"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/65 E., 2024/221 K.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılardan ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin dava konusu 1622 ada 10 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, bu taşınmazın tapu kaydında bulunan 27.09.2011 tarihli ve 9535 yevmiye numaralı “parsel üzerindeki kargir ev ...’e aittir” şeklindeki şerhin yolsuz olduğunu, müvekkilinin 05.01.2015 tarihinde taşınmazın maliki olduğunu, ...’in ise 25.05.2018 tarihinde vefat ettiğini, üstün arza tâbi olduğunu, bağlayıcı olmayan hukuki işleme dayanan veya hukuki sebepten yoksun olan şerhin yolsuz olduğunu ve şerhin yasal bir dayanağının bulunmadığını ileri sürerek tapu kaydındaki şerhin terkini ile taşınmaz üzerindeki kargir evin müvekkili adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılardan ... cevap dilekçesinde; satışın hukuksuz olduğunu, bunun tespitinden sonra kendisine ön alım davası açılması için süre verilmesinin gerektiğini ve davanın açılması için gerekli olan hak düşürücü sürenin geçtiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Davalılardan ... cevap dilekçesinde; davanın haksız ve kötüniyetli olduğunu, taşınmazın önceden muris babasına ait olduğunu, taşınmazın kendilerine intikali gerekirken mülkiyetin satışı yapan ...’a nasıl geçtiğini bilmediğini, şerhin önceden mevcut olduğunu, davacının satın aldığı esnada da mevcut olduğunu ve şerhin bu şekilde mevcut olduğunun zaten bilindiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
3. Davalılardan ... cevap dilekçesinde; davanın reddini savunmuştur.
III. BOZMA ÖNCESİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.11.2020 tarihli ve 2019/108 Esas, 2020/127 Karar sayılı kararında; "...dava konusu 1622 ada 10 parsel sayılı taşınmazın 05.01.2015 tarihinde ... tarafından davacı ... ... satıldığı, resmi satış senedinde tapu bölümü üzerindeki beyan olan "parsel üzerindeki kargir ev ...'e aittir" ibaresinin yazılı olduğu, satış senedinin davacı tarafından imzalandığı, ...'in 25.07.2007 tarihinde vefat ettiği, tapudaki şerhin 27.09.2011 tarihinde konulduğu, davacı tarafın satış esnasında şerhten haberdar olduğu ve satış esnasında söz konusu şerhe itirazının olduğuna dair herhangi bir belgeye rastlanılamadığı, satış tarihinde davacının haberdar olması ve üzerinden geçen zaman göz önünde bulundurulduğunda davacının yolsuz tescil iddiasının iyi niyet kurallarıyla bağdaşmadığı..." gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuş olup Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 08.06.2022 tarihli ve 2021/1771 Esas, 2022/955 Karar sayılı kararındaki aynı gerekçeyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 30.11.2023 tarihli ve 2022/5955 Esas, 2023/5887 Karar sayılı kararında; "...davacı tarafın tapu kaydında yer alan muhdesat bilgisinin terkinine yönelik talebinde hukuki yararının bulunduğu, muhdesat bilgisine konu yapının muris ... tarafından yapıldığının ortada olduğu, bu nedenle beyanın terkini isteminin kabulüne karar verilecekse yapı bedelinin kayıt lehtarlarına ödenmesinin gerektiği, bu doğrultuda bilirkişinin belirlediği yapı değerinin verilecek süre içinde davacı tarafa depo ettirilmesi ve meblağın depo edilmesi halinde beyanın terkinine karar verilmesinin gerektiği..." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
3. Giresun 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.10.2024 tarihli ve 2024/65 Esas, 2024/221 Karar sayılı kararıyla; "...davacı tarafın tapudaki muhdesat bilgisinin terkinine yönelik talebinde hukuki yararının bulunduğu, taşınmaz üzerinde bulunan muhdesat bilgisine konu yapının muris ... tarafından yapıldığı, bu nedenle yapı bedelinin kayıt lehtarlarına ödenmesi gerektiğinden bilirkişi raporu ile belirlenen yapı değerinin davacı tarafça mahkeme veznesine depo edildiği ..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile "... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, Kavak Mevkii 1622 Ada 10 parselde bulunan taşınmaza ait tapu kütüğünde yer alan 'Parsel üzerindeki kargir ev ...’e aittir.' tescilinin terkinine; depo edilen 114.792,19 TL yapı bedelinin kayıt lehdarına ödenmesine; fazlaya ilişkin talebin reddine" karar verilmiştir,.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalılardan ...,
1. Davacı tarafın satış esnasında şerhten haberinin olduğunu,
2. Davacının iyiniyetli olmadığını,
3. Kendisinin taşınmazı konut olarak kullandığını,
4. Davacının taşınmazı satın alırken üzerindeki yapıyı da satın almadığını,
5. Kendisi ile diğer davalıların menfaatlerinin açıkça zedelendiğini,
6. Yeniden yapılacak keşif ile beraber karar tarihine en yakın surette belirlenecek olan bedelin depo edilmesinin gerektiğini,
7. Dava tarihine göre belirlenen miktar üzerinden davanın kabulüne karar verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu,
8. Tescilin yolsuz olmadığının anlaşıldığını,
9. Bu nedenle kanuni sürelerin geçmesinden sonra eldeki davanın açıldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, muhdesat şerhinin terkini istemine ilişkindir.
Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılardan ...'in yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.