"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/1670 E., 2022/1887 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı bir kısım davalılar tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 129 ada 17 (eski 1817 ve 1818), 125 ada 65( eski 421, 422, 639, 640, 930, 931, 932, 934, 1141, 1143, 1326, 1459, 1491, 1492, 1493 ve 1625), 107 ada 26 ( eski 2209, 2210, 2230, 2231, 2235 ve 2677) parsel sayılı taşınmazlar üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar, davayı kabul ettiklerini, herkesin payının belirlenmesini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonucunda, “davanın kabulü ile dava konusu taşınmazlar üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine” karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince; “elbirliği halinde malik olan Refiye Gizdeş'in hükme esas alınan İpsala Sulh Hukuk Mahkemesinin 1989/144 Esas, 1989/185 Karar sayılı mirasçılık belgesi, İpsala Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/185 Esas, 2014/288 Karar sayılı kararı ile iptal edilmiş olup, adı geçen murisin Uzunköprü Sulh Hukuk Mahkemesinin 2013/205 Esas, 2013/210 Karar sayılı mirasçılık belgesi dosya arasına alınmış olmasına rağmen mahkemece iptal edilen mirasçılık belgesi esas alınarak karar verilmesinin doğru görülmediği” gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda; yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; “dava konusu 930, 931, 932, 934, 1143, 1493, 1818, 2230, 2209, 1141, 1491, 2235, 2210, 1326, 1459, 2677, 422, 421, 639, 640, 1492, 1625, 1817 ve 2231 parsel sayılı taşınmazlar hakkında her ne kadar dava açılmış ise de, yargılama aşamasında dava konusu edilen 1817 ve 1818 parsellerin 129 ada 17 parsel altında, 421, 422, 639, 640, 930, 931, 932, 934, 1141, 1143, 1326, 1459, 1491, 1492, 1493 ve 1625 parsel sayılı taşınmazların 125 ada, 65 parsel altında, 2209, 2210, 2230, 2231, 2235 ve 2677 parsel sayılı taşınmazların 107 ada 26 parsel numarası altında toplulaştırılma sonucu tescil edildikleri, taşınmazlarda davacılar ve davalıların iştirak halinde malik oldukları, taraflara meşruhatlı davetiyenin tebliğ edildiği, davalıların iştirak halindeki mülkiyetin devamını haklı kılacak bir neden ileri sürmedikleri” gerekçesiyle, dava konusu 129 ada, 17, 125 ada 65 ve 107 ada, 26 No.lu parsellerdeki iştirak halindeki mülkiyetin Yargıtay bozma kararı sonrası Mahkemece muris ...’e ait Uzunköprü Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/205 E.-2013/210 K. sayılı mirasçılık belgesi ve dosyaya dahil edilen yeni mirasçılık belgeleri dikkate alınmak suretiyle elbirliği halindeki mülkiyetin paylı mülkiyete çevrilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... , ... ve ... temyiz dilekçesinde özetle; kararın hatalı olduğunu, hatalı mirasçılık belgesinin hükme esas alındığını, tebligatların hatalı yapıldığını, infazda tereddüt oluşturacak şekilde mirasçılık belgesindeki payları açıkça belirtilmeden hüküm tesis edilmiş olduğunu belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi istemine ilişkindir.
2. Değerlendirme
TMK’nin "Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi" başlığını taşıyan “644. maddesi: “Bir mirasçı, terekeye dahil malların tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi isteminde bulunduğu takdirde sulh hâkimi, diğer mirasçılara çağrıda bulunarak belirleyeceği süre içinde varsa itirazlarını bildirmeye davet eder. Elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya mirasçılardan biri belirlenen süre içinde paylaşma davası açmadığı takdirde, istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verilir. Terekeye dahil diğer hakların ve alacakların paylar oranında bölünmesi hususunda da yukarıdaki hükümler uygulanır.” düzenlemesini; 703. maddesi ise: “Elbirliği mülkiyeti, malın devri, topluluğun dağılması veya paylı mülkiyete geçilmesiyle sona erer. Paylaştırma, aksine bir hüküm bulunmadıkça, paylı mülkiyet hükümlerine göre yapılır.” düzenlemesini ihtiva etmektedir.
Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm tesis etmeye elverişli olduğunu söyleyebilme olanağı bulunmamaktadır. Mahkemece dayanak nüfus kayıtları ve veraset ilamları dosya arasına alınmak suretiyle, alanında uzman bilirkişi heyeti marifetiyle, taşınmazda iştirak halinde malik olan tüm paydaşlar ve mirasçıları ile irtibatlandırılacak şekilde, denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak hüküm tesis edilmesi gerekirken eksik araştırma ve incelemeyle yetinilerek karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bu sebeple hüküm bozulmuştur.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bir kısım davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Karara karşı karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
08.01.2025 tarihinde oybirliği ile karar verildi.