"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/307 E., 2022/864 K.
DAVA TÜRÜ : Galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti
DAVA TARİHİ : 21.08.2015
KARAR : Bozma sonrası davanın reddine
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasına dair verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiş, İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava dilekçesinde; davacı ...'in vakıf evladı olan babası ve dedesinden dolayı Şanlıurfa'da kurulu .... Doğancızade El-Hac Maksud Bey bin ...Vakfı'nın galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istenmiştir.
Davalı vekili, davacının dava konusu vakıfla soybağını ispatlaması gerektiğini belirterek bilirkişi incelemesi talebinde bulunmuş, davanın kabulü halinde davanın mahiyeti gereği yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu tutulmamaları gerektiğini belirtmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, davaya konu Doğancızade El-Hac Maksut bey Bin ... Vakfı'nda ön batın şartının bulunmadığı gibi davacının galle alan diğer vakıf evlatları ile aynı batında bulunduğu, hatta vakıf yöneticisinin davacının kardeşi olduğu, dosyaya sunulan nüfus kayıtları ile uyumlu olduğu gerekçesi ile davasının kabulü ile, davacının Doğancızade El-Hac Maksut bey Bin ... Vakfının galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespitine karar verilmiş; hüküm, davalı ... Vakıf vekili ile davalı ... Genel Müdürlüğü vekilinin istinaf istemi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; her iki davalı vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin istinaf başvurularının esastan reddine dair kararının davalı ... Vakıf vekili ile davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; Dairemizin 22.03.2021 tarihli ve 2019/2858 Esas, 2021/25446 Karar sayılı ilamı ile; "... galle fazlasının ikinci batından sonra ön batında vakıf evladı varken sonraki batında bulunanların hak sahibi olamayacakları kuralı ile, vakıf gelirinin erkeğe 2 pay, kıza 1 pay verilmek suretiyle erkek evlatlarının evlatlarına bırakıldığı görülmektedir.
Mahkemece yapılması gereken; davacının gidelebildiği kadar üstsoyu ve bunların bütün mirasçılarına ait nüfus kayıtları getirtildikten sonra, daha önce verilmiş ve kesinleşmiş galle fazlasına müstehak evlat kararlarında adı geçen vakıf evlatlarının açık kimlik ve nüfus kayıtlarına göre bir soyağacı çıkartılarak irtibat sağlanması, buna dair taraf delillerinin toplanması ile uzman bilirkişiden denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak sonuca göre karar vermek olmalıdır.
Kabule göre de; 5737 Vakıflar Kanunu'nun 76 ncı maddesi (2762 sayılı Vakıflar Kanunu 40 nci maddesi) gereğince, vakıf evladı olduğunun tespitine ilişkin davalarda Vakıflar Genel Müdürlüğü gibi mülhak vakıf yönetimi de kanuni hasım olduğundan, davanın kabulü halinde yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile sorumlu tutulmamalıdır." gerekçeleri ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucu; 08.03.2022 tarihli bilirkişi raporu ile vakfın çok eski bir vakıf olması sebebiyle vakıf evlatları için birçok kolun oluşmuş olduğunu, halen galle fazlası alan evlatlar ile mütevelli kolunun batın silsilelerinin çıkartıldığını, buna göre mevcut evlatların ayrışma noktasının 4. batındaki ...'den başlamakta ve vakfın halen mütevelliliğini yapan ..., ... oğlu ... kolundan gelmekte ve 11. batında iken Vakıflar Genel Müdürlüğünün Galle Fazlası Alan Evlat Listesinde isimleri geçen diğer evlatlar ... Sıdıka Baygeldi, ... ve ...'nun aynı 4. batındaki ... oğlu Eyüp kolundan gelmekte olduğu ve 9 batında bulundukları, bu duruma göre halen 9. batında bulunan vakıf evlatlarının galle fazlası almakta olduğu, davacının ise 11. batında yer aldığı ve vakıf senedindeki batın tertibi hususundaki açık hüküm nedeniyle galle fazlasına müstehak vakıf evladı olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı vekili davanın reddine dair İlk Derece Mahkemesi kararına karşı verdiği temyiz dilekçesinde; kesinleşmiş mahkeme kararlarının dikkate alınması gerektiğini, davacının babası İbrahim ... ile davacının abisi Murat'ın vakıf evladı oldukları ve vakfın gelirlerinden faydalandıklarını, davacının vakfın gelirinden faydalanamamasının eşitlik ilkesine aykırı olduğunu, bilirkişi raporunun yeterli araştırma ve inceleme sonucu hazırlanmadığı ve çelişkiler olduğunu, batın şartı olmadığını, davacının erkek evlad soyundan geldiği ve vakıf evladı olduğunu, davacı ile davalı vakfın mütevellisi Murat'ın öz kardeş olduklarını, yani davacı ile aynı soydan geldikleri ve aynı batında bulunduklarını, açıklanan ve resen dikkate alınacak sebeplerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanmaya yönelik galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyulan bozma ilamı doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılarak, mevcut deliller takdir edilerek karar verildiğine, uygulanması gereken hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığına, bozmaya uyulmakla taraflar lehine ve aleyhine kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkan olmadığı gibi 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri de var olmadığı, ayrıca davacı ile aynı batında yer alan büyük kardeşi Murat hakkında verilen ve kesinleşen vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı kararının, dosya tarafların farklı olması nedeni ile incelemeye konu dosya yönünden kesin hüküm oluşturmayacağı ve vakfiyedeki galle fazlası için öngörülen batın şartını ortadan kaldırmayacağı da dikkate alınarak İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
SONUÇ: Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkeme kararının ONANMASINA,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.