"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE MAHKEMESİ : Alanya 1. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı ... ... 13. Bölge Müdürlüğüne bağlı olarak davalı şirket tarafından yapılmakta olan Alanya-Gazipaşa yol yapımı inşaatında 10.12.2013 - 30.06.2017 tarihleri arasında silindir operatörlüğü yaptığını, iş akdinin haksız ve sebepsiz bir biçimde sonlandırıldığını, hizmet süresi boyunca fazla çalışma yaptırılmasına karşın ücretlerinin ödenmediğini iddia ederek, kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacağının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... İnşaat Güvenlik Sistemleri A.Ş. vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iş akdinin feshine ilişkin iddialarının yerinde olmadığını, fazla çalışma ücreti alacağı bulunmadığını, iddia ettiği çalışma saatlerinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, işyerinde resmi ve dini bayramlarda çalışma olmadığını, işçilere hafta tatili kullandırıldığını, davacının maaşlarının ödenmediğine ilişkin iddialarının yerinde olmadığını, talep edilen aylara ilişkin ücretlerin, asgari geçim indirimleri dâhil olmak üzere ödendiğini, yıllık izinlerin kullandırıldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
Davalı ... tarafından davaya cevap verilmemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Bölge Adliye Mahkemesince, davalı ... vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ... vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-İhale makamının işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 36. maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “en fazla üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin en fazla üç aylık ücretten sorumluluğu, Yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde, kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır.(Yargıtay 9.H.D. 19.1.2010 gün 2009/12074 E, 2010/378 K.).
Somut olayda; davacı işçi 10.12.2013 tarihinde davalı şirket tarafından yapılmakta olan Alanya-Gazipaşa yol yapım inşaatı işinde silindir operatörü olarak işe başladığını, 30.06.2017 tarihine kadar aralıksız olarak çalıştığını ileri sürerek davaya konu işçilik alacaklarını talep etmiştir. Dosya içeriğinden, davalı ...'nün Alanya Gazipaşa 5. Bl. Hd. Yolu (Takriben km:26+000+64+400 kesimine ait) toprak işleri, sanat yapıları ve BSK üstyapı işleri inşaatı işini ihale ile diğer davalı ... İnşaat Güvenlik Sistemleri A.Ş. firmasına verdiği ve davacı işçinin de ihale konusu iş kapsamında çalıştığı anlaşılmaktadır. Yukarıda belirtilen hususlar ile tüm dosya kapsamı ihale konusu iş ile birlikte değerlendirildiğinde, davalı ...’nün ihale makamı olduğu gözetilmeksizin verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 30.06.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.