"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 9. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 36. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... il deposunda yapılan sayımda depoda 58 adet bakır topraklama levhası, 105 takım bakır topraklama çubuğunun noksan çıktığını, ayrıca 450 adet bakır topraklama levhası ile 450 adet bakır topraklama çubuğunun ... il deposuna fiilen teslim edilmemesi ve ... bölge deposunda bulunan görevli davalı ...'ın sorumluluğunda olan 6 No.lu ambarda yapılan sayım neticesinde 100 adet bakır topraklama levhası ile 280 adet bakır topraklama çubuğunun noksan çıkması üzerine yapılan soruşturma sonunda Macunköy deposu ambar memuru davalı ...'ün 200 adet bakır topraklama çubuğunu 66.500,00 TL bedelle tanımadığı bir şahsa sattığının ve malzemeleri depodan alırken imzaladığı sevk irsaliyelerini imha ettiğinin tespit edildiğini, ... bölge deposunda görevli davalı ...'ın 2007 yılının sonlarında açığı kapatma gerekçesiyle almadığı hâlde sevk irsaliyelerini imzaladığının tespit edildiğini, yapılan şikâyet neticesinde davalılar hakkında hizmet nedeniyle görevi kötüye kullanma ve hırsızlık suçlamalarıyla kamu davasının açıldığını ve cezalandırılmalarına karar verildiğini, söz konusu eylemler nedeniyle davacı İdarenin zarara uğradığını iddia ederek meydana gelen zararın 446.302,00 TL'sinin davalı ...'ten suç tarihi olan 22.05.2008 tarihinden itibaren, 180.275,00 TL'sinin ise davalılardan müştereken ve müteselsilen suç tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... 20.03.2012 tarihli celsedeki beyanında; davacı nezdinde depo sorumlusu olarak çalıştığı dönem içinde kaybolduğu belirtilen bakır çubuklarının yokluğuna dair tutulan tutanaklara bir diyeceğinin olmadığını, beyanlarını soruşturma sırasında ibraz ettiğini ancak bakır çubukların kaybedilmesinden sorumlu tutulmayı kabul etmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
1.Davalı ... cevap dilekçesinde; ... il deposunda iddia edildiği gibi kendi zimmetinde mal bulunmadığını, ... il deposundan ... tarafından kendisine verilen bakır topraklama çubuklarını ...'ın isteği üzerine tanımadığı kişilere teslim ettiğini, şahsına herhangi bir menfaat sağlamadığını, ...'ın isteği üzerine irsaliyeleri imzaladığını, Macunköy deposunda göreve başladığında malzemeleri görmeden, sayım yapmadan zimmetleri imzalattıklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
... 24. Asliye Ceza Mahkemesinin 2010/552 esas - 2011/882 sayılı kararı ile davalıların hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçundan cezalandırıldıkları, bu kararın ... bakımından 27/12/2011 tarihinde kesinleştiği, ...' ın temyizi üzerine bozularak ... 24. Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/188 Esas sayılı esasından devam ettiği, sanığın uhdesinde bulunan malzemeleri kuruma teslim etmeyerek kendi menfaatine kullanıp kurumu zarara uğratmak suretiyle hizmet nedeniyle emniyeti suistimal suçunu işlediğinin kabulü ile cezalandırılmasına karar verildiği, kararın temyiz edilmeden Sanık ... için 15/04/2014 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
Dava davacıya ait depolarda ambar memuru olarak çalışan davalıların davacıya verdikleri zararın tazmini istemine ilişkindir.
Olay tarihinde davalı ... ... İl Deposu (Macunköy), davalı ... ise ... Bölge Desopu(Oğulbey) ' de ambar görevlisidir ve bu ambardaki eksik malzemeler nedeniyle ceza davasında mahkumiyetlerine karar verilmiştir.
Keşif sonucu davalılar tarafından davacı idareye ait depolardan menfaat temin etmek amacıyla usulsüz olarak çıkarılan malzemelerin rayiç bedeli Makine Mühendisi bilirkişi tarafından rapor edilmiştir.
Davalılar ... ve ...’ün Oğulbey ambarından çıkartılıp satılan bakır topraklama levha çubukarından doğan ambar açığını kapatmak için mal karşılığı olmaksızın irsaliye düzenlemelerinden kaynaklı idare zararı 116.781,95 TL olarak hesaplanmış olup ceza davası içeriğine göre davalılar bu zarardan müştereken ve müteselsilen sorumludur.
