"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki tespit ve alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 1992 yılında işe başladığını, ... Sendikasına üye olduğunu, meslek lisesi mezunu olup 2009 yılında sanatkâr işçi statüsüne geçtiğini ancak sanatkâr işçi statüsüne geçirildiğinde ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin (d) bendi uyarınca meslek lisesi mezunu olarak 6 ncı dereceden işe başlatılması ve işe başlatıldıktan sonra da 2009 öncesi çalışma süresi dikkate alınarak derece ve kademe ilerlemesi yapılması gerekirken davalı tarafça bu işlemlerin yapılmadığını, davacının sanatkâr işçi olduğunda eksik dereceden işe başlatıldığını ve hak kaybına uğradığını, sonraki dönem toplu ... sözleşmelerinde de aynı hükümler olmasına rağmen davalı Kurumun toplu ... sözleşmelerine aykırı hareket ettiğini ileri sürerek davacının 2009 yılında sanatkâr işçi statüsüne geçirildiği tarihten itibaren toplu ... sözleşmesinin ilgili maddesi gereğince 6 ncı ücret derecesine intibakının yapılmasının ve sanatkâr işçi statüsüne geçirildiği tarih öncesi çalışmalarının da derece ilerlemesinde dikkate alınması gerektiğinin tespiti ile ücret farkı, ilave tediye farkı, ikramiye farkı ve fazla çalışma ücreti farkı alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin işverende ilk defa işe alınacaklarda verilecek derecenin tespitine ilişkin olduğunu ve davacıya uygulanma alanının olmadığını, işe girdikten sonraki mezuniyetlerin intibakta öneminin olmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının sendika üyesi olduğundan toplu ... sözleşmesinden yararlanması gerektiği, meslek lisesi mezunu olduğu, 2009 yılında sanatkâr işçi statüsüne geçmiş olmasına rağmen ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin (d) bendine aykırı olarak 6 ncı ücret derecesinden intibakının yapılmadığı ve sanatkâr işçi statüsüne geçtiği tarih öncesi çalışmalarının da derece ilerlemesinde dikkate alınmadığı bu nedenle hak kaybına uğradığından davacının taleplerinin yerinde olduğu, bilirkişi raporu ile yapılan hesaplamaların dosya kapsamı içeriği ile uyumlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; toplu ... sözleşmesi hükümleri dikkate alındığında davacının işe giriş anında mevcut olan diploma seviyesine göre intibakının yapıldığını, işe girdikten sonra ilgili toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesinin uygulama imkanı bulunmadığını beyanla İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile işverence davacının sanatkâr işçi kadrosuna geçirilmesinden önceki çalışmalarının dikkate alınmadığı ve toplu ... sözleşmesi hükümlerine aykırı derecelendirilmesinin yapılması ile hak kaybına uğradığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden kanuna aykırı olmadığından davalı tarafın istinaf başvurusunun esas yönünden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle dikkate alınacak nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının sanatkâr işçi statüsüne geçirildikten sonra derece ve kademesinin doğru belirlenip belirlenmediği ve buna bağlı olarak fark işçilik alacaklarının doğup doğmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıda yer alan paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2.Davacı, 1992 yılında işe başladığını, meslek lisesinden mezun olarak 2009 yılında sanatkâr işçi statüsüne geçirildiğini, ilgili toplu ... sözleşmesininn 25 inci maddesinin birinci fıkrasının bir numaralı bendinin (d) alt bendi uyarınca 6 ncı dereceden işe başlatılması gerekirken toplu ... sözleşmesine aykırı davranıldığını ve fark alacaklarının doğduğunu ileri sürmüştür. Mahkemece, toplu ... sözleşmesinin ilgili maddesi uyarınca davacının sanatkâr kadroya geçiş tarihi olan 15.....2009 tarihi itibrıyla 6 ncı dereceden işe başlatılması gerektiği gerekçesiyle fark alacakları hüküm altına alınmıştır.
3.Dosya kapsamında bulunan Dosya kapsamında bulunan ... Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası ile ... Demiryolu İşçileri Sendikası arasında imzalanan 01.03.2009-28.02.2011 yürürlük süreli 23. Dönem Toplu ... Sözleşmesinin “İşe Alınacaklara Verilecek Derece” başlıklı 25 inci maddesi “... I-İşverende işe alınacak olanlara verilecek derece; 1- Sanatkar işçilik işlerine alınacaklardan; d) Sanat Enstitüsü, Endüstri Meslek Lisesi, Teknik Liseyi bitirenler ile TCDD Pratik Sanat Okulu mezunları 6. dereceden işe alınırlar. Şu kadar ki, Teknik Lise Mezunları 6. derecede bir yıl kıdemli sayılarak 1/3 oranında ücret artırımı verilir....” şeklinde düzenlenmiştir. Madde başlığı ve kapsamına bakıldığında maddenin ilk kez işe alınacak olanlardan sanatkâr işçilik işlerine alınacaklar bakımından düzenlendiği anlaşılmaktadır. Davacı ilk kez 1992 yılında işe girdiğinde henüz meslek lisesi mezunu değildir, 23.05.2005 tarihinde meslek lisesinden mezun olarak 15.....2009 tarihinde de sanatkâr kadroya geçirilmiştir. Bu nedenle işe girdikten sonra sanatkâr işçi kadrosuna geçen davacının toplu ... sözleşmesinin 25 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi hatalıdır.
4.Davacının sanatçı kadrosuna geçiş tarihinde yürürlükte bulunan 23. Dönem Toplu ... Sözleşmesinin 60 ıncı maddesi sanatsız işçilerin terfii ve terfihini düzenlemiş olup bu maddedeki geçiş düzenlemesine göre davacının derece ve kademesinin yeniden değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken bu maddenin dikkate alınmadan hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
28.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.