"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2156 E., 2022/1867 K.
DAVA TARİHİ : 08.01.2013
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Keşan 1. Asliye Hukuk (...) Mahkemesi
SAYISI : 2013/10 E., 2017/52 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalıların müvekkili Şirkette giriş ve çıkışlar yaparak çalışırlarken aralarında anlaşarak fikir ve eylem birlikteliği içinde müvekkili Şirketten ücretlerine yüksek oranda zam istediklerini, müvekkiline "ya zam yaparsın ya da işi bırakırız" dediklerini, zam istekleri kabul edilmeyince 13.09.2011 günü davalıların toplu olarak işi bıraktıklarını, davalılar hakkında tutanak tutulduğunu, işe dönmeleri için noter kanalıyla ihtarname keşide edildiğini ancak geri dönmediklerini, davalıların bu tutumu nedeniyle müvekkilinin işçisiz kaldığını, üretim, ... ve kazanç kaybına uğradığını, Şirketin taahhütlerini yerine getirmemekten ötürü 300.000,00 TL'yi geçen zararı olduğunu, 200.000,00 TL'yi aşkın manevi zararlarının olduğunu, üretimin durmasından dolayı da 900.000,00 TL'yi aşan zararlarının bulunduğunu ileri sürerek davalıların her birinden ayrı ayrı 500,00 TL ihbar tazminatının fesih tarihi olan 13.09.2011 tarihinden itibaren yasal faiziyle ve 5.000,00 TL üretim kaybından doğan zararlarının dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalılar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... vekili cevap dilekçesinde; müvekkillerinin Dekur Madencilik San. Tic. Ltd. Şti. adında bir şirketle ... sözleşmesi bulunmadığını, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının ihbar tazminatı isteme hakkı olmadığını, müvekkillerinin ... sözleşmelerini haklı sebeple feshettiklerini, maddi zararın ise belge ile ispatı gerektiğini, müvekkillerinin işten ayrılışından sonra davacı Şirketin hemen yeni işçiler aldığını, üretim, ... ve kazanç kaybına uğradığı iddiasının doğru olmadığını, tüzel kişilerin manevi zararı olamayacağını, ayrıca manevi tazminat hakkının saklı tutulamayacağını ve harcın tamamlattırılması gerektiğini, davacının açtığı davada samimi ve iyiniyetli olmadığını, müvekkilleri tarafından açılan hizmet sürelerinin tespiti ile işçilik alacağı ve tazminat davalarına karşılık husumet duygusuyla açıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ve ... davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile tanık beyanlarından dava konusu işyerinde davalı işçilerin ücretlerinin bir aylık çalışma sürelerinin sonunda ödenmediği, ücretlerin düzensiz şekilde ödendiği, ücret yerine çek veya senet verildiği ve bu şekilde ücretlerin bir aydan dört aya kadar uzayan gecikmelerle ödendiği, maden olan işyerinde kaçış noktaları ve havalandırma boşluklarının bulunmadığının anlaşıldığı, dosyaya işyerinde ... güvenliği şartlarına uygun şekilde çalışıldığına dair herhangi bir kanıt sunulmadığı, bu nedenlerle ... sözleşmesinin davalı işçiler tarafından haklı sebeple feshedildiği, davalı işçilerin işyerinden ayrılmalarından dolayı davacı Şirketin üretim kaybına uğradığını gösteren bir kanıtın da dosyada bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davalıların ortaklaşa ve topluca işi bırakarak üretimin düşmesine sebebiyet verdiklerini, üretim durunca büyük oranda kazanç kaybına yol açıldığını, ticari defterlerde bu zararın görüldüğü ve bilirkişinin de bu tespiti yaptığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını ve davanın kabulünü istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı vekilince davalı işçilerin ... sözleşmesini haksız ve toplu bir şekilde feshettikleri iddiasıyla ihbar tazminatı ve oluşan zararın tazmininin talep edildiği ancak dinlenilen tanık beyanları, dosyadaki deliller hep birlikte değerlendirildiğinde; davalıların aylık ücretlerinin gününde ve düzenli ödenmemesi ayrıca ağır ve tehlikeli işlerden olan maden ocağında çalışmalarına rağmen ... güvenliği şartlarına uyulmadığı, 2011 yılının Nisan ayında geçici olarak ücretlerinin indirildiği, işverenin bu durumları düzelteceğini belirtmesine rağmen düzeltmediği, davalı işçilerin eski ücretlerinin ödenmesini talep etmeleri üzerine işveren tarafından "işinize gelirse çalışın, gelmezse bakın başınızın çaresine" denildiği ve ... sözleşmelerinin davacı işverence feshedildiği dolayısıyla davacı işverenin ihbar tazminatı ve doğan zarardan dolayı tazminat talep etme hakkı bulunmadığı, İlk Derece Mahkemesinin delilleri değerlendirmesinde ve gerekçesinde dosyadaki delil durumuna ve hukuka aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmişitr.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelerle temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ihbar tazminatı ve üretim kaybından doğan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 150 nci, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17 nci maddesi, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 400 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre ve özellikle davalı işçilerin ... sözleşmesini haklı nedenle feshettikleri yönündeki savunmalarına rağmen Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinde sözleşmenin davacı işverence feshedildiğinin belirtilmesi hatalı ise de bu husus temyiz nedenlerine göre bozma sebebi yapılmamış; davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davacı vekili 11.05.2016 tarihli celsede davalı ... hakkında açtıkları davayı takip etmediklerini, bu davalı hakkındaki davaya devam etmediklerini beyan etmiştir. İlk Derece Mahkemesinin karar gerekçesinde, davacı vekilinin beyanına yer verilerek davalı ... hakkında bir karar verilmediği belirtilmiş ise de hüküm fıkrasında tüm davalılar yönünden davanın reddine karar verilmesi hatalıdır. Diğer taraftan davalı ...'a açılan davanın 6100 sayılı Kanun'un 150 nci maddesi uyarınca takipsiz bırakıldığı tarihten itibaren üç aylık sürede yenilenmediği anlaşılmakla bu davalı hakkında davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerekirken aksi yönde karar verilmesi bozma sebebidir.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davacı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan "REDDİNE" ibaresinden sonra gelmek üzere "davalı ...'a yönelik açılan davanın açılmamış sayılmasına" ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.