"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 5. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesinin 19.12.2018 tarihli ve 2017/1256 Esas, 2018/566 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; bu kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 16.09.2021 tarihli ve 2019/563 Esas, 2021/962 Karar sayılı ilâmı ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden görülmesi için dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ve davacı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ve davacı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı ... Başkanlığına bağlı olarak 2000-14.02.2017 tarihleri arasında çalıştığını, davacının ... sözleşmesinin 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (667 sayılı Kanun) kapsamında sebepsiz sonlandırıldığını, davacının sendika üyeliğinin bulunduğunu ve toplu ... sözleşmesinin 29 uncu maddesine göre hesaplama yapılması gerektiğini, davacının 2003 yılı haricinde yıllık izinlerini kullanmadığını ... sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücretinin hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin askıya alındığını, sona ermediğini, 667 sayılı KHK kapsamında davacının görevden uzaklaştırıldığını, ayrıca alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile resen inceleme kapsamında davacı işçinin adli sicil kaydının ve hakkındaki soruşturma - kovuşturma bilgilerinin UYAP ile oluşturulan elektronik ortamdan sorgulama metoduyla çıkarıldığı, davacı hakkında verilen ve kesinleşen takipsizlik kararı dışında, davacı hakkında terör örgütüne üyelik, propaganda, silahlı eylem ve benzeri tarzda, 677 sayılı KHK kapsamında belirtildiği üzere ... ilişkisinin terör bağlantısı sebebiyle feshini gerektirecek herhangi bir kayda rastlanmadığı, 2012 tarihli eyleme dayanılarak açılan soruşturma evrakında da savcılık tarafından yeterli delil elde edilemediğinden 2017/11843 Karar sayılı kararıyla takipsizlik kararı verildiği, toplu ... sözleşmesinin 24 ve 29 uncu maddeleri kapsamında, işveren tarafından ... sözleşmesinin haksız olarak sona erdirilmesi hâlinde, hesaplanacak kıdem tazminatının 3 katı oranında kıdem tazminatının ödenmesi ve yine 24 haftalık ihbar tazminatı ödenmesi gerektiği sözleşmeye eklenmiş olup Mahkemece davalının ... sözleşmesini feshetmesi haksız fesih olarak değerlendirilmediğinden, davacı hakkındaki şüpheli durum nedeniyle ... sözleşmesinin geçerli şekilde feshedildiğinin kabul edilmesi sebebi ile toplu ... sözleşmesindeki haksız fesih şartlarının oluşmadığı, bu durumda kıdem süresine göre hak kazandığı kıdem ve ihbar tazminatının kabulüne karar verildiği; davalı tarafça davacının yıllık izinlerini kullandığı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile ispatlanamadığı gibi bedelinin davacıya ödendiği de yazılı belge ile ispatlanamadığından davacının 376 gün yıllık izin ücretine hak kazandığının kabulü gerektiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; müvekkilinin haksız şekilde işten çıkartılmasından ötürü kıdem ve ihbar tazminatları ve ayrıca yıllık izin ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesinin talep edildiğini, söz konusu taleplerinin, kıdem ve ihbar tazminatına ilişkin kısmının toplu ... sözleşmesinin 29 uncu maddesine göre, yıllık izne ilişkin talebinin ise toplu ... sözleşmesinin 55 inci maddesine göre değerlendirilmesini ve bu doğrultuda karar verilmesini talep ettiklerini, Mahkemece, feshin şüpheli olduğu ve bu anlamda geçerli bir nedene dayandığı gerekçesi ile davanın kısmen reddine karar verdiğini, Mahkeme kararının hukuka ve kanuna aykırı olduğunu, feshin haksız olduğunun tespiti ile toplu ... sözleşmesi hükümlerinin alacak kalemlerine uygulanmasına karar verilmesi gerektiğini belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının ... sözleşmesinin askıya alındığı dönemde davacı kendi iradesiyle emeklilik talepli dilekçe vererek emekli olduğunu, davanın açıldığı tarih itibarıyla davacının ... sözleşmesi askıda olup davanın reddi gerektiğini, ... sözleşmesinin 667 sayılı KHK kapsamında hiçbir işleme gerek kalmadan sona erdiğini, bu nedenle kıdem ve ihbar tazminatı talebinin haksız ve hukuka aykırı olduğunu, Mahkeme kararında davalı Kurumun tazminattan sorumlu tutulmasının hatalı olduğunu, davacı işçinin ücret bordrosu incelendiğinde aldığı ücret dışında kıdem tazminatlarının ödendiğinin açık olduğunu, davacının ... sözleşmesinin sonlandırılması ile ilgili olarak ... sürdüğü hususların tamamen mesnetsiz ve haksız çıkar sağlamaya yönelik, gerçek dışı iddialar olduğunu, resmî bir Kurum olan davalı İdarenin gerek bizzat kendi çalışanları, gerekse verilen ihaleler suretiyle yüklenici firma çalışanlarının her türlü haklarını kullandıklarını, bu konuya ilişkin hiçbir istisnai durumun söz konusu olmadığını, aksi durumun hayatın olağan akışına aykırılık teşkil edeceğini belirterek kararın kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Dava kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücret alacağına ilişkindir.
