"İçtihat Metni"
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda asıl karara yönelik temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin yurt dışında bulunan farklı şantiyelerinde elektrik kısım şefi olarak 28.....2012 tarihinde işe başladığını, 20.01.2015 tarihine kadar farklı şantiyelerde çalıştığını, bu tarihten sonra ise kendisine yeni bir ... verilmediği gibi hak ettiği ücretlerin de ödenmediğini, ... sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiğini, müvekkilinin prim ve verilen vaatler nedeniyle üç mühendisin çalışması gereken projelerde ... başına çok yoğun bir çalışma ortamında ve izin kullanmadan görevini yerine getirdiğini, müvekkilinin işçilik alacaklarının ödenmesi talebiyle davalı işverene ihtarname çekildiğini belirterek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin, hafta tatili, fazla çalışma ve ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket adına herhangi bir çalışmasının olmadığını, davacının dava dilekçesinde belirttiği şantiyelerde müvekkili Şirketin ismi üzerinden yürütülen bir çalışma olmadığını, bu nedenle davacının bu işlerde müvekkili Şirket çalışanı olarak çalışmış olmasının söz konusu olmadığını, davacı tarafın Rusya ve Tataristan'daki bu şantiyelerde çalışmış olduğuna dair kendisi tarafından dosyaya sunulan bir kayıt veya belge olmadığını, bu nedenle davacının iddia ettiği çalışmasını ve çalışmasına bağlı oluştuğu iddia edilen alacağına dair işçilik alacak kalemleri hakkındaki beyanlarını ve talep ettiği alacak miktarlarını da kabul etmediklerini, davacının yurt dışı gidiş gelişlerinin müvekkili Şirket tarafından karşılanmasının söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı tarafından dosyaya ibraz edilen bonservis ve teşekkür mektubu adlı belgenin davalı Şirket kaşesi altında Şirket müdürü sıfatı ile dava dışı .... tarafından imzalandığı, davacının ücret hesabına para yatıran kişinin de dava dışı ... olduğu, dava dışı H. Y.'nin 24.02.2014 tarihinde davalı Şirkete müdür olarak atandığı, dosya kapsamında dinlenen davacı tanığın işverene karşı açılmış davası bulunduğundan beyanlarına ihtiyatlı yaklaşılsa da uyuşmazlığın yurt dışı çalışmasına ilişkin olması sebebi ile tanık beyanına itibar edildiği, dosya kapsamında bulunan polnet kayıtları, tanık beyanları ve teşekkür yazısı birlikte değerlendirildiğinde; davalının husumet itirazının yerinde olmadığı, davacının davalı işyerinde 2 yıl, 6 ay, 24 gün hizmetinin bulunduğu, ... sözleşmesinin haklı nedene dayalı olmaksızın ve bildirim sürelerine uyulmaksızın işverence feshedilmesi nedeniyle kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı, davacının ulusal bayram ve genel tatil ile hafta tatillerinde çalıştığı ve fazla çalışma yaptığı yönündeki iddialarını tanık anlatımları ile ispatladığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekilli istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; davacının müvekkili Şirket için bir çalışmasının olmadığını, dava konusu dönemde davacının dava dışı şirkette çalıştığının Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarıyla sabit olduğunu, ayrıca davacının gerçekte çalıştığı şirketin (Rusya'da) müvekkili Şirketin yanında aynı şantiyede ... yapan dava dışı ... şirketi olduğunu, bu nedenlerle davacının müvekkili Şirkette yurt dışı çalışmasının bulunduğunun kabul edilmesinin hatalı olduğunu, ... İstatistik Kurumu verisine göre davacının alabileceği ücretinin 4.000,00 USD kabul edilmesinin hatalı olduğunu, davacının ricası üzerine düzenlenen bonservis yazısının çalışmayı kanıtladığını kabul etmemekle birlikte bu yazıda davacının 15.09.2012-20.01.2015 tarihleri arasında çalıştığı belirtilmesine ve aksine bir yazılı delil bulunmamasına rağmen davacının çalışma süresinin 2 yıl, 6 ay, 24 gün olarak kabulünün doğru olmadığını, davacı tanıklarının müvekkili Şirketle derdest davaları bulunduğunu, davacının fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil çalışmalarını ispatlayacak başka bir delil de sunmadığını, sadece husumetli tanık beyanlarına dayanılarak hesaplama yapılmasının mümkün olmadığını, bu nedenle davacının anılan alacaklarının bulunmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmak suretiyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Taraflar dava ve cevap dilekçelerinde ücretle ilgili beyanda bulunmamış iseler de, tanık beyanları ile bu beyanları destekleyen banka kayıtları birlikte gözetildiğinde, davalı şirketin yurtdışı işyerinde elektrik mühendisi olarak çalışan davacının 4.000 USD aylık ücretle çalıştığını ispatladığı ve bu kabulün dosya içeriğiyle örtüştüğü anlaşılmaktadır. Bunlardan başka, davacı bilirkişi raporunda belirtilen çalışma düzeni içinde fazla mesai yaptığını, bir kısım hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştığını tanık beyanlarıyla ispat etmiştir. Tanıklar husumetli bile olsa, davacının yaptığı işin niteliği ve çalıştığı işyerinin yurtdışında olması, kabul edilen çalışma sürelerinin makul ve beyanların birbiriyle uyumlu olması ve tanık beyanlarının dosya kapsamındaki diğer bilgi ve belgelerle desteklenmesi karşısında anılan alacakların hüküm altına alınmasında isabetsizlik görülmemiştir. Yine bu kapsamda hükme esas raporu hazırlayan bilirkişi tarafından anılan çalışmalar için yapılan tespit ve hesaplamalarda dosya kapsamına aykırı bir yön de bulunmamaktadır. ..." gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeler ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davalıya husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği, husumetli tanık beyanına itibar edilip edilmeyeceği, dava konusu fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17, 41, 44, 46, 47, 63 ve 120 nci maddeleri ile (mülga) 1475 sayılı ... Kanunu'nun 14 üncü maddesi, 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkındaki Kanun'un 2, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş ve işyerinden çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
3. Fazla çalışmanın yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkân dâhilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
4. Aynı ispat kuralları, hafta tatili ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacakları için de geçerlidir.
5. Çalışma sürelerinin ispatı noktasında işverene karşı dava açan tanıkların beyanlarına ihtiyatla yaklaşılması gerekir. Fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının ispatında salt husumetli tanık beyanlarıyla sonuca gidilemez. Bununla birlikte yan delil ya da olgularla desteklenen husumetli tanık beyanlarına itibar edilmelidir. Bu çerçevede; işin ve işyerinin özellikleri, davalı tanıklarının anlatımları, ... müfettişinin düzenlediği tutanak veya raporlar ve aynı çalışma dönemi ile ilgili olarak söz konusu alacakların varlığına ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararları gibi hususlar yan delil ya da olgular olarak değerlendirilebilir.
6. Somut uyuşmazlıkta; davacı işçi talep ettiği fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarına dair iddiasını ispat amacıyla tanık deliline dayanmıştır. Dinlenen davacı tanıklarının ise davalı işverene karşı işçilik alacakları ile ilgili dava açtıkları anlaşılmaktadır. Husumetli tanık beyanlarına ihtiyatla yaklaşılması gerektiğinden ve davacı iddiasını ispat amacıyla husumetli tanık beyanı dışında başkaca delil de sunmadığından, ispatlanamayan fazla çalışma, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil ücreti taleplerinin reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.