"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/681 E., 2016/119 K.
Taraflar arasında görülen ve temyiz incelemesinden geçen suya el atmanın önlenmesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacıların murisi ... ile davalı muhtarlık arasında Muğla 1. Noterliğinde 10.02.1977 tarihinde imzalanan "mukavelename" başlıklı sözleşme ile muris ...'ın ... mevkiinden çıkan kaynak suyundan 1945 senesinde kendi imkanları ile toprak kanal açarak getirdiği sudan en kıt dönem olan Eylül ayı da dahil en az 20 lt/sn suyun kendi arazisine verilmesi karşısında başkalarının da faydalanabilmesi imkanı sağladığını, böylece kadim su kullanma hakları köy muhtarlığınca tanındığı, yine Salihpaşalar Köyü Muhtarlığına içme suyu tahsisi söz konusu olduğunda da Muğla İl Özel İdaresinin içme suyu memba tahsis ve tevzii komisyonun 2009/22 No.lu kararı uyarınca ... mirasçılarının kadim sulama hakkı saklı kalmak kaydı ile suyun 2,00 lt/sn'si yaz aylarında 5,00 lt/sn'si kış aylarında Salihpaşalar Köyünün içme suyu sıkıntısını gidermek amacı ile kullanım hakkı tanındığını, Kozağaç ve Salihpaşalar Köyü Muhtarlıkları arasında yapılan protokol ile de bu suyun Salihpaşalar'a tahsisi karşılığında toprak kanalla gelen suyun 90'lık ve 75'lik borularla davacıların kullanmakta olduğu araziye getirilmesi hususunda anlaşıldığı, Kozağaç Köyü Muhtarlığının almış olduğu yeni bir kararla davacılara ait Ören mevkiindeki yaklaşık 150 dönümlük arazideki kadim sulama hakkı göz önüne alınmadan ... mevkiindeki 175 dönümlük arazilerin sıra ile sulama uygulamasına geçildiğini, davalının kendi kabulünde olan kadim kullanma hakkına uygun davranması gerektiğini, kaldı ki davacıların öncelikli olarak kendi tarlaları sulandıktan sonra diğer tarla sahiplerinin de bu sudan faydalanmasına bir diyecekleri olmadığını, ancak sıra ile su kullanma şeklinde bir dayatmayı kabul etmelerinin mümkün olmadığını belirterek davacılar murisi ... adına tanınmış ve halen kullanmakta oldukları kadim sulama hakkına vaki el atmanın önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıların dayandığı mukavelenamenin geçersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 29.05.2014 tarihli kararı ile davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı vekilince temyiz isteminde bulunulmuştur.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 15.06.2015 tarihli kararı ile davalı ... Köyünün 6360 sayılı Kanun hükümleri gereğince tüzel kişiliği kaldırılarak mahalle olarak Menteşe ilçesinin belediyesine katılması nedeniyle görülmekte olan davada taraf sıfatı kalmadığından ve katıldığı ilçe belediyesi taraf olacağından 6360 sayılı Kanun'un Geçici 1. maddesinin 13. fıkrası gereğince işlem yapılmasının gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda 24.02.2016 tarihli karar ile; davanın kısmen kabulü ile Kozağaç Mahallesinde bulunan genel su mahiyetindeki ... su kaynağından çıkan ve debisinin 10,5 lt/sn olduğu anlaşılan davaya konu sudaki davacıların kadim hakları göz önüne alınarak bu sudan 11.02.2014 tarihli raporda belirtildiği gibi davacılara ait ... mevkiinde bulunan taşınmazların 5 gün süre ile Yukarıören mevkiinde bulunan köye ait diğer taşınmazların ise 2 gün süre ile faydalanmalarına dair su rejimi kurulmasına, davacının fazlaya dair talebinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde;
a. Mahkemece verilen eksik incelemeye dayalı kararda davanın reddine karar verilmesi gerekirken, davanın kabulüne karar verilmesinin doğru olmadığını,
b. İçme suyunun sulama suyuna nazaran öncelikli ihtiyaç olduğunu, bölgedeki içme suyu ihtiyacı için dava konusu su kaynağına davalının ihtiyacı olduğunu,
c. Ulusal su kıtlığı nedeniyle davalının dava konusu su kaynağından feragat etmesinin mümkün olmadığını,
d. Davacıların kadim su haklarını ispat edemediğini, Mahkemece kadimlik hususunda eksik araştırmaya dayalı hüküm kurulduğunu, tanık dinlenmediğini, davacıların kadim su hakkına dair somut delillerinin bulunmadığını ileri sürmektedir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; suya el atmanın önlenmesi istemine ilişkindir.
Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3. maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 428. maddesi ile 439. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı ... vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
09.01.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.