Dairemiz ortadan kaldırma kararının birinci bendinde davacının emeklilik sebebi ile ... sözleşmesini kendisi feshetmekle birlikte kıdem tazminatına hak kazansada ihbar tazminatına hak kazanamayacağı; ne var ki ilk derece mahkemesinde kaldırma kararımız öncesinde şüphe feshi kabul edildiğinden kıdem tazminatı ile 6 hafta süre üzerinden hesaplanan ihbar tazminatının kabul edildiği, ilk derece mahkemesinin Dairemiz ortadan kaldırma kararı öncesinde davalı tarafça istinaf başvurusunda bulunmaması sebebi ile istinaf edenin sıfatına göre ihbar tazminatı yönünden davacının çalışma süresine göre 6 hafta yerine 8 hafta ihbar tazminatının kabul edilmesi gerektiğine yönelik talebinin reddine karar verildiği, ikinci bentte davacının emeklilik sebebi ile ... sözleşmesi sona erdiğinden kıdem tazminatına esas sürenin belirlenmesinde askerlik borçlanmasının dikkate alınması gerektiğinden ve üçüncü bentte yıllık izin alacağı yönünden 15 yılı aşan süre ile çalışan davacının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 31. Madde uyarınca davacı beyanı alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilerek ilk derece mahkeme kararı kaldırılarak dosya mahkemesine gönderilmiştir.
Dairemiz Ortadan kaldırma kararı öncesi karara karşı sadece davacı tarafın istinaf başvurusunda bulunması, istinaf edenin sıfatı ile istinaf sebepleri ile bağlı kalınarak yapılan istinaf incelemesi sonucu ortadan kaldırma kararımızda yıllık izin alacağı yönünden davacı beyanı alınarak ve askerlik borçlanması yapılan süre kıdem tazminatına resen eklenerek yapılan hesaplama ile karar verildiğinden Dairemiz ortadan kaldırma karar gereğinin yerine getirildiği anlaşılmıştır.
Davacı istinaf başvurusunun önceki istinaf talepleri ile aynı yönde olduğu Dairemizce kaldırma kararında değerlendirildiği görülmüştür.
Davalı taraf istinaf başvurusu yönünden yapılan incelemede; ortadan kaldırma kararı öncesi istinaf başvurusu yapılmadığı için ... sözleşmesi emeklilik ile sona ... davacı ihbar tazminatına hak kazanmasa da davacı lehine usuli kazanılmış hak ilkesi gereği önceki kararımızda da bahsedildiği üzere ihbar tazminatı yönünden değerlendirme yapılamamıştır.
..."gerekçesiyle davacı ve davalı vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ... sözleşmesinin kim tarafından, hangi gerekçe ile feshedildiği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmadığı ve toplu ... sözleşmesi hükümlerinin hesaplamalarda dikkate alınması gerekip gerekmediği noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 667 sayılı KHK'nın "Kamu görevlilerine ilişkin tedbirler" kenar başlıklı 4 üncü maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.