"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/389 E., 2024/773 K.
Mahkeme kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili, davalılar murisi ... ve ... (.....)’in Çatalca 1. Noterliğinin 13.06.1977 tarihli ve 4126 yevmiye numaralı satış vaadi sözleşmesiyle ........Köyü sınırları içinde bulunan taşınmazları davacı ... ile diğer davacılar murisi olan Vahit Kaya’ya satmayı vaad ve taahhüt ettiklerini, satış bedelini aldıklarını, ancak tapuda tescilin sağlanamadığını ileri sürerek, 279, 554, 528, 517, 1447, 1452, 1169, 1529, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 2159 ve 2160 parsel sayılı taşınmazlarda davalılar murisi ... ve ... (....) adına kayıtlı bulunan payların iptali ile davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar süresi içinde davaya cevap vermemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 24.05.2013 tarihli kararı ile, davalıların dava konusu taşınmazların maliki olmadıkları gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Kararın süresi içinde davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince, Mahkemece taşınmazların tapu kayıtlarının tüm tedavüllerini gösterir şekilde tapu müdürlüğünden getirtilmesi, davacıların da beyanları alınmak suretiyle davalıların tapu kayıtları ile irtibatının sağlanması, gerekirse mirasçılık belgelerinin istenilmesi, tapu kayıtlarıyla davalılar arasında irtibat tespit edilirse davacılar vekiline tapu kaydında idari yoldan düzeltme yapılması, mümkün olmadığı takdirde tapuda isim tashihi davası açmak üzere yetki ve süre verilmesi, ondan sonra işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırmayla yazılı şekilde hüküm kurulmasının doğru olmadığı belirtilerek, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemenin 08.09.2023 tarihli kararı ile verilen kesin süre içerisinde davacı tarafça eksik harcın ikmal edilmediği, HMK'nın 150. maddesi uyarınca dosyanın ilk kez işlemden kaldırılmasına, eksik harcın ikmal edilmesi halinde yenilenmesine, 3 ay içinde başvurulmadığı takdirde karar verilmek üzere dosyanın ele alınmasına karar verildiği, her ne kadar sonraki süreçte harç ikmali sağlanmış ise de kesin süre herkesi bağlayacağından yasal süre içerisinde eksik harcın tamamlanmadığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
Kararın süresi içinde davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce, harçların süresi içinde yatırılmasına rağmen yenileme talebinin mahkemece kabul edilmemesi ile yazılı şekilde karar verilmesinin hatalı olduğu belirtilerek, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemenin tarihi ve sayısı yukarıda yazılı olan kararı ile, satış vaadi sözleşmesinde geçen 279, 554, 528, 517, 1447, 1452 ve 1169 (eski parsel numaraları) parsel sayılı taşınmazlarda davalıların payı bulunmadığı, sözleşmede yazılı olmayan ancak dava konusu edilen 1529, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 2159 ve 2160 (eski parsel numaraları) parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise satış vaadi sözleşmesinde "izzettin köyü ... çayırı ve ortapınar çayırı ile katırca ömer bey çayırı mevkiinde vaki ve kain gayrimenkuller" şeklinde ifade bulunmasına rağmen dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarına göre ..............,mevkilerinde yer aldıkları, mevkilerin örtüştüğü kabul edilse dahi dava konusu taşınmazların tapu kaydında paylı malik olarak ölü ...'in (mirasçılar arasında elbirliği mülkiyeti) göründüğü, hal böyle iken ifa imkansızlığının söz konusu olacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde, tarafların murislerinin ömürleri boyunca dava konusu yerlerin bulunduğu .........Köyünde yaşadığını, söz konusu yerleri de köyde bilinen adlarıyla yazdıklarını, mahkemenin tapuya kaydedilen ifadeler üzerinden hüküm kurmak yerine İzzettin Köyü yerlilerine göre "... çayırı ve orta ... çayırı ile katırca ömerbey çayırı" mevkilerinin nerelere tekabül ettiğini araştırması gerektiğini, 21.05.2021 tarihli dilekçe ile tapu müdürlüğüne ve......., Muhtarlığına yazı yazılması ve bu hususla ilgili yerinde inceleme yapılmasını talep ettiklerini, Mahkemece gereği gibi araştırma yapılmadığını ileri sürerek hükmün bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, satış vaadi sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil davasına ilişkindir.
Mahkemece yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve incelemenin hüküm kurmaya yeterli olduğu söylenemez. Davacı tarafın dayanağı olan 13.06.1977 tarihli 4126 yevmiye numaralı taşınmaz satış vaadi sözleşmesi incelendiğinde, sözleşmenin konusu olarak bir kısım parsel numaraları yazılmış olmakla birlikte, mevki adı yazılmak suretiyle bu mevkilerde bulunan taşınmazların da sözleşmeye konu edildiği anlaşılmaktadır. Mahkemece öncelikle, davacı tarafın tapu iptali ve tescilini istediği taşınmazların mevki olarak davaya dayanak taşınmaz satış vaadi sözleşmesinin kapsamına girip girmediği hususunun belirlenmesi amacı ile davacı tarafça dava dilekçesinde bildirilen parsellere ilişkin tapu kayıtlarının ilk oluşumundan itibaren tüm tedavülleri ile birlikte getirtilmesi, bundan sonra tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde taşınmazlar başında bilirkişi huzurunda keşif yapılması, tanıkların dinlenmesi, sözleşmede yazılı mevkilerde vaat borçlularına ait taşınmaz bulunup bulunmadığının tespit edilmesi ve oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve inceleme ile yetinilerek karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
07.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.