"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 3. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 3. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverene ait işyerinde 01.05.2015-02.12.2016 tarihleri arasında çalıştığını, ... sözleşmesinin haklı bir neden olmaksızın bildirimsiz olarak feshedildiğini, müvekkilinin asılsız iddialar ile sürekli olarak savunmasının istendiğini ve müvekkiline psikolojik taciz (mobbing) uygulandığını, ... sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatı ödememek için kötüniyetli bir şekilde feshedildiğini ... sürerek kıdem, ihbar ve kötüniyet tazminatları ile fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının 13.05.2015-02.12.2016 tarihleri arasında işyerinde çalıştığını, davacının diğer çalışanlar hakkında gerçeğe aykırı söylemlerde bulunduğunu, dedikodu yaptığını, diğer çalışanlara işi aksatmaları için baskı uyguladığını, diğer işçilere sataştığını, ... sözleşmesinin 4857 sayılı ... Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 25 inci maddesinin (II) numaralı bendinin (d) alt bendi uyarınca haklı nedenle feshedildiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Somut olayda dosya içeriğine göre ... yerinde çalışan iki işçi arasında ilişki olduğu ve ... ile ... bu kişilerin işyerinde reyon bölümünde uygunsuz bir halde görüldükleri hususunda dedikodu yayıldığı, yine işyeri çalışanlarından ... ve ...'yi çorbacıda birlikte gördüğü, ...'nin sabahları arabası ile ...'yi işe getirdiği hususlarında işyerinde söylediklerini, davalı işverenlikçe yapılan soruçturmada, davacının yazılı olarak verdiği savunmasından tanıkların beyanından ve dosyadaki diğer bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır. Hakkında dedikodu çıkarılan işçilerden biri evli olup, sözkonusu dedikodunun kaynağının davacı olduğu tanık beyanları ve dosyada mevcut ayrıntılı ve tutarlı yazılı ifadelerle sabittir. Davacının söz konusu davranışı diğer işyeri çalışanlarına yönelik sataşma mahiyetindedir. Bu durumda işverence yapılan fesih haklı sayılmalıdır. ( benzer yönde Yargıtay 22. HD nin 2015/7794 esas 2015/11301 karar sayılı kararı). Anılan gerekçeler ile davacının ... akdinin işverence haklı olarak feshedildiği sonucuna varılmış, mahkememizce, davacının kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı hafta tatili, ... ... genel tatil ücreti alacağı talebinde bulunmuştur. Fazla çalışma yapıldığının işçinin, ücretin ödendiğinin ise işverenin kanıtlaması gerekir. Yazılı belge bulunmayan hallerde fazla çalışmanın yapıldığı tanık dahil her tür delil ile ispatlanabilecektir.Fazla mesai alacağı ispat kuralları hafta tatili ve ... ... ve Genel Tatil ücreti alacağının ispatı yönünden de geçerlidir. Davacının çalışma gün ve saatlerini gösterir belgeler davalı tarafça ibraz edilmemiştir. Davacı taraf iddiasını ispat hususunda tanık deliline dayanmış olup, dinlenen tanık beyanlarından davacının tüm ... ... genel tatil günlerinde çalıştığı, ayrıca hafta tatilleri bakımından 13/05/2015-30/04/2016 tarihleri arasında iki haftada bir, 01/05/2016-02/12/2016 tarihleri arasında ortalama ayda bir gün çalıştığı anlaşılmıştır.
Ancak genel tatil, ... gibi çalışılmayan günler ile davacının izinli, raporlu vb. nedenler ile çalışmadığı günler göz önüne alınarak hesaplanan fazla mesai ücreti ile ... ... ve genel tatili ücreti miktarından davacının yaptığı ... ve çalışma süresi de göz önünde bulundurularak % 10 oranında indirim yapılmıştır.Ancak % 10 takdiri indirim uygulanmak suretiyle kısmen kabul kararı verilmiş olmakla Yargıtay 9. HD'nin 2011/7239 esas, 2011/8281 karar sayılı ve 30/.../2011 günlü "...fazla çalışma, hafta tatili ... ... ve genel tatil ücretlerinden yapılan indirimler sebebi ile reddine karar verilen miktar bakımından kendisini vekilli temsil ettirmiş olan davalı yararına avukatlık ücretine hükmedilmeyeceği kabul edilmiştir...." kararı da gözününde bulundurularak, davacı işçinin davasını açtığı veya ıslah yoluyla dava konusunu arttırdığı aşamada mahkemece ne miktarda indirim yapılacağı bilinemediğinden talebin reddedilen kısmı yönünden davalı yararına vekalet ücretine hükmedilmemiştir.
Davacı fazla mesai ücreti talebinde bulunmuş ise de dosya içerisindeki ücret bordroları incelendiğinde davacıya her ... değişen miktarlarda fazla mesai ücreti tahakkuku yapıldığı , tahakkuk edilen miktarların banka aracılığı ile ödendiği, davacının tahakkuk ve ödeme kaydı bulunan miktarlara itirazı olmaksızın tahsil ettiği anlaşılmış olmakla davacının bu alacak talebinin bu haliyle reddine karar vermek gerekmiştir.