Davaya konu idare zararına sebep olarak gösterilen Macunköy deposu R/L kulelerinin davalı ...’ün depodan sorumlu olduğu dönemde çıkarıldığı anlaşılmakla davalı ... ve davacının söz konusu eksiklikten dolayı %50 nispetinde kusurlu olduklarının kabulü gerektiği, bu nedenle davalı ...’ün R/L kulelerinden dolayı ortaya çıkan ambar açığının 415.950,00 TL / 2 = 207.975,00 TL' sinden ve Macunköy il deposunda 03/05/2008 sayımında noksan olduğu belirlenen malzeme değeri 19.301,62 TL olmak üzere toplam 227.276,62 TL’lik işveren zararından sorumlu olduğu ..." gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; davacı Kurumun zarara sebep olan personelin eylemi nedeniyle müterafik kusurunun bulunduğu yönündeki Mahkeme değerlendirmesinin hatalı olduğunu, bu durumun ancak davacının personeli olmayan kişilerin benzer eylemleri nedeniyle mümkün olabileceğini, ayrıca davacı Kurum tarafından gerçek zararın belgeleri ile ortaya konulduğunu, alınan bilirkişi raporuyla sonuca gidilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
"...
Davalıların, davacı şirketin eski işçileri olduğu ve depo görevlisi olarak çalıştıkları, davalıların sorumluluğunda bulunan bazı depolardan davacı işverene ait bir kısım malzemenin davalılar tarafından işverenden izin almadan üçüncü kişilere satıldığı, davalıların bu eylemleri/fiilleri sebebiyle hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçundan yargılandıkları, ceza aldıkları ve bu cezaların kesinleştiği, suç tarihinin 22/05/2008 olduğu, bu şekilde davalıların davacı işvereni kusurlu eylemleri ile zarara uğrattıkları, davacı şirketin kendi bünyesinde kurduğu ve depoların güvenliğini sağlayan dava dışı güvenlik şirketini ve bu şirketin güvenlik elemanlarını denetleme ve kontrol görevinin davacı şirkete ait olmasına rağmen, davacı şirket tarafından bu denetimin yapılmadığı, bu şekilde zararın oluşmasında gerekli denetim ve kontrol görevini yerine getirmeyen davacı şirketin de kusurunun bulunduğu, mahkeme aldırılan hesap ve kusur raporlarında belirtildiği üzere, ... İl (Macunköy) depo görevlisi davalı ...’ün, davacı kurumun R/L Kuleleri ambar açığından doğan ve davacı şirketin kontrolörleri tarafından tespit edilen 415.950,00 TL tutarındaki davacı şirket zararının yarısından (yani %50’sinden) davacı şirketin sorumlu olduğu, yani bu hususta davacı şirketin %50 oranında kusurlu olduğu ..." gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü itirazları tekrar ederek kararı temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacı işverenin personelinin hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunu teşkil eden eylemleri nedeniyle meydana gelen zararda müterafik kusurunun bulunup bulunmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi, 4857 sayılı ... Kanunu'nun ilgili hükümleri, 6098 sayılı ... Borçlar Kanunu'nun 52 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; davacı, hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçunun konusu olan ve bu suç isnadıyla yargılanarak haklarında mahkumiyet hükmü kurulan davalı işçilerin sebep olduğu zararın tazmini için somut davayı açmıştır. İlk Derece Mahkemesince söz konusu hırsızlık eylemlerinin meydana gelmesinde davacı işverenin müterafik kusuru bulunduğu gerekçesiyle bilirkişi tarafından tespit edilen zarar miktarından %50 indirim yapılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de davalı işçilerin hizmet nedeniyle güveni kötüye kullanma suçu isnadıyla yargılandıkları ve mahkum oldukları uyuşmazlık dışıdır. Adı geçen suç kasten işlenebilen bir suç olmakla kasten işlenen bir suç karşısında davacı işverenin personelinin eylemlerine karşı bir önlem alması kendisinden beklenemez. Hâl böyle olunca davalıların eyleminde, davacının müterafik kusuru bulunduğunun kabulü ile yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.