"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
Taraflar arasında ... 1. ... Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının ... Büro ... Sendikası üyesi olduğunu, Yüksek Hakem Kurulu Başkanlığının 14.05.2018 tarihli, 2018/403 Esas, 2018/1120 Karar sayılı kararı uyarınca işyerinde 01.02.2018-25.03.2019 tarihleri arasında uygulanan toplu ... sözleşmesinin imzalandığını, davacının bu toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan çocuk parası, yakacak yardımı, dinî ... yardımı, ikramiye, ücret zammı, ... ... ve genel tatil ücreti, fazla çalışma ücreti farkı alacağının ödenmediğini ... sürerek toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarının bankalarca uygulanan en yüksek mevduat faizi ile birlikte davalı asıl işverenden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; talep edilen alacakların zamanaşımına uğradığını, dava dışı işverene ait işyerinde çalışan işçilerle davalı İdare arasında herhangi bir sözleşme bulunmadığını, İdare ile dava dışı işveren arasındaki hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalışan işçilerin alacaklarından bu işçileri çalıştıran işverenin sorumlu olduğunu, davalı İdarenin 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 2 inci maddesi yönünden de herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığını ve İdareye husumet yöneltilemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
... 1. ... Mahkemesinin 03.03.2020 tarihli ve 2019/454 Esas, 2020/85 Karar sayılı kararıyla Yüksek Hakem Kurulunun 18.08.2016 tarihli, 2016/747 Esas, 2016/952 Karar sayılı kararı ile uygulamaya konulan toplu ... sözleşmesinin 01.01.2016-31.01.2018 tarihleri arasında; 03.09.2019 tarihli, 2019/241 Esas, 2019/374 Karar sayılı kararı ile uygulamaya konulan toplu ... sözleşmesinin de 01.01.2019-30.11.2020 tarihleri arasında yürürlükte olduğu, davacının her her iki toplu ... sözleşmesinden de yararlanması gerektiği, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu'nun (6356 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin ikinci fıkrasında sona ... toplu ... sözleşmesinin ... sözleşmesine ilişkin hükümlerinin yenisi yürürlüğe girinceye kadar ... sözleşmesi hükmü olarak devam edeceğinin öngörüldüğü, süresi sona ... toplu ... sözleşmesinde yer alan ücret, fazla çalışma ücretleri, prim, ikramiye, yıllık izin ücreti, çalışma süreleri, ödenecek sosyal yardımlara ilişkin düzenlemelerin, ... sözleşmesine ilişkin hükümler olarak yeni bir toplu ... sözleşmesi yürürlüğe girinceye kadar uygulamaya devam ettirilmesi gerektiği gerekçesiyle bilirkişi raporundaki hesaplamalar doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 18.03.2021 tarihli ve 2020/1308 Esas, 2021/454 Karar sayılı kararıyla davalı ile davacı işçinin çalıştığı dava dışı alt işverenler arasında 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunduğu, bu sebeple davalı ... Bakanlığının asıl işveren olarak tüm alacaklardan müteselsilen sorumlu olduğu yönündeki İlk Derece Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu, ancak arabuluculuk ücreti ile ilgili bir karar verilmemesinin kanuna aykırı olduğu sonucuna varılarak davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine, kamu düzenine aykırılık yönünden re'sen yapılan inceleme neticesinde, düzelterek yeniden esas hakkında hüküm kurulmak üzere İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 25.05.2021 tarihli ve 2021/5295 Esas, 2021/9497 Karar sayılı kararı ile davalı Bakanlık ile dava dışı alt işveren arasında bağıtlanan hizmet alım sözleşmeleri ile bu sözleşmelerin eklerinin getirtilerek alt işveren ile davalı Bakanlık arasındaki hizmet alım sözleşmesinin 4734 sayılı Kanun' un (01.02.2018 tarihli ve 7079 sayılı Kanun'un 78 inci maddesi ile aynen kabul edilen) 20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 83 üncü maddesi ile değişik 62 inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde tanımlanan nitelikte personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesi olup olmadığının açıklığa kavuşturulması, bu araştırmanın sonucuna göre, toplu ... sözleşmesinin alt işveren tarafından yetkilendirilmiş bir kamu işveren sendikası tarafından yürütülmesi gerekip gerekmediğinin tespiti ve davalı Bakanlığın toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklardan gerek 4735 sayılı Kanun’un 8 inci maddesine göre gerekse asıl işveren sıfatıyla sorumlu tutulup tutulamayacağının belirlenmesi gerektiği gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına kararı verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 08.02.2022 tarihli ve 2021/1801 Esas, 2022/188 Karar sayılı kararı ile Dairemizin bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 10.05.2022 tarihli ve 2022/5165 Esas, 2022/5760 Karar sayılı kararı ile Bölge Adliye Mahkemesince davalı Bakanlık ile dava dışı Şirket arasındaki sözleşmenin 4734 sayılı Kanun'un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet alım sözleşmesi olmadığı sonucuna varılmasına rağmen 01.01.2019-30.11.2020 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesi görüşmelerinde kamu işveren sendikasının yetkilendirilmediği gerekçesiyle davalı Bakanlığın bu toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklardan sorumlu olmadığı sonucuna varılmasının isabetli olmadığı, toplanan delillere göre tespit edilen vakıa ile Kanun hükmünün birlikte yorumlanması sonucunda açıklanan Kanun hükümlerine aykırı sonuca varılmasının hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Bölge Adliye Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Dairemizin bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda; davalı Bakanlık ile dava dışı alt işveren arasında yapılan hizmet alım sözleşmesinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmesi olmadığı, davalı Bakanlığın davaya konu alacaklardan asıl işveren sıfatıyla sorumluluğu bulunduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davalı Bakanlığın talep edilen alacaklardan herhangi bir sorumluluğu bulunmadığını, Bakanlığın sadece kanunlar çerçevesinde hizmet satın alma sözleşmesi imzalama yetkisi olup başka bir yetkisinin bulunmadığını, taraflar arasında 4857 sayılı Kanun'un 2 nci maddesi bağlamında asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığını, ayrıca davacının tüm alacaklarının ödenmiş olduğunu ... sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalı Bakanlığın davacının 01.01.2019-30.11.2020 dönemini kapsayan toplu ... sözleşmesinden kaynaklanan alacaklarından asıl işveren sıfatıyla sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı ... harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.