve makul süre verilerek bu eksiklik giderildikten ve sonucuna göre taraf teşkili sağlandıktan sonra sonra işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekir.
Diğer yandan, ... oğlu ...'ın mirasçılık belgesi temin edilmeden ve taraf teşkilinin sağlanıp sağlanmadığı denetlenmeden; ayrıca 560 ada 59 sayılı parsel 4 nolu bağımsız bölümde intifa hakkı lehtarı ... davada taraf olarak yer almadan davanın esasının karara bağlanması doğru değildir.
Ayrıca, dava konusu bir kısım parsellerde yer alan tapu maliklerinin davanın tarafları ile ilgisi tam olarak tespit edilememiştir. Bu kişilerin aktif dava ehliyeti bulunup bulunmadığı değerlendirilmelidir. Eğer dava konusu bu taşınmazlarda davacının herhangi bir şekilde paylı ya da elbirliği şeklinde mülkiyeti sözkonusu değil ise bu taşınmazlar hakkında açılan davanın aktif dava ehliyeti bulunmaması nedeniyle reddi gerekir. Davada bütün paydaşların yer alması zorunludur.Bunun yanı sıra, hüküm fıkrasında 516 ada 81 parsel sayılı taşınmaz mükerrer olarak yazılmış olduğu gibi kısa kararda davanın kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerindeki ortaklığın pazarlık suretiyle giderilmesine karar verildiği halde gerekçeli kararda İİK hükümlerine göre açık artırmayla sartış suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmiştir. Ayrıca gerekçede 516 ada 3 parsel sayılı taşınmaz ifraz görerek 88 ve 89 parsel şeklinde ayrılmış ise de davanın tarafları ile bu taşınmazın bir ilgisi bulunmamaktadır. 'Bu parseller yönünden hüküm kurulması unutulduğundan ek karar verilmiştir' şeklinde gerekçe yazıldığı görülmüştür. Bu durumda hükmün gerekçesi ile hüküm sonucunun ve kısa kararın çelişkili olduğu görülmüş, belirtilen bu sebeplerle hükmün bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece, yukarıda karar başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararında "...taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesi gerektiği..." gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Mahkeme kararını davalı ... vekili temyiz etmiştir. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; taşınmaz bedelinin çok düşük belirlendiğini, kararın hakkaniyetli olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
1. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları paylı ve elbirliği mülkiyeti hükümlerine tâbi mallarda paydaşlar veya ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren, birlikte mülkiyetten ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
2. Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
3. Dava konusu 15 ada 199 parsel, 516 ada 79 parsel, 15 ada 106 parsel sayılı taşınmazlarda davacının paydaş olmadığı, dava açma sıfatı bulunmadığı gözetilmeden bu parseller hakkında ortaklığın giderilmesi kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
4. Dava konusu 15 ada 38 parsel, 15 ada 191 sayılı parselden ifraz olan 15 ada 448 parsel ve 15 ada 449 parsel, 15 ada 168 parsel, 15 ada 159 parsel, 888 ada 42 parselden ifraz olan 4408 ada 2 parsel, 4409 ada 2 parsel, 4411 ada 1 parsel, 205 ada 51 parsel 54 numaralı bağımsız bölüm sayılı taşınmazlarda taraf teşkili sağlanmadan, bu taşınmazların maliklerine husumet yöneltilmeden hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
5. Ortaklığın giderilmesi kararı verilen 15 ada 191 parsel, 888 ada 42 parsel sayılı taşınmazlar ifraz gördüğü hâlde taşınmazların tamamı hakkında karar verilmesi doğru görülmemiştir.
6. Dava konusu edilen ve sonradan ifraz edilerek 516 ada 88 parsel ve 89 parsel sayılı taşınmazlar hakkında olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulmaması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
10.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.