"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 2007 yılında işe başladığını, ... Sendikasına üye olduğunu, 2010 yılında sanatkâr işçi statüsüne geçtiğini, 2013 yılında da meslek lisesinden mezun olduğunu ancak mezun olduktan sonra ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin (ç) bendi uyarınca 6 ncı dereceye intibakının yapılması ve 2013 yılı öncesi çalışma süresi dikkate alınarak derece ve kademe ilerlemesi yapılması gerekirken davalı tarafça bu işlemlerin yapılmadığını, davacının hak kaybına uğradığını, sonraki dönem toplu ... sözleşmelerinde de aynı hükümler olmasına rağmen davalı Kurumun toplu ... sözleşmelerine aykırı hareket ettiğini ileri sürerek davacının derece ve kademesinin düzeltilmesi ve sanatkâr işçi statüsü öncesi çalışmalarının da derece ilerlemesinde dikkate alınması gerektiğinin tespiti ile ücret farkı, ilave tediye farkı, ikramiye farkı ve fazla çalışma ücreti farkı alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin işverende ilk defa işe alınacaklarda verilecek derecenin tespitine ilişkin olduğunu ve davacıya uygulanma alanının olmadığını, işe girdikten sonraki mezuniyetlerin intibakta öneminin olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının sendika üyesi olduğundan toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği, meslek lisesi mezunu olduğu, 2013 yılında sanatkâr işçi statüsüne geçmiş olmasına rağmen ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin (ç) bendine aykırı olarak 6 ncı ücret derecesinden intibakının yapılmadığı ve sanatkâr işçi statüsüne geçtiği tarih öncesi çalışmalarının da derece ilerlemesinde dikkate alınmadığı bu nedenle hak kaybına uğradığından davacının taleplerinin yerinde olduğu, bilirkişi raporu ile yapılan hesaplamaların dosya kapsamı içeriği ile uyumlu olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; toplu ... sözleşmesi hükümleri dikkate alındığında davacının işe giriş anında mevcut olan diploma seviyesine göre intibakının yapıldığını, işe girdikten sonra ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin uygulama imkanı bulunmadığını beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile işverence davacının sanatkâr işçi kadrosuna geçirilmesinden önceki çalışmalarının dikkate alınmadığı ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine aykırı derecelendirilmesinin yapılması ile hak kaybına uğradığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden kanuna aykırı olmadığından davalı tarafın istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının sanatkâr işçi statüsüne geçirildikten sonra derece ve kademesinin doğru belirlenip belirlenmediği ve buna bağlı olarak fark işçilik alacaklarının doğup doğmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Davacı, 2007 yılında işe başladığını, 2010 yılında sanatkâr kadroya geçtiğini, 30.07.2013 yılında meslek lisesinden mezun olduğunu, ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 maddesinin (ç) bendi uyarınca 6 ncı dereceden işe başlatılması gerekirken toplu ... sözleşmesine aykırı davranıldığını ve fark alacaklarının doğduğunu ileri sürmüştür. Mahkemece, toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddenin (ç) bendi uyarınca davacının sanatkâr işçi statüsüne geçiş tarihi olan 2013 tarihi itibarıyla 6 ncı dereceden işe başlatılması gerektiği gerekçesiyle fark alacakları hüküm altına alınmıştır.
3.Dosya kapsamında bulunan ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası ile ... Demiryolu İşçileri Sendikası arasında imzalanan 01.03.2009-28.02.2011 yürürlük süreli 23. Dönem Toplu ... Sözleşmesinin “İşe Alınacaklara Verilecek Derece” başlıklı 25 inci maddesinin madde başlığından da anlaşıldığı üzere ilk kez işe alınacaklar bakımından düzenlendiği anlaşılmaktadır. Davacı ilk kez 2007 yılında işe girdiğinde henüz meslek lisesi mezunu değildir, 15.01.2010 tarihinde sanatkâr kadroya geçirilmiş, meslek lisesinden 30.07.2013 tarihinde mezun olmuştur. Bu nedenle işe girdikten sonra sanatkâr işçi kadrosuna geçen davacının toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi hatalıdır.
4. Diğer yandan hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacı sanatkâr kadroya geçtiği tarihte meslek lisesi mezunu olmadığından ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin (b) bendine göre yani ilk kez işe alınacaklardan ortaokul mezunu olarak sanatkâr kadroya alınanlara ilişkin düzenleme kapsamında derece ve kademe ilerlemesi tespit edilmiş olup, Mahkeme karar gerekçesinde ve hüküm kısmında ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin (ç) bendine göre yapılan derece ve kademe tespitini kabul ettiğini belirtmiştir. Mahkeme kararı bu yönden çelişkilidir.
5.Davacının sanatçı kadrosuna geçiş tarihinde yürürlükte bulunan 23. Dönem Toplu ... Sözleşmesinin 60 ıncı maddesi sanatsız işçilerin terfii ve terfihini düzenlemiş olup bu maddedeki geçiş düzenlemesine göre davacının derece ve kademesinin yeniden değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu maddenin dikkate alınmadan hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.