Her ne kadar davacı kötü niyet tazminatı talebinde bulunmuş ise de, 4857 sayılı ... Kanunu'nun 17. maddesi uyarınca işçinin kötüniyet tazminatı talep edebilmesi için aynı Kanunun 18,19,20,21. maddelerinin uygulama alanı dışında kalması, kısaca ... güvencesi hükümlerinden yararlanmaması gerekir. Buna göre işçi; işyerinde kıdeminin 6 aydan az olması, işyerinde 30 dan az işçi çalışması, belirli süreli ... sözleşmesi bulunması veya işveren vekili olması hallerinde feshin kötüniyetli kabul edilmesi durumunda kötüniyet tazminatına hak kazanır. Dosya kapsamına göre davacının ... güvencesi hükümlerinden yararlandığı ... olup, yasal koşulları oluşmayan kötüniyet tazminatı talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.
..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; ... sözleşmesinin işverence gerçeği yansıtmayan davranışlar gerekçe gösterilerek haksız şekilde feshedildiğini, davacının fesih bildiriminde iddia edilen olayların hiçbirini gerçekleştirmediğini zira fesih bildiriminde anlatılan olayların aksinin davacı tanık beyanları ile de kanıtlandığını, davacıyı istifaya zorlamak amacıyla gerçek dışı iddialar ile savunmasının istenerek bu şekilde psikolojik taciz uygulandığını, işverence fesih gücünün kötüniyetle kullanıldığını, davacı tarafından fazla çalışma yapıldığı, hafta tatili, ... ... ve genel tatil günlerinde çalışıldığı hâlde ücretlerinin ödenmediğini, davacının işe başlama tarihinin 01.05.2015 olduğunu ... sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Her ne kadar davacı taraf vekili müvekkilinin 01.05.2015 günü işe başladığını ancak işverenin davacının çalışmasını 13.05.2015 olarak kayıtlarda gösterdiğini iddia etmişse de ....hizmet cetvelinde bildirilen çalışma süresinin aksine (13.05.2015-02.12.2016) herhangi bir delil bulunmadığından buna yönelik davacı vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
...Dosya içeriğine göre ... yerinde çalışan .... ile.... adlı çalışanların arasında ilişki olduğu, işyerinde reyon bölümünde uygunsuz bir halde görüldükleri hususunda dedikodu yayıldığı yine işyeri çalışanlarından ... ve ...' adlı işçilerin birlikte görüldüğü, ...'nin sabahları arabası ile ...'yi işe getirdiği hususlarında söylentiler hakkında davalı işverenlikçe disiplin soruşturması yapılmıştır. Olaya ilişkin davacının alınan yazılı savunması, tanık beyanları ve dosyadaki diğer bilgi ve belgelerden dedikodunun kaynağının davacı olduğu, hakkında dedikodu çıkarılan işçilerin evli oldukları, davacının söz konusu davranışı diğer işyeri çalışanlarına yönelik sataşma mahiyetinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda davalı tarafça yapılan fesih haklı olup davacı vekilinin buna yönelik istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
...Davalı tarafça davacının çalışmasına ilişkin kısmen imzalı ücret bordroları sunulmuştur. Dosyaya ibraz edilen ücret bordroları incelendiğinde, davacıya tüm çalışma süresi boyunca fazla mesai ücreti tahakkuklarının yapıldığı, bordroların davacı tarafça ihtirazi kayıtsız olarak imzalandığı, bordrolarda saat olarak belirtilen fazla mesai karşılıklarının fazlasıyla banka kanalıyla davacıya ödendiği anlaşılmaktadır. Davacının bordrolarda görünenden daha fazla mesai yaptığı iddiasını eşdeğer yazılı delille ispat etmesi gerektiği halde buna ilişkin bir yazılı delil sunmadığı görülmüştür. Bir an için tanık anlatımlarına göre fazla mesai hesabı yapılsa dahi bu hesabın bordro tahakkuklarından daha düşük olduğu buradan da işyerinde yapılan fazla mesailerin karşılığının ödendiği anlaşılmaktadır. Davalı vekilinin buna yönelik istinaf talebinin reddine karar verilmiştir.
4857 Sayılı yasının 17. Maddesi "...18 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca bu Kanunun 18, 19, 20 ve 21 inci maddelerinin uygulanma alanı dışında kalan işçilerin ... sözleşmesinin, fesih hakkının kötüye kullanılarak sona erdirildiği durumlarda işçiye bildirim süresinin üç katı tutarında tazminat ödenir. Fesih için bildirim şartına da uyulmaması ayrıca dördüncü fıkra uyarınca tazminat ödenmesini gerektirir." şeklinde düzenlenmiştir. Kötüniyet tazminatı, 4857 Sayılı yasanın 18. maddesi gereğince yasanın ... güvencesi hükümleri kapsamı dışında kalan işçiler yönünden düzenlenmiştir.Zira işe iade davası açılarak feshin iptalini sağlama imkanı bulunmaktadır. ... yerinde çalışan işçi sayısı 30'un üzerinde olup davacının kıdemi de 6 aydan fazla olduğu anlaşılmaktadır. Davacının ... sözleşmesinin feshedildiği tarih itibariyle ... güvencesi hükümleri kapsamında kaldığı anlaşıldığından kötü niyet tazminatı talebinde hukuki menfaati bulunmamaktadır. Davacı vekilinin buna yönelik istinafı yasal dayanaktan yoksundur.
..." gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ... sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; çalışma süresi, fesih, davacının kıdem, ihbar ve kötüniyet tazminatlarına hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı ve hesaplanması noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı Kanun'un ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.