"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Kurum bünyesinde ... makinası operatörü olarak 21.05.2009 tarihinde çalışmaya başladığını, kesintisiz çalışmasını hâlen sürdürdüğünü, aynı işyerinde aynı işi kesintisiz bir biçimde sürdürmesine ve işini davalı Kurumun emir ve talimatları altında yapmasına rağmen kayıtlarda belirli ... sözleşmeleri ile çalışıyormuş gibi ve dönem dönem muvazaalı işlemlerle alt işveren işçisi gibi gösterildiğini, bu dönemlerde ücretinin kanuna aykırı olarak düşürüldüğünü, ilk işe başlama tarihinden itibaren işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerinin tarafı ...-... Sendikası üyesi olduğunu, sendika üyeliğinin hâlen devam ettiğini, toplu ... sözleşmelerinden başlangıçtan itibaren eksiksiz şekilde yararlandırılmadığı için ücret ve sosyal haklarının eksik ödendiğini ... sürerek kademe ilerlemesi ve derece terfii haklarının verilmesi gerektiğinin tespiti ile ücretin düşürülmesinden ve toplu ... sözleşmesi uygulanmamasından kaynaklanan, ücret farkı ile ilave tediye ve ikramiye, sosyal yardım, yıpranma ödeneği farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının İl Özel İdarelerinde Geçici İşçi Pozisyonlarında İşçi Çalıştırılmasına Dair Yönetmelik hükümleri uyarınca çalıştığını, çalışma süresinin 5 ..., 29 gün olduğunu, yaptığı işlerden kaynaklanan haklarının tarafına ödendiğini, muvazaalı bir işlem yapıldığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, kademe ve derece verilmesinin yasal olarak mümkün olmadığını, davacının Kurum işçisi olarak çalıştığı süre ile alt işveren işçisi olarak çalıştığı sürenin birbiri ile bağlantılı olmadığını ve birleştirilemeyeceğini, davalı Kurumun davacının ihale alan şirketlerdeki çalışmalarından sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.01.2019 tarihli ve 2017/380 Esas, 2019/68 Karar sayılı kararı ile toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak davacının; çalışma süresi boyunca davalının işçisi olarak belirsiz süreli ... sözleşmesi ile çalıştığının, işyerinde uygulanan toplu ... sözleşmelerinden yararlanması ayrıca kademe ilerlemesi ve derece terfii haklarının verilmesi gerektiğinin tespiti ile fark ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin 24.11.2021 tarihli ve 2019/1251 Esas, 2021/1841 Karar sayılı kararı ile davacının yılın yarısında İl Özel İdare işçisi diğer yarısında alt işveren işçisi şeklinde aynı işte çalıştığı, 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 nci maddesi ve 2822 sayılı Toplu ... Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu'nun 9 uncu maddesi ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesine göre davacının, yılın yarısında alt işveren işçisi gösterilerek yürürlükteki toplu ... sözleşmelerinden eksik yararlandırılmasının usul ve kanuna aykırı olduğu, İlk Derece Mahkemesi tarafından bu ilkeler doğrultusunda alınan denetime açık bilirkişi raporuna göre verilen kararın isabetli olduğu ve emsal yargı kararları bulunduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 31.03.2022 tarihli ve 2022/3485 Esas, 2022/4312 Karar sayılı bozma ilâmı ile;
"...Somut olayda davacının davalı idarede 5620 sayılı Yasa kapsamında her yıl 5 ... 29 günü aşmayacak şekilde çalıştırıldıktan sonra anılan kanun gereği sözleşmesinin sona erdirildiği ardından bu kez aynı işte alt işveren işçisi olarak çalışmasına devam ettiği anlaşılmaktadır. 5620 sayılı Yasa 3. maddesinde geçici ... pozisyonlarında en fazla 5 ... 29 gün (6 aydan az) çalıştırılabileceğinin kesin olarak öngörülmüş olması ve buna aykırılık halinde işlemi yapan kamu görevlisinin kişisel hukuki sorumluluklarının bulunması karşısında davalı işverenin 5 ... 29 gün sonra ... sözleşmesini sonlandırması hukuka aykırı veya kötüniyetli bir uygulama olarak değerlendirilemez. Davacının yılın kalan günlerinde aynı işyerinde alt işveren işçisi olarak çalıştırılması işyeri devri olarak nitelendirilse dahi devirden önce ... sözleşmesi feshedilmiş olduğundan alt işveren nezdinde geçen çalışmanın yeni bir ... sözleşmesine, ihale şartnamesi ve sözleşmesine dayalı olduğu kabul edilmelidir.
Hal böyle olunca davacının alt işverene bağlı olarak geçen çalışma süresinde alt işverenin tarafı olmadığı toplu ... sözleşmesinden yararlanması mümkün değildir. Öte yandan asıl işveren alt işveren ilişkisinin geçersizliği yada muvazaaya dayandığı hususu da dosya kapsamına göre kanıtlanmamıştır. Davacıya davalı idarede çalıştığı dönemde sendika üyesi olması nedeniyle toplu ... sözleşmesinden kaynaklı alacakları tamamen ödenmiştir. Alt işverende çalışması yeni bir ... sözleşmesine dayandığından davacının alt işverence ihale sözleşmesi gereğince yapılması gereken ödemelerin yapılmadığına dair bir talebi bulunmadığından ve alt işverenin tarafı bulunduğu bir toplu ... sözleşmesi de olmadığından davacının tüm taleplerinin reddi gerekirken yazılı gerekçe ile davanın kabulü yönünde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
..." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma kararına uyularak karar doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; aynı konuda dava açan bazı işçilerin davasının kabul edilerek onandığını, bu durumda aynı işi yapan, aynı koşullarda olan davacılardan bir kısmının davasının kabul edilerek bir kısmının reddedilmesinin adalete olan güveni sarsacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; norm kadro sistemiyle çalışma yapılan davalı Kurumda 6 ... geçici işçi ve 6 ... alt işveren işçisi olarak çalıştırılmanın hukuka aykırı olup olmadığı, buna göre davacının talep edilen alacaklara hak kazanıp kazanmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
....12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.