"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin ... ilinde bulunan depoda güvenlik görevlisi olarak 19.07.2007-26.11.2010 ve 21.03.2012-31.12.2013 tarihleri arasında yaklaşık 4,5 yıl çalıştığını, ... sözleşmesinin çalıştığı deponun kapatılması ile sonlandırıldığını ... sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla çalışma ücreti ve ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti
Davalı ... Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; ... ... Şube Müdürlüğü ile özel güvenlik firmaları arasında yapılan hizmet alım sözleşmelerine göre sorumluluğun güvenlik firmalarında olduğunu, diğer davalı firmaya ... Şube Müdürlüğünün kapatılacağının yazı ile bildirildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı ... Özel Güvenlik Danışmanlık Eğitim Alarm Cihazları ve Sistemleri Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; ... sözleşmesinin haklı olarak feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkeme Kararının Özeti
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna dayanılarak ... sözleşmesinin feshinin haklı bir nedene dayalı olmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bozma ve Bozmadan Sonraki Yargılama Süreci
Kararın; davalılar tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin ....10.2020 tarihli ve 2017/16733 Esas, 2020/10793 Karar sayılı ilâmı ile fazla çalışma hesabı, ara dinlenme, zamanaşımı def’i ve yargılama giderleri yönünden ilâmda belirtilen sebeplerle bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda toplanılan delillere dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın; davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin ....10.2021 tarihli ve 2021/9675 Esas, 2021/13829 Karar sayılı ilamı ile;
“…Somut uyuşmazlıkta, Mahkemece hükmüne uyulan bozma ilamının “2” numaralı bendinde; ara dinlenmenin 4857 sayılı ... Kanunu'nun 68 inci maddesinde düzenlendiği, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda 12 saat çalışma, 24 saat dinlenme esasına göre çalışan davacının gündüz 11 saati aşan ve gece 7,5 saati aşan çalışmaları için fazla çalışma hesabı yapılmış ise de hesaplama sırasında yasal ara dinlenme sürelerinin düşülmemesinin hatalı olduğu belirtilmiştir. Bozma ilamına uyan Mahkeme bozma ilamı ile bağlı olup, yasal ara dinlenme süreleri düşülmeden fazla çalışma hesabı yapan hatalı bilirkişi raporuna göre karar verilerek bozma gereklerinin yerine getirilmemesi isabetsizdir.
Yargılama giderleri davanın kabul ve red durumuna göre oranlanırken kural olarak harçlar oranlamaya tabi olmadığından, Mahkemece harçların diğer yargılama giderlerine eklenerek kabul ve redde göre oranlanması usule ve yasaya aykırıdır.” gerekçesiyle ikinci kez bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
yiz
Karar, yasal süresi içinde davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe
1.Dosyadaki yazılara, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre, davalı ... Genel Müdürlüğü vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda (6100 sayılı Kanun) ve mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nda (1086 sayılı Kanun) usuli kazanılmış hak kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibarıyla bir davada, Mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan ... ifade etmektedir.
Mahkemenin, Yargıtayın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararı). Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1959/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı kararı).
Somut uyuşmazlıkta; ilk bozma ilâmından sonra Mahkeme verilen 18.05.2021 tarihli kararda, işverence fazla çalışma ücreti olarak ödenen ... 71,58 TL’nin mahsubu ile söz konusu alacak hüküm altına alınmış, karar davacı tarafından temyiz edilmeyerek davalı ... Genel Müdürlüğü lehine usuli kazanılmış hak oluşmuştur. Mahkemece verilen temyize konu 15.03.2022 tarihli kararda davalı ... Genel Müdürlüğünün sorumlu olduğu fazla çalışma ücretinden 71,58 TL’nin mahsubu yapılmadan hüküm kurulması davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hak ilkesine aykırıdır.
Açıklanan husus bozma sebebi ise de davanın açıldığı tarih, yargılamanın geçirdiği safahat ve dosyanın geldiği aşama da nazara alındığında hükmün, 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun'un 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca aşağıda belirtilen şekilde düzelterek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
Sonuç
Temyiz olunan kararın, hüküm fıkrasında yer alan (1) inci bendinin (c) alt bendinin hüküm fıkrasından tamamen çıkartılmasına, yerine;
“Davacının 3.216,11 TL ... fazla çalışma ücreti alacağının (... 2.022,82 TL'sinden davalı TMO sınırlı sorumlu olmak üzere) 1.000,00 TL'sinin dava tarihi olan 27.01.2014 tarihinden 2.216,11 TL'sinin ıslah tarihi olan 23.12.2015 tarihinden itibaren bankalarca mevduata uygulanan en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine,” rakam ve sözcüklerinin hükmün (1) inci bendinin (c) alt bendi olarak yazılmasına, hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 21.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.