"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/807 E., 2022/1790 K.
DAVA TARİHİ : 02.03.2016
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 1. ... Mahkemesi
SAYISI : 2016/125 E., 2018/706 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekillince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 10.01.2007 tarihinde davalı işveren nezdinde çalışmaya başladığını ve 2015 yılı Ağustos ayına kadar ...da bulunan şantiyelerinde vinç operatörü olarak çalıştığını, ... sözleşmesi haksız ve bildirimsiz olarak feshedilerek ...'ye gönderildiğini, son net ücretinin 2.000 USD olduğunu, ücretin yarısına yakın kısmının ...'deki banka hesabına, bakiyesinin ise Rusya'daki banka hesaplarına yatırıldığını, barınması ile üç öğün yemeğin işverence karşılandığını, ücretinin düzenli olarak ödenmediğini, birkaç ay hiç ücret almadan çalıştığını, fazla çalışma yaptığını ve nadiren ayda 1 gün hafta tatili kullandığını, dinî bayramların birinci günü ile yılbaşı günleri dışındaki diğer tüm bayramlarda çalıştığını, yıllık izinlerin çok az bir kısmını kullandığını, işverenin kısmi ödemede bulunduğunu ancak bakiye alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının belirli süreli ... sözleşmesi ile Rusya projelerinde fasılalı olarak çalıştığını, ... makinesi operatörü olduğunu, uyuşmazlığa mutad işyeri hukuku olan Rusya Federasyonu hukukunun uygulanması gerektiğini, 02.03.2011 tarihinden önceki çalışma dönemine ilişkin alacakların zamanaşımına uğradığını, çalışma süresinin aralıksız değil proje bazlı yapılan ... sözleşmeleri ile kurulan aralıklı çalışmalar olduğunu, davacının iddia ettiği aylık ücret miktarının gerçeği yansıtmadığını, kayıtlardaki ücret miktarı geçerli olup aksinin yazılı belgeyle ispatı gerektiğini, belirli süreli ... sözleşmesi ile çalışan davacının ihbar ve kıdem tazminatına hak kazanmadığını, buna rağmen müvekkilinin iyiniyetle 12.02.2015 tarihinde kıdem tazminatı ödediğini, iddia edilen çalışma sürelerinin gerçek dışı ve hayatın olağan akışı ile insan takatine aykırı olduğunu, davacının yasal çalışma saatlerinde çalıştığını, arizi olarak fazla çalışma yaptığında karşılığının ödendiğini, Rusya projelerinde hafta tatili ve genel tatil günlerinde çalışmadığını, sözleşmenin ifa yeri hukukuna göre tatil olan tüm günlerde izin kullandığını, yıllık izinlerini de eksiksiz kullandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kayıtlarına ve tüm dosya kapsamına göre davalı tarafça dosyaya sunulan belge ve kayıtların incelenmesi neticesinde davacının hizmet süresinin 8 yıl ,1 ay, 8 gün olduğu, son dönem bordro ücretinin 2.900,00 USD, bir önceki dönemde 2.300,00 USD olduğu ve ondan önce ise 2.200,00 USD ve 1.800,00 USD üzerinden olduğunun görüldüğü, Yargıtayın yurt dışı çalışmaları bakımından tanzim edilen bordrolar yönünden benimsediği ilke kararı çerçevesinde bu ücretin çıplak aylık net ücret olarak esas alınması gerektiği kanaati ile hesaplamalar yapıldığı, davalı tarafın davacının ... sözleşmesini haklı nedenle feshettiğine dair bir kanıt bulunmadığından davacının kıdem ve ihbar tazminatlarına hak kazanacağının kabul edildiği, davacının çalışma saatleri bakımından gerek kendi beyanları gerekse davacı tanıklarının beyanları dikkate alındığında, günlük 3 saatin de üzerinde bir fazla çalışma olgusu doğmakta ise de durumun insan takati ile bağdaşmayacağı nazara alınarak ve Yargıtay görüşleri çerçevesinde davacının günde 3 saatten haftada 6 gün üzerinden toplam 18 saat fazla çalışma yaptığı esasıyla zamanaşımına uğrayan kısım da dışlanarak ve hakkaniyet indirimi yapılarak fazla çalışma alacağının hüküm altına alındığı, davacı tanıklarının beyanlarına göre ayda 2 pazar ile dinî bayramlarda birinci günü hariç tüm bayramlarda çalıştığı esasıyla zamanaşımına uğrayan kısım da dışlanarak ve hakkaniyet indirimi de uygulanarak hafta tatili ve genel tatil ücreti alacağının hüküm altına alındığı, kullanılmayan yıllık iznin bulunmadığından bu husustaki talebin reddine karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının hizmet süresinin hatalı tespit edildiğini, zira davalı nezdinde kesintisiz bir çalışması olmayan davacı aralıklı çalışmış olduğundan bunların toplanması gerektiğini, aynı şekilde Mahkemece kabul edilen ücretin de gerçeği yansıtmadığını, davacı belirli süresi ... sözleşmesiyle çalıştığı için kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanamayacağını, buna rağmen müvekkili Şirkette iyiniyetli olarak kıdem tazminatı ödendiğini, kabul edilen çalışma saatlerinin afaki ve kabul edilemez olduğunu, davacının fazla çalışma yapmadığını, arızi olarak çalıştığında karşılığı olan hak ettiği ücretlerin kendisine ödendiğini, çalışma yeri Rusya olduğundan oradaki tatil günlerinde çalışılmadığını, yine çalıştığı iddia edilen tatillerde ...'de izinli olduğunun yurda giriş çıkış kayıtlarından tespiti gerektiğini, proje bazlı çalışma yaptığı için tüm süreler toplanarak tazminat hesabı yapılmasının da hatalı olduğunu, Rusya'daki sosyal yardımların ...'de de uygulandığına yönelik genellemenin hatalı olduğunu, buna göre giydirilmiş ücret tespitinin de hatalı olduğunu, taleple bağlılık gereği yemek ve yol ücretlerinin sonradan tanık beyanlarıyla davaya dâhil edilmesini de kabul etmediklerini, fazla çalışma ve tatil alacaklarının sadece soyut tanık anlatımlarına göre kabul edildiğini, hesaplamalarda yurda giriş çıkış kayıtlarını değerlendirilmesi gerektiğini davacının hafta tatilini de kullandığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalıya ait işyerlerinde vinç operatörü olarak 01.07.2000- 12.02.2015 tarihleri arasında aralıklı olarak çalıştığı ve hizmet süresi belirlenirken davalı kayıtları ile SGK kayıtlarının dikkate alındığı anlaşılmakla davalı tarafın buna yönelik itirazlarının yerinde olmadığı, davacının yaptığı ..., iddia, savunma, tanık beyanları ile ... sözlemesinin feshedildiği tarihte Rusya'da çalışması ve davalı tarafça sunulan bordrolar dikkate alındığında Mahkemece son aylık ücretin 2.900,00 USD olarak kabulünün yerinde olduğu, davalı tarafça sunulan yurt dışı ... sözleşmesinde yemek ve barınmanın işverence karşılanacağının düzenlendiği, bu nedenle davacı iddiası ile tanık beyanları dikkate alınarak yemek ve barınma yardımının giydirilmiş ücrete eklenmesinin yerinde olduğu, taraflar arasındaki ... sözleşmesinin belirsiz süreli ... sözleşmesi niteliğinde olması ve davalı tarafça fesih sonrası kıdem tazminatı ödemesi yapılması dikkate alındığında ... sözleşmesinin işverence haklı neden olmadan feshedildiğine yönelik Mahkeme kabulünün de doğru olduğu, fazla çalışma, hafta tatili ile ... bayram ve genel tatil çalışmalarının ise tanık beyanları ile ispatlandığı ve hesaplamalarda yıllık izin süreleri dışlandığından her ne kadar davalı taraf davacının yurda giriş çıkış kayıtlarına göre alacakların belirlenmesi gerektiği ileri sürse de hesaplama dönemi içinde kayıtlara göre ...'de olunan süre olan 08.02.2013-30.09.2013 arasında kalan dönem için davacı adına davalı tarafça çalışma bildirildiği ve davacının davalıya ait yurt dışı ve yurt içindeki işyerlerinde çalışma yaptığının anlaşılması ile alacaklardan takdiri indirim de yapılması karşısında davalı tarafın bu yöndeki itirazlarına itibar edilmediği, davalı taraf Rusya ülkesinin genel tatillerinde çalışma yapılmadığını savunsa da söz konusu tatillerde çalışma olmayıp ücretin usulünce ödendiği kanıtlanamadığından bu kapsamdaki itirazlarının da yerine görülmediği gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı temyiz dilekçesinde; istinaf başvurusundaki sebepleri tekrar ederek uyuşmazlığa ... hukuku uygulanmasının hatalı olduğunu, davacı Rusya'daki ... bayram ve genel tatil günlerinde çalışmadığı için bu durumun tespit edilerek aldığı ücretin hesaplanan ... bayram ve genel tatil ücretinden mahsup edilmesi gerektiğini, ücretinin hatalı tespit edildiğini, davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanmadığını, fazla çalışma ve hafta tatili alacağı bulunmadığını belirterek Bölge Adliye Mahkemesince eksik inceleme ile karar verildiğini savunmuş ve kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... sözleşmesinin niteliği, davacının çalışma süresi, aylık ücretin miktarı, ... sözleşmesinin kim tarafından ne şekilde feshedildiği ve buna bağlı olarak davacının kıdem ve ihbar tazminatlara hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma, hafta tatili ve ... bayram tatil ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması konularına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17 nci, 25 inci, 32 nci, 41 inci, 44 üncü, 46 ncı, 47 nci, 63 üncü maddeleri, 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.