"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 31. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 01.09.2011 tarihinde işe başladığını en son ... 3. Noterliğinde çalışmakta iken ... sözleşmesinin Noterlikçe ... taraflı olarak feshedildiğini, davacının kıdem tazminatı ödemesinin yapılması için davalıya bildirimde bulunduğunu, ancak davalı ... Birliğinin bu hususta ödeme yapmadığını, gerekçenin "personelin noterlikte fiilen çalışmadığının denetmen raporu ile belirlenmiş olması nedeniyle kıdem tazminatı ödenmemesine karar verilmiştir." olarak belirtildiğini, halbuki müvekkilinin ilgili Noterlikte yaklaşık 7 yıl süre ile fiilen görev yaptığını, davalının müvekkilinin işyerinde fiilen çalışmadığına ilişkin iddiasının soyut olduğunu belirterek kıdem tazminatının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı asılın Noterlikte fiilen çalışmadığının Birlik Denetleme Kurul raporu ile tespit edildiğini, söz konusu inceleme raporunun Birlik Yönetim Kurulunun 01.04.2015 tarihli toplantısında görüldüğünü, daha sonra ise Noter ... ... tarafından eşi ...'a kıdem tazminatı ödenmesi talep edildiğinde, adı geçenin fiilen Noterlikte çalışmadığına ilişkin tespit kapsamında Birlik Başkanlık Divanının 27.11.2018 tarihli kararı ile talebinin reddine karar verildiğini, işveren sıfatı dahi olmayan davalıya karşı açılan davanın haksız ve mesnetsiz olduğunu beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...Davacı tarafından ... Noterler birliği hasım gösterilmek sureti ile dava ikame edilmiş olmakla birlikte, 4857 sayılı ... Kanunu' nun geçici 6. Maddesi gereğince kıdem tazminatı fonu kuruluncaya kadar hükümlerini koruyan 1475 sayılı ... Kanunu' nun 14. Maddesi gereğince kıdem tazminatına hak kazanabilmek için taraflar arasında ... kanununa tabi hizmet akdi bulunmalı ve hizmet akdi kıdem tazminatına hak verir bir şekilde son bulmalıdır. 1512 sayılı Noterler Kanunu’nun 48. maddesinde katip ve hizmetliler ile noterler arasındaki hizmet akdinden ... münasebetlerin aksine hüküm bulunmadıkça ... mevzuatına tabi olduğu belirtilmiş, kıdem tazminatı yönetmeliğinin 1. maddesinde “noterlerin ... veren olarak noterde çalıştırdıkları personele yasalar uyarınca ödemekle yükümlü olacakları kıdem tazminatlarının ödenmesinde notere yardımcı olmak üzere ... Noterler Birliği kıdem tazminat fonu kurulduğu hükme bağlanmıştır. Madde metninde de açıkça vurgulandığı üzere bu fon noterlere yardımcı olmak maksadıyla kurulmuş olup yönetmeliğin 5. maddesinde kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü ve sorumluluğunun notere ait olduğu belirtilmiştir. Bu itibarla taraflar arasında işçi-işveren ilişkisinin bulunmaması,... noterler Birliği kıdem tazminatı yönetmeliğinin düzenlemeleri ile Yargıtay içtihatları dikkate alınarak ( Yargıtay 22.HD.nin 24/03/2015 tarih 2014/26558 esas 2015/11316 karar) davacı ile davalı ... Birliği arasında ... kanununa tabi bir hizmet akdi ve hukuksal ilişki bulunmadığı..." gerekçesiyle davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; Sosyal Güvenlik Kurumu evrakına göre işverenin davalı Birlik olduğunu, kıdem tazminatına dair Yönetmelik gereği kıdem tazminatından davalının sorumlu olduğunu, başkaca çalışanların kıdem tazminatlarının nasıl ödendiğinin araştırılmasına dair taleplerinin karşılanmadığını belirterek istinaf talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
"...Noterlik Kanunun 48. maddesinde “Katip ve hizmetlilerle noter arasındaki hizmet akdinden ... münasebetler, bu kanunda aksine hüküm bulunmadıkça ... mevzuatına tabidir” hükmüne yer verilmiş olup kıdem tazminatından işveren olarak katip ve hizmetli istihdam eden noterlik sorumludur. Noterler Birliği bünyesinde noterlere destek verilmesi amacıyla oluşturulan fon üzerinden çalışanlara “noter adına” kıdem / ihbar tazminatı ödemesi yapılıyor olması birliğe işveren sıfatı vermez ya da başka bir anlatımla işçi çalıştıran ilgili noterin işveren sıfatını ortadan kaldırmaz. Şu halde taraflar arasında işçi / işveren ilişkisi bulunmamakla davalı birliğin kıdem tazminatından sorumluluğu söz konusu değildir ve husumet yokluğundan davanın reddinin isabetli olduğu..." gerekçesiyle davacının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf başvuru nedenlerini tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz başvurusunda bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Noterlik bünyesinde çalışma iddiasına dayalı olarak kıdem tazminatı istemi ile açılan davada ... Noterler Birliğine husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri, 1512 sayılı Noterlik Kanunu, Noterler Birliği Kıdem ve İhbar Tazminatı Yardımları Talimatnamesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ... sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.