"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/357 E., 2024/2120 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çankırı 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/424 E., 2022/1076 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tereke temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, davalı oğullarına ... Mah. ... Sk. ... Apartmanı 2 ve 3 No.lu daireleri kendisine ölünceye kadar bakmaları koşulu ile tapuda devrettiğini, davalıların kendisine bakmayıp bakım şartını yerine getirmediklerini belirterek, davalılar adına olan tapu kayıtlarının iptal edilerek kendi adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar, davacı babalarının diğer kardeşlerinin etkisinde kalarak dava açtığını, kendilerinin davacıya çok iyi şekilde ve severek baktıklarını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, davacı ...'ın dava devam ederken ölmesi nedeniyle terekesine temsilci atanması suretiyle yargılamaya devam edilerek, davalı bakım borçlularının bakım yükümlülüklerini yerine getirmediklerinin dosya kapsamında ispat edilemediği belirtilerek, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tereke temsilcisi ve davacı mirasçısı ... tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, bunun yanında terekeye temsilci tayin edilmekle mirasçıların davayı takip etme yetkisinin sona erdiği gerekçesiyle tereke temsilcisinin başvurusunun esastan reddine, mirasçının dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı tereke temsilcisi temyiz dilekçesinde, davacının dava açtıktan sonra ölmesinin davalıların bakım yükümlülüğünü ihmal ettiklerini gösterdiğini, davacının dava açmasının fesih anlamına geldiğini, sözleşmenin feshi ile birlikte tarafların edimleri iade etmeleri gerektiğini, buna göre tapuların geri alınması hususunun değerlendirilmesi gerektiğini, mahkemenin sözleşmeyi muris muvazaası çerçevesinde değerlendirdiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, ölünceye kadar bakma sözleşmesine aykırılık nedeniyle açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir. Ölünceye kadar bakma sözleşmesinin bakım borçluları aynı zamanda murisin mirasçılarıdır.
Dava sırasında davacının ölümü halinde, HMK 55. maddeye göre, mirasçılar mirası kabul veya reddetmemişse, bu hususta kanunla belirlenen süreler geçinceye kadar dava ertelenir.
TMK 640. maddesine göre, birden çok mirasçı bulunması hâlinde, mirasın geçmesiyle birlikte paylaşmaya kadar, mirasçılar arasında terekedeki bütün hak ve borçları kapsayan bir ortaklık meydana gelir. Mirasçılar terekeye elbirliğiyle sahip olurlar ve sözleşme veya kanundan doğan temsil ya da yönetim yetkisi saklı kalmak üzere, terekeye ait bütün haklar üzerinde birlikte tasarruf ederler. Mirasçılardan birinin istemi üzerine sulh mahkemesi, miras ortaklığına paylaşmaya kadar bir temsilci atayabilir. Mirasçılardan her biri, terekedeki hakların korunmasını isteyebilir. Sağlanan korumadan mirasçıların hepsi yararlanır.
Elbirliği mülkiyete tabi taşınmazla ilgili davalarda, mirasçılar davalarını birbirlerine karşı serbestçe yöneltebilirler. Mirasçılar arasında görülen uyuşmazlıklarda terekeye temsilci atanmasına gerek olmayıp, mirasçıların kendi paylarına yönelik dava takip yetkileri bulunduğundan, mahkemece terekeye temsilci atanması hususunda ara karar kurulması ve davaya tereke temsilcisi ile devam edilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
24.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.