"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/2511 E., 2022/3275 K.
DAVA TARİHİ : 17.09.2019
KARAR : İstinaf başvurusunun kabulü ile davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Batı 3. ... Mahkemesi
SAYISI : 2019/380 E., 2020/79 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle, kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 30.....2015 tarihinde davalı işyerinde bilgi işlem müdürü olarak aylık 7.000,00 TL net ücret ile çalışmaya başladığını, ... sözleşmesinin 25.12.2015 tarihinde haksız olarak davalı işverence feshedildiğini, ... sözleşmesinin feshi üzerine ihbar tazminatı istemli açılan davayı kazandıklarını, taraflar arasındaki ... sözleşmesinin 4 üncü maddesine göre sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi hâlinde cezai şart ödenmesi gerektiğini ileri sürerek cezai şart ücreti alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; sözleşmede düzenlemenin ... sözleşmesinin süresinden önce fesih hâlini düzenlediğini, davacı ile davalı müvekkili arasında imzalanan ... sözleşmesinin işin niteliği itibarıyla belirsiz süreli olduğu dikkate alındığında sözleşmedeki hükmün geçersiz olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının ... sözleşmesinin belirsiz süreli olduğu, bu hususun Mahkemenin 2018/392 Esas sayılı dosyasıyla kesinleştiği, ... sözleşmesinde sözleşmenin süresinden önce feshedilmesi hâlinde cezai şart öngörüldüğü, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulunun 08.03.2019 tarihli ve 2017/10 Esas, 2019/1 Karar sayılı kararının gerekçesinde belirli süreli yapılmış ancak objektif şartlan taşımadığından belirsiz süreli kabul edilen ... sözleşmesinde kararlaştırılan süreden önce haksız feshe bağlı cezai şart hükmünün süreyle sınırlı olmak üzere geçerli olduğunun değerlendirildiği gerekçesiyle hesaplanan miktardan %60 oranında indirim uygulanmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacı ile davalı müvekkili arasında imzalanan ... sözleşmesinin işin niteliği gereği belirsiz süreli olması sebebiyle ... sözleşmesindeki düzenlemenin geçersiz olduğunu, davacının çalışmadığı süreye yönelik hükmedilen alacak miktarının fahiş nitelikte olduğunu, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olmasına rağmen müvekkili lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu, müvekkili Üniversitenin harçtan muaf olmasına rağmen harca tabi tutulmasının hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Yargıtay İçtihadı Birleştirme Hukuk Genel Kurulunun 08.03.2019 tarihli ve 2017/10 Esas, 2019/1 Karar sayılı kararı, davacının daha önce kesinleşen ihbar tazminatı alacağı davası ve taraflar arasındaki 23.....2015 tarihli ... sözleşmesinin 4 üncü maddesi dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesince indirim yapılmak suretiyle davacının cezai şart isteminin kısmen kabulüne karar verilmesinin yerinde olduğu, rededdilen miktar indirim yapılmasından kaynaklandığından ret edilen miktar yönünden davalı yararına vekâlet ücretine hükmedilmemesinin isabetli olduğu; ancak davalı Üniversite harçtan muaf olmasına rağmen, harçtan sorumlu tutulmasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalının harca ilişkin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; harca ilişkin itirazı dışında istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... ... sözleşmesinin 4 üncü maddesine göre davacıya cezai şart ödenmesi gerekip gerekmediği ile sözleşme hükmünün hukuki niteliğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 11 inci maddesi.
3. 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu’nun (6098 sayılı Kanun) 179, 182, 420 ve 438 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Somut uyuşmazlıkta davacı, davalı Üniversitede 23.....2015 tarihinde bilgi işlem müdürü olarak çalışırken ... sözleşmesi 25.12.2015 tarihinde davalı tarafından feshedilmiştir. Davacı ile davalı arasında imzalanan 23.....2015 tarihli belirli süreli olduğu belirtilen ... sözleşmesinin 4 üncü maddesinde, ... sözleşmesinin süresinden önce ... taraflı olarak davalı Üniversite tarafından feshi durumunda işçinin son aylık brüt ücreti ile sözleşmenin kalan ayları sayısının çarpımı tutarının işçiye ödeneceği kararlaştırılmıştır.
2. Davacı, ... sözleşmesinin belirtilen maddesine dayanarak cezai şart talep etmektedir. Oysa ... ... sözleşmesinin 4 üncü maddesi incelendiğinde, cezai şart değil bakiye süre ücretinden kaynaklı tazminat kararlaştırıldığı görülmektedir.
3. Diğer yandan Dairemiz uygulamasına göre belirli süreli ... sözleşmesi olarak düzenlenen ... sözleşmesinin 4857 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinde düzenlenen objektif koşulları taşımadığı gerekçesiyle belirli süreli ... sözleşmesi olarak kabul edilemeyeceği yönündeki bir savunmanın işverence ileri sürülmesi 4721 sayılı ... Medeni Kanunu'nun 2 nci maddesi uyarınca bir hakkın açıkça kötüye kullanımıdır. Bu sebeple belirli süreli bir ... sözleşmesinin, şartları taşımadığı gerekçesiyle belirsiz süreli olduğuna yönelik işveren savunmasına değer verilemez. Ayrıca sözleşmenin belirsiz süreli olduğu işveren tarafından ileri sürülemeyeceği gibi işçinin belirli süreli ... sözleşmesine güvenerek açmış olduğu davada mahkeme de resen objektif sebep denetimi yapamaz (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, 01.....2022 tarihli ve 2022/6021 Esas, 2022/6943 Karar; 19.01.2021 tarihli ve 2020/4201 Esas, 2021/1424 Karar sayılı kararlar).
4. Ne var ki davacı, davalıya karşı 4857 sayılı Kanun'un 17 nci maddesine göre belirsiz süreli ... sözleşmelerinin feshinden önce durumun diğer tarafa bildirilmemesinden kaynaklı ihbar tazminatı talepli dava açmış olup ... Batı 3. ... Mahkemesinin 2018/392 Esas, 2018/732 Karar sayılı kararı ile davacının ... sözleşmesinin belirsiz süreli olduğu belirtilerek ihbar tazminatı hüküm altına alınmış ve karar kesinleşmiştir. Bu durumda artık belirli süreli ... sözleşmesinin haksız feshine yönelik 6098 sayılı Kanun'un 438 inci madde hükmünün de uygulanamayacağı açıktır.
5. Şu hâlde ... sözleşmesi hükmündeki düzenleme cezai şart mahiyetinde olmadığından davacının talebi hüküm altına alınamayacağı gibi davada 6098 sayılı Kanun'un 438 inci maddesi de uygulanamayacağından, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kısmen kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi