"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/104 E., 2024/241 K.
Mahkeme kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; 27.04.2015 tarihinde ölen müvekkillerinin murisi ...'nın terekesinin borca batık olduğunu ileri sürerek, mirasın hükmen reddine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili yargılama aşamasındaki beyanlarında, mirasın hükmen reddi koşullarının somut olayda oluşmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 05.05.2016 tarihli ve 2016/146 Esas, 2016/413 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
1.Mahkemenin yukarıda (III) numaralı bentte belirtilen kararının süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesinin 16.11.2020 tarihli ve 2016/17948 Esas, 2020/7295 Karar sayılı karar ile; "...Mahkemece muris ...'nın terekesinin aktif ve pasifinin belirlenmesine yönelik yapılan araştırmanın yetersiz olduğu, tüm banka şubelerine müzekkere yazılarak ölüm tarihi itibariyle muris adına mevduat bulunup bulunmadığının belirlenmesi, devamında muris adına kayıtlı taşınmaz ve araçlara kıymet takdiri yapılarak terekenin aktifine eklemek suretiyle borca batık olup olmadığının tespit edilerek karar verilmesi gerektiği..." gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
2. Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, yukarıda karar başlığında yer verilen 15.05.2024 tarihli ve 2021/104 Esas, 2024/241 Karar sayılı karar ile; "...murisin terekesinin aktif ve pasifinin hesaplanabilmesi için terekede aktif olarak gözüken traktör ve motorlu bisiklet üzerinde bilirkişi incelemesi yapılması amacıyla davacı tarafa yerini bildirmesi için tefhimden itibaren 1 aylık kesin süre verildiği, verilen süre içerisinde davacılarca araçların yerinin bildirilemediği ve karar duruşmasında güncel piyasa araştırması ile hesaplama yapılmasının talep edildiği, yerleşik yüksek mahkeme kararları doğrultusunda piyasa araştırması ile araçların değerinin tespit edilemeyeceği, keza araçların görülmeden çalışır çalışmaz veya hurda halde olup olmadığının tespitinin yapılamayacağı..." gerekçesiyle "...davanın reddine.." karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Mahkemenin yukarıda (IV.2.) numaralı bentte belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Temyiz dilekçelerinde özetle;
a.Murisin terekesinin borca batık olduğunun dosyadaki belgelerle sabit olduğunu,
b.Mahkemece terekenin aktifine dâhil edilecek iki aracın plakası ile marka ve modelinin belli olduğunu, bu bilgiler ışığında bilirkişi tarafından değer kıyaslamasının yapılabileceğini,
c.Murisin başka mirasçılarının da bulunduğunu, müvekkilince araçlarının davacı müvekkillerinde bulunmadığının Mahkemeye bildirildiğini ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir.
1.Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu'nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür.
2.Somut olayda; muris adına kayıtlı araçların davacılar tarafından mahkeme incelemesine esas olacak şekile hazır bulundurulmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Muris adına kayıtlı araçların davacılar tarafından yerinin bilinmediğinin beyan edilmesi karşısında trafik sicil kayıtları üzerinden araçların özelliklerine göre bilirkişi aracılığıyla değeri belirlendikten sonra terekenin aktifine eklenmek suretiyle terekenin borca batık olup olmadığının değerlendirilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yukarıda (V.B. 1-2.) bentlerde açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz olunan hükmün BOZULMASINA,
Peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
10.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.